Τι είναι οι κύστεις του ομφαλίου λώρου

Το μωρό μέσα στη μήτρα είναι ένας ραγδαία αναπτυσσόμενος οργανισμός. Για τις μεταβολικές του ανάγκες εξαρτάται πλήρως από τη μητέρα. Η έδρα της «σύνδεσης» του οργανισμού του μωρού με αυτόν της μητέρας είναι ο πλακούντας, ενώ σύνδεσμος του μωρού με τον πλακούντα είναι ένας λεπτός εύκαμπτος σωλήνας, ο οποίος διατρέχεται από αγγεία (δηλαδή φέρει μέσα του αγγεία) και ονομάζεται ομφάλιος λώρος.

Ο ομφάλιος λώρος εκφύεται (= «ξεκινά») από το κέντρο – συνήθως – της επιφανείας του πλακούντα και καταφύεται (= «καταλήγει») στο μέσο της κοιλιάς του εμβρύου (βλ. εικόνα)

Πόσο συχνές είναι οι κύστεις του ομφαλίου λώρου;

Σύμφωνα με τη διεθνή βιβλιογραφία κύστεις στον ομφάλιο λώρο εντοπίζονται σε ποσοστό 0.4% με 1% των κυήσεων (υπάρχουν και μελέτες, που αναφέρουν ποσοστό πλησίον του 3%).

Ποια είναι τα είδη κύστεων του ομφαλίου λώρου;

Οι κύστεις του ομφαλίου λώρου χωρίζονται σε δύο βασικές κατηγορίες:

• αληθείς – σχηματίζονται κατά την εμβρυογένεση του ομφαλίου λώρου και έχουν κατά κανόνα μικρό μέγεθος, περικλείονται από μεμβράνη, συνήθως εντοπίζονται πλησίον της εισόδου του ομφαλίου στην κοιλιά του μωρού, ενώ σημαντικό ποσοστό εξ αυτών εξαφανίζονται πριν τη συμπλήρωση του πρώτου τριμήνου της κύησης.
• ψευδείς (ψευδοκύστεις) – εντοπίζονται μεν συνήθως πλησίον της εισόδου του ομφαλίου στην κοιλιά του μωρού, αλλά δεν αποκλείεται να εντοπιστούν σε οποιοδήποτε σημείο του λώρου. Οι κύστεις αυτές δεν διαθέτουν μεμβράνη και φαίνεται, πως δημιουργούνται μετά από την εκδήλωση τοπικού οιδήματος και καταστροφής (υγροποίησης) της γέλης του Wharton.

Πώς επιτυγχάνεται ο εντοπισμός των κύστεων του ομφαλίου λώρου κατά τη διάρκεια της κύησης;

Οι κύστεις αυτές εντοπίζονται κατά τη διάρκεια του υπερηχογραφικού ελέγχου στο πρώτο τρίμηνο της κύησης και δει στο υπερηχογράφημα, στο οποίο μετράται και η αυχενική διαφάνεια.

Στην παρακάτω εικόνα βλέπουμε μία φωτογραφία από υπερηχογραφικό έλεγχο ενός εμβρύου στο πρώτο τρίμηνο. Στην εικόνα αυτή μπορούμε να διακρίνουμε την ύπαρξη κύστεως του ομφαλίου λώρου.

Με ποια προβλήματα του μωρού έχει συνδεθεί η ύπαρξη κύστεων του ομφαλίου λώρου;

Ο εντοπισμός κύστεων του ομφαλίου λώρου κατά τον υπερηχογραφικό έλεγχο του πρώτου τριμήνου της κύησης έχει συνδεθεί με αυξημένες πιθανότητες για:

• ύπαρξη χρωμοσωμικών ανωμαλιών (συνήθως τρισωμία 18 και τρισωμία 13)
• ύπαρξη διαταραχών στο σχηματισμό του ουροποιητικού συστήματος, του πεπτικού συστήματος και του κοιλιακού τοιχώματος του μωρού

Συγκεκριμένα, φαίνεται πως σε ποσοστό 20% των περιπτώσεων, στις οποίες εντοπίσθηκαν κύστεις ομφαλίου λώρου, συνυπήρχαν τέτοιου είδους ανωμαλίες.

Επιπροσθέτως, δεν αποκλείεται οι κύστεις αυτές, λόγω αυξημένου μεγέθους (οι ψευδοκύστεις δεν αποκλείεται να φθάσουν ακόμα και τα 6 εκατοστά), να παρεμποδίσουν την ελεύθερη ροή του αίματος εντός των αγγείων του ομφαλίου λώρου. Στις περιπτώσεις αυτές αυξημένες είναι οι πιθανότητες ενδομήτριας υπολειπόμενης ανάπτυξης.

Τι κάνουμε άμα τω εντοπισμώ κύστεων του ομφαλίου λώρου κατά τον υπερηχογραφικό έλεγχο;

Σε κάθε περίπτωση, επί εντοπισμού κύστεων στον ομφάλιο λώρο κατά τον υπερηχογραφικό έλεγχο, συνήθως συνιστούμε έλεγχο των χρωμοσωμάτων του εμβρύου, δια της λήψεως βιολογικού υλικού μέσω της λήψης τροφοβλάστης ή της αμνιοπαρακέντησης, ώστε να εξετασθεί το ενδεχόμενο συνύπαρξης χρωμοσωμικών ανωμαλιών.

Ο έλεγχος αυτός συμπληρώνεται από τη λεπτομερή ανατομική απεικόνιση του μωρού με το υπερηχογράφημα β επιπέδου, δια του οποίου προσπαθούμε να εντοπίσουμε την ύπαρξη ενδεχομένων ανατομικών ανωμαλιών.

Έχει προταθεί τέλος, ιδιαίτερα αν οι εντοπισθείσες κύστεις είναι μεγάλου μεγέθους, ως προτιμότερη μέθοδος τοκετού η καισαρική τομή. Τοιουτοτρόπως, ελαχιστοποιούνται οι πιθανότητες ρήξης της κύστης και τρώσης των αγγείων, που τροφοδοτούν το μωρό. Εξαιτίας τη διαταραχής της ροής του αίματος εν τοιαύτη περιπτώσει θα μπορούσε να τεθεί εν κινδύνω η υγεία, αλλά και η ζωή ακόμα του μωρού.

Δείτε ΕΔΩ σε ποιο στάδιο της κύησης βρίσκεστε!

Δρ ΜΕΝΕΛΑΟΣ ΚΩΝ. ΛΥΓΝΟΣ, MSc, PhD
ΜΑΙΕΥΤΗΡ ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΟΣ
Master of Science University College London
Διδάκτωρ Μαιευτικής Γυναικολογίας
www.eleftheia.gr