Όταν η καισαρική τομή τεθεί ως θέμα συζήτησης, συχνά «εξάπτει πάθη», καθότι αρκετοί θεωρούν, πως υφίσταται μία τρόπον τινά «κατάχρησή» της από τους μαιευτήρες…
Εν πάσει περιπτώσει η καισαρική τομή αποτελεί μία ασφαλιστική δικλείδα τόσο για τη μητέρα, όσο και για το παιδί και για το λόγο αυτό τα ποσοστά καισαρικών τομών έχουν αυξηθεί σε παγκόσμιο επίπεδο. Χαρακτηριστικά αναφέρουμε κάποια στατιστικά προερχόμενα από τις Η.Π.Α.. Το 1965 το ποσοστό καισαρικών τομών επί του συνόλου των τοκετών ανήρχετο στο 4,5%. Μικρή αύξηση παρατηρήθηκε μέχρι το 1970, οπότε και το ποσοστό αυτό αυξήθηκε στο 5,5%. Το αντίστοιχο ποσοστό το 1986 όμως «εκτινάχθηκε» στο 24,1% και η ανοδική του πορεία συνεχίστηκε, οπότε το 2014 καταγράφηκε τιμή 32,2%.
Επομένως, ανεξάρτητα από τις απόψεις ενός εκάστου για την καισαρική τομή, αποτελεί αναντίρρητο γεγονός η ευρεία χρήση της επέμβασης αυτής από τους απανταχού μαιευτήρες. Οι ενδείξεις είναι διάφορες και δεν αποτελούν αντικείμενο του παρόντος πονήματος.
Εντούτοις, μεταξύ των κυριοτέρων ενδείξεων συμπεριλαμβάνεται και η προηγηθείσα καισαρική τομή. Στατιστικά στοιχεία, τα οποία δημοσιεύθηκαν το 2005 καταδεικνύουν, πως στις Η.Π.Α. το 89,4% των γυναικών, οι οποίες υπεβλήθησαν σε καισαρική τομή, θα υποβληθούν εκ νέου στην επέμβαση αυτή σε επόμενη κύηση. Τα στοιχεία αυτά αντικατοπτρίζουν τη διεθνή πρακτική.
Ποιες επιπλοκές ενδέχεται να εμφανιστούν σε επόμενη κύηση μετά από καισαρική τομή;
Τα προβλήματα, που ενδέχεται να προκύψουν σε επόμενη κύηση μετά από καισαρική τομή μπορούν να χωριστούν σχηματικά στις εξής κατηγορίες:
- Προβλήματα της μήτρας: Αυτή καθαυτή η καισαρική τομή είναι μία από τη φύση της «τραυματική» επέμβαση σε ό,τι αφορά τη μήτρα. Έτσι υφίσταται η – θεωρητική – πιθανότητα ρήξης της σε επόμενη κύηση. Η πιθανότητα αυτή είναι ιδιαίτερα μικρή, ενώ ρήξη μήτρας συνήθως παρουσιάζεται μετά από την εκδήλωση συσπάσεων, που είναι αρκετά ισχυρές, ώστε να προκληθεί τοκετός.
- Προβλήματα εμφύτευσης του πλακούντα: Η προηγηθείσα καισαρική τομή είναι από τους βασικότερους παράγοντες, που αυξάνουν τις πιθανότητες εμφάνισης επιχειλίου ή επιπωματικού, αλλά και συμφυτικού πλακούντα.
- Προβλήματα, που σχετίζονται με τη δημιουργία συμφύσεων: Συμφύσεις ονομάζονται ταινίες από ουλώδη ιστό, που εμφανίζονται μετά από μία επέμβαση στην κοιλιά. Οι συμφύσεις προκαλούν «συγκόλληση» των κοιλιακών οργάνων μεταξύ τους. Κατά συνέπεια η επόμενη καισαρική ενδέχεται τεχνικά να είναι δυσκολότερη, ενώ καθίσταται πιθανότερο το ενδεχόμενο κατά τη διάρκεια αυτής να προκληθεί βλάβη σε όργανα, όπως το λεπτό έντερο ή – συχνότερα- η ουροδόχος κύστη.
- Προβλήματα, που σχετίζονται με την τομή στους ιστούς του κοιλιακού τοιχώματος: Η καισαρική τομή – όπως συμβαίνει και με όλες τις επεμβάσεις στην κοιλιά – είναι τραυματική και για το κοιλιακό τοίχωμα. Έτσι, μετά από καισαρική τομή είναι υπό μίαν έννοια πιο πιθανό να παρουσιαστούν κήλες του εντέρου, στο σημείο της τομής.
Σε πόσες καισαρικές τομές είναι ασφαλές να υποβληθεί μία γυναίκα;
Οι πιθανότητες εμφάνισης των προβλημάτων μετά από καισαρική τομή αυξάνονται αναλογικά με τον αριθμό των καισαρικών τομών, στις οποίες έχει υποβληθεί μία γυναίκα.
Υπάρχουν περιπτώσεις γυναικών, που έχουν υποβληθεί σε 4 ή 5 καισαρικές τομές χωρίς να εμφανισθούν ιδιαίτερες δυσκολίες κατά τη διάρκεια της κύησης ή της επέμβασης.
Σε γενικές γραμμές μπορούμε να πούμε, πως η υποβολή μίας γυναίκας σε 3 καισαρικές τομές είναι εφικτή με τις πιθανότητες εμφάνισης ενδεχομένων προβλημάτων να διατηρούνται σε σχετικά χαμηλά επίπεδα.
Εν πάσει περιπτώσει, αν και η καισαρική τομή είναι μία επέμβαση, χάρη στην οποία πολλά μωρά ήρθαν στον κόσμο με ασφάλεια, δεν παύει η εκτέλεσή της να συνδέεται με την ενδεχόμενη εκδήλωση προβλημάτων σε επόμενη κύηση. Για το λόγον αυτόν η επιλογή της καισαρικής είναι απαραίτητο να γίνεται με σύνεση, ενώ η μητέρα θα πρέπει να είναι πλήρως ενημερωμένη για τους λόγους της επιλογής αυτής.
Δείτε ΕΔΩ σε ποιο στάδιο της κύησης βρίσκεστε!
Δρ ΜΕΝΕΛΑΟΣ ΚΩΝ. ΛΥΓΝΟΣ, MSc, PhD
ΜΑΙΕΥΤΗΡ ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΟΣ
Master of Science University College London
Διδάκτωρ Μαιευτικής Γυναικολογίας
Ενδεικτική βιβλιογραφία
Menacker F. Trends in cesarean rates for first births and repeat cesarean rates for low-risk women: United States, 1990-2003. Natl Vital Stat Rep. 2005 Sep 22;54(4):1-8. PMID: 16220739.