Τι είναι η δυστοκία τοκετού;

Η δυστοκία ορίζεται σε αντιδιαστολή με το φυσιολογικά εξελισσόμενο τοκετό. Επομένως, θα μπορούσαμε επιγραμματικά να πούμε, πως δυστοκία ονομάζεται ο μη ικανοποιητικά εξελισσόμενος τοκετός.

Και τι είναι ο φυσιολογικά εξελισσόμενος τοκετός;

Βρισκόμαστε ενώπιον φυσιολογικά εξελισσομένου τοκετού, όταν η εγκύμων μήτρα (η μήτρα, που περιέχει μωρό δηλαδή) παρουσιάζει συσπάσεις ικανές να προκαλέσουν ωρίμανση του τραχήλου (διαστολή και μείωση του μήκους του τραχήλου), κάθοδο του μωρού στη λεκάνη και επιτυχή μαίευσή του (έξοδό του από τον κόλπο).

Ας θυμηθούμε τα στάδια του τοκετού…

Ο φυσιολογικός τοκετός χωρίζεται σε 3 βασικά στάδια:

• Το πρώτο στάδιο του τοκετού ξεκινάει με την έναρξη των συσπάσεων της μήτρας, οι οποίες είναι αρκετά ισχυρές, ώστε να προκαλέσουν τη διαστολή («άνοιγμα») του τραχήλου της μήτρας και τελειώνει με την πλήρη διαστολή του τραχήλου της μήτρας. Σχηματικά διαιρείται σε δύο φάσεις: στη λανθάνουσα φάση, κατά τη διάρκεια της οποίας οι συσπάσεις της μήτρας είναι «ακανόνιστες» και στην ενεργή φάση, η οποία αρχίζει, όταν ο τράχηλος φθάσει τη διαστολή των 3 με 4 εκατοστών (η διάμετρος του τραχήλου είναι τόση), οπότε και οι συσπάσεις είναι κατά κανόνα ισχυρότερες και πιο ρυθμικές (έχουν παρόμοια διάρκεια και έρχονται ανά τακτά χρονικά διαστήματα).
• Το δεύτερο στάδιο του τοκετού εκτείνεται από την πλήρη διαστολή του τραχήλου (περίπου 10 εκατοστά) έως και τη μαίευση (έξοδο) του νεογνού.
• Το τρίτο στάδιο του τοκετού περατώνεται με την έξοδο και του πλακούντα

Πώς γνωρίζουμε, ότι ο τοκετός εξελίσσεται φυσιολογικά;

Μέσα από πολλές χιλιάδες τοκετούς έχουμε «χρονομετρήσει» τη διάρκεια των διαφόρων φάσεων του τοκετού και γνωρίζουμε τη «φυσιολογική» διάρκεια μίας εκάστης. Έτσι θεωρούμε πως:

• Η λανθάνουσα φάση του πρώτου σταδίου είναι παρατεταμένη, όταν διαρκεί πλέον των 20 ωρών στην πρωτοτόκο και των 14 ωρών στην πολυτόκο.
• Η μέση διάρκεια του δευτέρου σταδίου του τοκετού είναι 50 λεπτά στην πρωτοτόκο και 20 λεπτά στην πολυτόκο.
• Το δεύτερο στάδιο του τοκετού θεωρείται παρατεταμένο, όταν διαρκεί πλέον των 2 ωρών στην πρωτοτόκο και της 1 ώρας στην πολυτόκο. Στο σημείο αυτό θα πρέπει να σημειώσουμε, πως η χρήση επισκληριδίου αναισθησίας ενδέχεται να παρατείνει τον τοκετό, οπότε στην περίπτωση αυτή παράταση δευτέρου σταδίου εκλαμβάνεται η διάρκεια πλέον των 3 ωρών στην πρωτοτόκο και των 2 ωρών στην πολυτόκο.
• Η διαστολή του τραχήλου δεν εξελίσσεται ικανοποιητικά, όταν στην πολυτόκο αυξάνεται με ταχύτητα μικρότερη του 1,2 εκατοστού την ώρα και στην πολυτόκο μικρότερη του 1,5 εκατοστού την ώρα.
• Η κάθοδος του μωρού στη λεκάνη δεν εξελίσσεται ικανοποιητικά, όταν έχει ταχύτητα μικρότερη του 1 εκατοστού την ώρα στην πρωτοτόκο και 2 εκατοστών την ώρα στην πολυτόκο. Εδώ να σημειώσουμε, πως ως κάθοδο του μωρού ορίζουμε την κίνησή του μέσα στην πύελο. Συγκεκριμένα ως ορόσημο λαμβάνουμε το λεγόμενο «στενό» πέρασμα της λεκάνης (με κόκκινο στην παρακάτω εικόνα).

• Μετράμε την απόσταση της κεφαλής του μωρού από το ορόσημο αυτό σε εκατοστά. Αν η κορυφή της κεφαλής βρίσκεται πάνω από το στενό οι τιμές της απόστασης είναι αρνητικές (π.χ. - 2 εκατοστά, σημαίνει, πως η κορυφή της κεφαλής του μωρού εντοπίζεται δύο εκατοστά πάνω από το στενό). Αν η κορυφή της κεφαλής του μωρού βρίσκεται ακριβώς απάνω στο στενό, τότε θεωρούμε το ύψος 0. Αν αντίθετα η κορυφή της κεφαλής του μωρού έχει ξεπεράσει το στενό, οι τιμές είναι θετικές (π.χ. +2 εκατοστά, σημαίνει, πως η κορυφή της κεφαλής του μωρού εντοπίζεται δύο εκατοστά κάτω από το στενό) (βλ. εικόνα).

• Έχουμε αναστολή της διαστολής του τραχήλου (δηλαδή η διαστολή σταμάτησε), όταν αυτή παραμένει η ίδια για περισσότερες από 2 ώρες.
• Έχουμε αναστολή της καθόδου του μωρού στη λεκάνη, όταν η θέση του δεν μεταβάλλεται για περισσότερες από 2 ώρες.
• Έχουμε παράταση του τρίτου σταδίου του τοκετού, όταν αυτό διαρκεί πλέον των 30 λεπτών.

Με βάση αυτά τα μετρήσιμα χαρακτηριστικά της διαδικασίας του τοκετού ορίζουμε και πότε υφίσταται δυστοκία.

Δείτε ΕΔΩ σε ποιο στάδιο της κύησης βρίσκεστε!

Δρ ΜΕΝΕΛΑΟΣ ΚΩΝ. ΛΥΓΝΟΣ, MSc, PhD
ΜΑΙΕΥΤΗΡ ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΟΣ
Master of Science University College London
Διδάκτωρ Μαιευτικής Γυναικολογίας
www.eleftheia.gr