Το έμβρυο, που μεγαλώνει προστατευμένο μέσα στη μήτρα, έως ότου να είναι οργανικά έτοιμο να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις του έξω κόσμου.
Όσο το μέγεθος του μωρού είναι μικρό σε σχέση με την ενδομητρική κοιλότητα, έχει «ευχέρεια κινήσεων» και η θέση του αλλάζει συνεχώς. Συνήθως, την «τελική» του θέση τη λαμβάνει μετά τα μέσα του τρίτου τριμήνου και συγκεκριμένα μεταξύ των 32 και 36 εβδομάδων κύησης.
Μιλάμε για ισχιακή προβολή, όταν το μωράκι κατεβαίνει στην πύελο της γυναίκας με την ουρά (βλ. εικόνα).
Η ισχιακή προβολή και ο φυσιολογικός τοκετός
Ένα μεγάλο ποσοστό των εμβρύων με ισχιακή προβολή είναι δυνατό να έρθουν στον κόσμο με φυσιολογικό τοκετό. Εντούτοις, όπως καταδεικνύουν και τα στοιχεία μελέτης του 2000, στις περιπτώσεις αυτές η διενέργεια καισαρικής τομής μειώνει τις πιθανότητες εμφάνισης προβλημάτων στο νεογνό.
Επιπλοκές, που συχνά εκδηλώνονται, όταν γίνει απόπειρα κολπικού τοκετού επί ισχιακής προβολής περιλαμβάνουν:
- πρόπτωση ομφαλίου λώρου (ο ομφάλιος λώρος «κρέμεται» έξω από τον κόλπο πριν βγει το μωρό με αποτέλεσμα τη συμπίεση των αγγείων του και τη διαταραχή της ροής του αίματος εντός αυτών)
- παγίδευση της κεφαλής (βγαίνει το σώμα και δεν βγαίνει το κεφάλι – πρόκειται για μία δραματική εξέλιξη, η οποία συχνά οδηγεί και στο θάνατο του μωρού)
- υπερέκταση της κεφαλής του μωρού με συνέπεια την κάκωση της αυχενικής μοίρας της σπονδυλικής στήλης (συχνά τραυματίζονται και τα νεύρα, που διέρχονται από την περιοχή με αποτέλεσμα την πρόκληση κινητικών δυσκολιών στα άνω άκρα – η κατάσταση αυτή ονομάζεται «παράλυση του Erb»)
Για το λόγο αυτό πλέον η συντριπτική πλειοψηφία των νεογνών, που βρίσκονται σε ισχιακή προβολή έρχονται στον κόσμο με καισαρική τομή.Ισχιακή προβολή σε τελειόμηνο εγκυμοσύνη παρατηρείται σε ποσοστό, το οποίο κυμαίνεται μεταξύ του 3% και του 4% των κυήσεων. Η συχνότητα αυτή όμως αυξάνει, όσο πιο πρόωρα λαμβάνει χώρα ο τοκετός. Έτσι στις 32 εβδομάδες κύησης το ποσοστό αυτό ανέρχεται στο 7% και πριν από τη συμπλήρωση της 28ης εβδομάδας της κύησης στο 25%.
Άλλοι παράγοντες, που αυξάνουν την πιθανότητα ισχιακής προβολής είναι:
- η πολυτοκία (η γυναίκα έχει γεννήσει πολλές φορές)
- το υδράμνιο (η ποσότητα του αμνιακού υγρού είναι αυξημένη)
- το ολιγάμνιο (η ποσότητα του αμνιακού υγρού είναι μειωμένη)
- το ιστορικό ισχιακής προβολής σε προηγούμενη κύηση
- η παρουσία μορφωμάτων στη μήτρα, όπως ινομυώματα ή συγγενών ανατομικών ανωμαλιών στη μήτρα
Είναι δυνατόν να γυρίσει το μωράκι από την ισχιακή προβολή στην κεφαλική;
Όσο προχωρά η εγκυμοσύνη και αυξάνεται το μέγεθος του μωρού, είναι και δυσκολότερο να μεταβληθεί η θέση του.Θα βρείτε στο διαδίκτυο πολλές «μεθόδους», για να κάνετε το μωρό να «γυρίσει», η αποτελεσματικότητά τους δεν έχει αποδειχθεί κλινικά.
Πάντως υφίσταται η δυνατότητα του λεγομένου Εξωτερικού Κεφαλικού Μετασχηματισμού. Πρόκειται για μία τεχνική, που εφαρμόζεται από το μαιευτήρα, η οποία αποσκοπεί στη στροφή του μωρού από ισχιακό σε κεφαλικό χάρη σε συγκεκριμένους χειρισμούς.
Η διαδικασία αυτή έχει ποσοστά επιτυχίας, τα οποία κυμαίνονται από 35% έως 86%, ανάλογα με τη μελέτη. Κατά μέσο όρο η διαδικασία αυτή είναι επιτυχής περίπου τις μισές φορές. Κάποια όμως μωρά επανέρχονται στην ισχιακή προβολή.
Ο Εξωτερικός Κεφαλικός Μετασχηματισμός εκτελείται μετά την συμπλήρωση των 36 εβδομάδων κύησης και αντενδείκνυται όταν υφίσταται:
- επιχείλιος ή επιπωματικός πλακούντας
- πρόδρομα αγγεία
- ενεργός έρπητας γεννητικών οργάνων
- προηγούμενη καισαρική τομή
- ολιγάμνιο
- μη καθησυχαστικό καρδιοτοκογράφημα
- συγγενείς ανατομικές ανωμαλίες της μήτρας
- ευμεγέθη ινομυώματα
Η όλη διαδικασία εκτελείται σε νοσοκομειακό περιβάλλον, όπου υπάρχει η δυνατότητα εκτέλεσης επείγουσας καισαρικής τομής επί εμφανίσεως επιπλοκών. Το μωρό βρίσκεται υπό υπερηχογραφικό έλεγχο, ενώ μετά το πέρας της διαδικασίας υποβάλλεται και σε καρδιοτοκογράφημα, ώστε να επιβεβαιωθεί το καλώς έχειν της υγείας του.
Οι επιπλοκές του Εξωτερικού Κεφαλικού Μετασχηματισμού περιλαμβάνουν:
- μη καθησυχαστικό καρδιοτοκογράφημα
- αποκόλληση του πλακούντα
- πρόωρη ρήξη των υμένων («σπάνε τα νερά» νωρίς)
- εκδήλωση κολπικής αιμόρροιας
- ενδομήτριο θάνατο του μωρού
Θα πρέπει να αναφερθεί, πως ακόμα και μετά από επιτυχή Εξωτερικό Κεφαλικό Μετασχηματισμό οι πιθανότητες για επιτυχή και ασφαλή φυσιολογικό τοκετό αυξάνονται μεν, αλλά παραμένουν σαφώς χαμηλότερες από τις αντίστοιχες πιθανότητες, που αντιμετωπίζει μία γυναίκα, το μωρό της οποίας βρισκόταν εξ αρχής σε κεφαλική προβολή.
Δείτε ΕΔΩ σε ποιο στάδιο της κύησης βρίσκεστε!
Δρ ΜΕΝΕΛΑΟΣ ΚΩΝ. ΛΥΓΝΟΣ, MSc, PhD
ΜΑΙΕΥΤΗΡ ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΟΣ
Master of Science University College London
Διδάκτωρ Μαιευτικής Γυναικολογίας
www.eleftheia.gr
Ενδεικτική βιβλιογραφία
Hannah ME, Hannah WJ, Hewson SA, Hodnett ED, Saigal S, Willan AR. Planned caesarean section versus planned vaginal birth for breech presentation at term: a randomised multicentre trial. Term Breech Trial Collaborative Group. Lancet. 2000 Oct 21;356(9239):1375-83. doi: 10.1016/s0140-6736(00)02840-3. PMID: 11052579.
