«Το Μαγικό ταξίδι της Ευγενίας» - Οι συντελεστές της παιδικής παράστασης μιλούν στο mothersblog

Από τη Φοίβη Λέκκα

Μιλάω για την παράσταση «Το Μαγικό ταξίδι της Ευγενίας» που περιοδεύει με επιτυχία σε όλη την Ελλάδα. Σε ένα μικρό διάλειμμα από την περιοδεία τους, η σκηνοθέτιδα Ντίνα Σταματοπούλου και η ηθοποιός Ιωάννα Μάντζαρη μου μίλησαν γι' αυτό το τόσο ξεχωριστό ταξίδι. Εμένα πάντως κατάφεραν με τα λεγόμενα τους να μου εξάψουν το ενδιαφέρον και την περιέργεια κι έτσι λέω να μη χάσω με τίποτα τέτοια περιπέτεια!

Η υπόθεση;
Μια μικρή ντετέκτιβ, η μικρούλα Ευγενία, που μισούσε τα βιβλία, αποκοιμιέται προσπαθώντας να διαβάσει και βλέπει στον ύπνο της το χειρότερό της εφιάλτη. Βρίσκεται κλειδωμένη στην Παλιά Βιβλιοθήκη και ο μόνος τρόπος για να βγει είναι να βρει το μαγικό Βιβλίο της Σοφίας! Τι θα γίνει όταν ξάφνου ζωντανέψουν μέσα από τα βιβλία ο Ηρακλής και ο Άτλας, η Νυσταγμένη Ωραία Κοιμωμένη, ο Μπετόβεν, ο Δον Κιχώτης , ο Παράφρων Παράφωνος Ιππότης και τόσοι άλλοι ήρωες; Τι θα συμβεί όταν κάποιες περίεργες συναντήσεις θέσουν σε κίνδυνο την αποστολή της;

Η Ευγενία παίζοντας με σκιές και ήχους και έχοντας στο πλευρό της τους τρεις Βιβλιοφάγους, τα σκανταλιάρικα ξωτικά της Βιβλιοθήκης, περιπλανιέται στο χώρο και στο χρόνο. Θα συναντήσει ήρωες, που θα τη βάλουν σε περιπέτειες, αλλά και θα τη βοηθήσουν να πλησιάσει το Μαγικό Δέντρο της Γνώσης και να γευτεί τους καρπούς του.

Αλήθεια, πώς ξεκίνησε αυτό το μαγικό ταξίδι της Ευγενίας; Ποια ήταν η αφορμή;

Ν.Σ: Βασική αιτία κατ'αρχάς στάθηκε η ανάγκη για προσωπική και ομαδική δημιουργία μέσα από συνεργασίες με ανθρώπους που γνωριζόμαστε και συνεργαζόμαστε χρόνια, έχοντας αναπτύξει τον ιδιαίτερό μας κώδικα εργασίας και συνύπαρξης. Έναν κώδικα παντός καιρού και κατά το δυνατόν αδιάβροχο απέναντι σε όλο αυτό το θλιβερό κλίμα που μας περιλούζει. Επιπλέον, δύο μεγάλες αγάπες – για τα βιβλία και τα ταξίδια – που συνδυάζονται με πολλούς τρόπους μεταξύ τους. Και βέβαια αφορμή γλυκιά ήταν και η γέννηση του ανιψιού μου, που έδωσε νέα προοπτική και μια παραπάνω διάσταση ευθύνης σε αυτό που κάνουμε ως επάγγελμα. Συνδυασμένα όλα αυτά, γέννησαν την Ευγενία και το ταξίδι μας μαζί της.

Ι.Μ: Από την πρώτη κιόλας συζήτηση ένα απόγευμα στα Εξάρχεια με τη Ντίνα, με την οποία βέβαια το κοινό μας ταξίδι έχει αρχίσει πολύ νωρίτερα, ήδη από τα φοιτητικά μας χρόνια, με βαθιά εμπιστοσύνη στον τρόπο δουλειάς μας και στη μεταξύ μας σχέση, οδηγήθηκα με ενθουσιασμό να επιβιβαστώ κι εγώ σε αυτήν την περιπέτεια!

Το έργο σας μιλάει για το μαγικό κόσμο των βιβλίων και τη σημασία της γνώσης. Πιστεύετε πως τα παιδιά σήμερα διαβάζουν;
Ν.Σ.: Έχουμε μάθει να λειτουργούμε στα πλαίσια ενός εκπαιδευτικού συστήματος που εδώ και πολλές δεκαετίες με σημαία την αποστήθιση είναι προσανατολισμένο στην επιτυχή διεκπεραίωση εξετάσεων και εξεταστικών περιόδων που αρχίζουν από τα πρώτα κιόλας χρόνια της μαθησιακής λειτουργίας στα σχολεία. Όλες αυτές οι αυξημένες υποχρεώσεις και το άγχος, συν τα κακογραμμένα σχολικά βιβλία, προκαλούν στα παιδιά αντιπάθεια προς το βιβλίο και το διάβασμα και τα στρέφουν αποκλειστικά σχεδόν σε άλλα μέσα πληροφόρησης ή ψυχαγωγίας. Μην παρεξηγηθώ, είμαι τρελή φαν του διαδικτύου, όλων των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, της ενημέρωσης που παρέχει απλόχερα το ίντερνετ, αλλά για μένα τίποτα δεν συγκρίνεται με την ηδονή που προσφέρει ένα καλό βιβλίο. Γίνονται διάφορες κινήσεις για να ανατραπεί αυτό το φαινόμενο, με τις εκπαιδευτικές δραστηριότητες των βιβλιοθηκών, μέσα από το πρόγραμμα της Φιλαναγνωσίας στην πρωτοβάθμια και τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση, τις μαθητικές λέσχες ανάγνωσης – πρωτοβουλίες που δίνουν νέα πνοή στην όλη προσπάθεια της επαφής των παιδιών με τα βιβλία .

Πόσο δύσκολο είναι να επιτύχετε τον εκπαιδευτικό στόχο του παιδικού θεάτρου αποφεύγοντας ταυτόχρονα το διδακτισμό;
Ν.Σ.: Η εκπαιδευτική διάσταση είναι απόρροια μιας καλής παράστασης και όχι το άμεσο ζητούμενο κατά τη δημιουργία της. Τόσο στο παιδικό όσο και στο θέατρο για ενηλίκους. Με την έννοια ότι ένα καλλιτεχνικό έργο λειτουργεί «διά μέσω» και όχι τόσο ξεκάθαρα και ίσως πρωτοεπιπεδιακά. Αυτό είναι για μένα και μια παγίδα στο παιδικό θέατρο που κάνει το υλικό και τις παραστάσεις απλοϊκές. Σε μια βιωματική εμπειρία, όπως είναι μια θεατρική παράσταση, η διαδικασία διαπαιδαγώγησης είναι ακριβώς το πώς ερμηνεύει ο κάθε θεατής ανάλογα με τις αποσκευές του. Σε μια τέτοια κατάσταση αλληλεπίδρασης ο διδακτισμός και το υψωμένο δάχτυλο της αυθεντίας δεν έχουν θέση εξαρχής ούτως ή άλλως.

Τι έχετε αποκομίσει μέχρι στιγμής από το ανέβασμα της παράστασης το χειμώνα στο Κέντρο Λόγου και Τέχνης 104 αλλά και την περιοδεία τώρα το καλοκαίρι; Ποιες είναι οι αντιδράσεις των παιδιών;

Ι.Μ: Όλος αυτός ο χρόνος ήταν μια διαρκής αποκάλυψη για το τι σημαίνει η πραγματική, ουσιαστική επαφή με τα παιδιά. Είναι μια πηγή έμπνευσης και δύναμης για να συνεχίζουμε. Και είναι τρομερό αίσθημα το να παίζουμε σε τόσο διαφορετικά μέρη σε όλη την Ελλάδα, με τα παιδιά να συμμετέχουν τόσο δυναμικά και διαφορετικά μεταξύ τους και όλη αυτή η ροή ενέργειας είναι ένα μαγικό πάρε-δώσε, που κάνει την παράσταση κάθε φορά μια πρωτόγνωρη εμπειρία.

Ν.Σ: Όντως είναι ένα ταξίδι μαγικό και στη διάρκειά του έχουμε γνωρίσει και υπέροχους ανθρώπους που τους ευχαριστούμε από καρδιάς για την τόσο θερμή υποδοχή, τη φιλοξενία και την πίστη τους. Είναι συγκινητική η διάθεση όσων μας υποδέχονται να πειστούν και να πιστέψουν, όταν βλέπουν ειλικρίνεια στα μέσα και τις προθέσεις, κέφι και σκληρή δουλειά πέρα από φιοριτούρες και καταναλωτικές ενέσεις εντυπωσιασμού. Τα παιδιά ξετρελαίνονται με την ιστορία του ταξιδιού της Ευγενίας, τους ήρωες των βιβλίων, τις μορφές πίσω και μπροστά από τον καμβά, τη μουσική. Και εμείς ξετρελαινόμαστε με τα παιδιά.

Πολλοί ηθοποιοί ισχυρίζονται πως τα παιδιά ως κοινό είναι πολύ πιο απαιτητικά από τους ενήλικες. Τελικά είναι πιο εύκολο ή πιο δύσκολο να κάνει κάποιος θέατρο για παιδιά;

Ι.Μ.: Δεν τα ξεχωρίζω έτσι. Το ίδιο άγχος και την ίδια ευθύνη νιώθω απέναντι στο κοινό κάθε ηλικίας, αλλά με τα παιδιά η αλληλεπίδραση είναι πιο έντονη, γιατί είναι πιο οικεία στην έννοια του παιχνιδιού – που αυτό είναι και το θέατρο στη βάση του. Αν θα εντόπιζα μια μεγαλύτερη πρόκληση είναι με τα παιδιά της προεφηβικής ηλικίας, καθώς είναι μια φάση μεταβατική, γεμάτη ανησυχίες, που χρειάζεται μια διαφορετική προσέγγιση για να τα αγγίξεις.

Τι είναι αυτό που διαφοροποιεί την παράσταση σας από άλλες παραστάσεις για παιδιά; Γιατί να φέρει ένας γονιός το παιδί του να τη δει;

Ν.Σ.: Γιατί είναι μια παράσταση «χειροποίητη», φτιαγμένη με βασικά υλικά την αγάπη και το μεράκι μας, που αντιμετωπίζει τα παιδιά σαν ανθρώπους μικρότερης ηλικίας, μεγάλης όμως νοημοσύνης. Χωρίς να καταφεύγουμε σε φτηνά και απλοϊκά συμπεράσματα, με την απαραίτητη δόση «σκοτεινιάς», παρουσιάζουμε ένα ταξίδι ενηλικίωσης με συντροφιά τους ήρωες αγαπημένων βιβλίων. Με εικόνες και δράσεις που εμπλουτίζουν τη φαντασία και προωθούν την αγάπη προς την ανάγνωση, το αρτιότερο μέσο εικονοποιίας, και ο ίδιος ο γονιός θα ευχαριστηθεί εξίσου.

Ι.Μ.: Κείμενο με υψηλά νοήματα για το παιδί, φρέσκιες ιδέες, τραγούδια, ζωντανή μουσική, σιλουέτες και διαδραστικό παιχνίδι που ενεργοποιεί μικρούς και μεγάλους! Και να μην παραλείψουμε να αναφέρουμε ότι φροντίζουμε να σεβόμαστε το κοινό σε όλους τους τομείς του θεάματος, καθώς έχουμε ένα πολύ οικονομικό εισιτήριο για ένα πολύ ουσιαστικό θέαμα.

Μιλήστε μου λίγο για το θέατρο σιλουετών που απ' ό,τι κατάλαβα αποτελεί σημαντικό κομμάτι της παράστασης. Τι ακριβώς είναι;
Ν.Σ.: Πράγματι αποτελεί πολύ σημαντικό κομμάτι της παράστασης και στη βάση του είναι θέατρο σκιών, όμως η έννοια αυτή έχει συνδυαστεί καταχρηστικά με τον Καραγκιόζη, ενώ στο Μαγικό Ταξίδι της Ευγενίας δεν έχουμε φιγούρες, τα σώματα των ηθοποιών δημιουργούν την πραγματικότητα πίσω και μπροστά από τον καμβά!

H παράσταση σας σε ποιες ηλικίες απευθύνεται; Μπορούν να τη δουν και πολύ μικρά παιδιά;

Ι.Μ.: Μα αυτό είναι κάτι που ήδη συμβαίνει. Την παράσταση παρακολουθούν και πολύ μικρά παιδιά με εξαιρετική συγκέντρωση και αφοσίωση, καθώς οι μαγευτικές εικόνες στο πανί και οι εναλλαγές στον ρυθμό της παράστασης είναι καθηλωτικές. Και όσο μεγαλώνει η ηλικία γίνονται αντιληπτές και περισσότερες πτυχές του έργου βέβαια.

Υπάρχουν σχέδια η παράσταση να συνεχιστεί και το χειμώνα; Ή έχετε κάτι άλλο στα σκαριά;

Ν.Σ.: Ναι θα συνεχιστεί με μεγάλη μας χαρά από Οκτώβριο. Κάθε Κυριακή θα μας βρίσκετε στο Θέατρο 104 με ανανεωμένα στοιχεία και εκπλήξεις αλλά και εκτός - σε σχολεία, δήμους, βιβλιοθήκες και συλλόγους σε διάφορα μέρη της Ελλάδας. Ήδη έχουμε κανονισμένες παρουσιάσεις στην Πάτρα, Κεφαλονιά, Τρίκαλα, Βόλο και άλλες πόλεις. Και σιγά σιγά σχηματοποιείται το προσχέδιο για την επόμενη παράστασή μας, που θα αρχίσει να παρουσιάζεται μέσα στην επόμενη χρονιά και είμαστε ενθουσιασμένοι.

Ι.Μ.: Ανυπομονούμε με τρελή χαρά τόσο για τη συνέχεια της Ευγενίας, όσο και για τη διαδικασία των νέων προβών, που είναι ένα άλλο μαγικό ταξίδι!

Συντελεστές

Κείμενο – Σκηνοθεσία: Ντίνα Σταματοπούλου
Σκηνικά – Κοστούμια: Γιώργος Κωτσάκος
Πρωτότυπη Μουσική: Πλάτων Τσαμαδός / Ρωμανός Καλοκύρης
Σχεδιασμός Φωτισμών: Μαρία Γοζαδίνου
Φωτογραφίες: Πηνελόπη Θωμαΐδη
Promo Video: Ζήσης Κοκκινίδης / Ίων Παπασπύρου
Artwork: Παναγιώτης Σπούλος
Παραγωγή: ΦΡΕΟΝ
Παίζουν οι ηθοποιοί: Ρωμανός Καλοκύρης / Ιωάννα Μάντζαρη
Προμηθέας Νεραττίνι–Δοκιμάκης / Ράνια
Φουρλάνου
Διάρκεια: 70 λεπτά

Για τους σταθμούς της περιοδείας και για οποιαδήποτε άλλη πληροφορία μπορείτε να απευθύνεστε:
Ιστοσελίδα: magikotaxidi.wordpress.com
facebook: facebook.com/magikotaxidievgenias
e-mail: freonculture@gmail.com