Γιατί εμφανίζεται δυσκοιλιότητα στην εγκυμοσύνη;

Πόσο συχνή είναι η δυσκοιλιότητα κατά την εγκυμοσύνη;

Όπως αναφέρεται και σε μελέτη του 2018 το μέσο ποσοστό του ενήλικου πληθυσμού, που παρουσιάζει δυσκοιλιότητα υπολογίζεται σε 16%. Πάντως το ποσοστό αυτό παρουσιάζει σημαντικές διακυμάνσεις ανάλογα με τη μελέτη. Επίσης, ο επιπολασμός (= «συχνότητα») της δυσκοιλιότητας καταγράφεται υψηλότερος σε ηλικίες μεγαλύτερες των 60 ετών.

Σύμφωνα με μελέτη του 2001, το ποσοστό των εγκύων, που θα παρουσιάσουν δυσκοιλιότητα κυμαίνεται μεταξύ του 11% και του 38%. Μάλιστα, με βάση τα στοιχεία από μελέτη του 2007 το δυσάρεστο αυτό σύμπτωμα ενδέχεται να παραμείνει ακόμα και 3 μήνες μετά τον τοκετό. Επομένως, η έγκυος είναι πιθανότερο να παρουσιάσει δυσκοιλιότητα.

Γιατί η εγκυμοσύνη αυξάνει τις πιθανότητες εκδήλωσης δυσκοιλιότητας;

Η εγκυμοσύνη είναι μία φυσιολογική κατάσταση, που όμως θέτει σε δοκιμασία το σώμα της γυναίκας, καθότι το υποβάλλει σε σημαντικές αλλαγές, οι οποίες μάλιστα εκτυλίσσονται εντός συντόμου χρονικού διαστήματος. Συνεπώς, και το πεπτικό σύστημα καλείται να «προσαρμοστεί» στις μεταβολές αυτές, οπότε και η λειτουργία του δεν είναι δυνατόν να μείνει ανεπηρέαστη.

Σε ενδιαφέρουσα μελέτη του 2012 απαριθμούνται κάποιοι από τους λόγους, που αυξάνουν τις πιθανότητες η έγκυος να παρουσιάσει δυσκοιλιότητα.

Συγκεκριμένα:

• Αλλαγές στην παραγωγή ορμονών
• Αλλαγές στην εν γένει λειτουργία του εντέρου
• Αλλαγές στον τρόπο ζωής
• Ανατομικές αλλαγές

Γιατί οι ορμόνες τις κύησης αυξάνουν τις πιθανότητες εκδήλωσης δυσκοιλιότητας;

Κατά τη διάρκεια της κύησης καταγράφεται σημαντική αύξηση στην παραγωγή προγεστερόνης. Η άνοδος των επιπέδων ορμόνης αυτής τότε, οδηγεί σε μείωση της κινητικότητας του εντέρου και της προώθησης του περιεχομένου του προς τον πρωκτό. Έτσι ο αριθμός των κενώσεων ενδέχεται να μειωθεί, οπότε και η γυναίκα αναφέρει δυσκοιλιότητα.

Η κινητικότητα όμως του εντέρου κατά την κύηση φαίνεται, ότι μειώνεται και εξαιτίας της σημαντικής πτώσης, που παρουσιάζουν τα επίπεδα της ορμόνης μοτιλίνης. Η ορμόνη αυτή εκκρίνεται από κύτταρα του λεπτού εντέρου και κυρίως του δωδεκαδακτύλου και του ειλεού ανά διαστήματα περίπου 100 λεπτών κυρίως μεταξύ των γευμάτων. Η δράση της ορμόνης αυτής φαίνεται, ότι είναι οι σημαντικότερος παράγων αύξησης του περισταλτισμού του εντέρου. Η μείωση επομένως της παραγωγής της κατά την εγκυμοσύνη συνδέεται με παράταση της παραμονής του περιεχομένου του εντέρου εντός αυτού και αύξηση των πιθανοτήτων εκδήλωσης δυσκοιλιότητας.

Κατά ποιον τρόπο αλλαγές στην εν γένει λειτουργία του εντέρου κατά την κύηση αυξάνουν τις πιθανότητες εκδήλωσης δυσκοιλιότητας;

Κατά τη διάρκεια της κύησης καταγράφεται αύξηση της απορρόφησης νερού στο παχύ έντερο. Ως εκ τούτου, το υπόλειμμα (=τα κόπρανα) εντός αυτού «αποξηραίνονται» και καθίστανται πιο σκληρά, οπότε και η έξοδός τους από τον πρωκτό γίνεται δυσκολότερη.

Πώς μεταβολές στον τρόπο ζωής της εγκύου, αυξάνουν τις πιθανότητες εκδήλωσης δυσκοιλιότητας;

Η εγκυμοσύνη, ιδιαίτερα στα ύστερα στάδιά της καθιστά τη γυναίκα πιο «δυσκίνητη». Για το λόγο αυτό πολλές έγκυοι περιορίζουν τη φυσική δραστηριότητα. Άλλες έγκυοι αναγκάζονται να περιορίσουν την κινητικότητά τους ή ακόμα και να παραμείνουν κλινήρεις ένεκα αυξημένων πιθανοτήτων για πρόωρο τοκετό, προεκλαμψία ή ενδομήτρια υπολειπόμενη ανάπτυξη. Η μείωση αυτή της κίνησης συνδράμει στην έτι περαιτέρω επιδείνωση της δυσκοιλιότητας.

Εξάλλου, επιδείνωση της δυσκοιλιότητας προκαλούν και τα συμπληρώματα διατροφής, που περιέχουν σίδηρο, τα οποία συχνά χορηγούνται στην έγκυο.

Πώς ανατομικές αλλαγές της κύησης αυξάνουν την πιθανότητα εκδήλωσης δυσκοιλιότητας;

Στα ύστερα κατά κύριο λόγο στάδια της κύησης η μήτρα με το μέγεθός της παρεμποδίζει την κινητικότητα του εντέρου και έτσι αυξάνονται οι πιθανότητες εκδήλωσης δυσκοιλιότητας τότε.

Η εμφάνιση επίσης αιμορροΐδων, η οποία είναι συνηθισμένο φαινόμενο κατά την εγκυμοσύνη, επιδεινώνουν τη δυσκοιλιότητα.

Δείτε ΕΔΩ σε ποιο στάδιο της κύησης βρίσκεστε!

Δείτε και το σχετικό video, που δημιουργήσαμε για τις φίλες του Mothersblog.gr!

Δρ ΜΕΝΕΛΑΟΣ ΚΩΝ. ΛΥΓΝΟΣ, MSc, PhD
ΜΑΙΕΥΤΗΡ ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΟΣ
Master of Science University College London
Διδάκτωρ Μαιευτικής Γυναικολογίας

_{Ενδεικτική βιβλιογραφία
Forootan M, Bagheri N, Darvishi M. Chronic constipation: A review of literature. Medicine (Baltimore). 2018;97(20):e10631. doi:10.1097/MD.0000000000010631
Jewell DJ, Young G. Interventions for treating constipation in pregnancy. Cochrane Database Syst Rev. 2001;(2):CD001142. doi: 10.1002/14651858.CD001142. PMID: 11405974.
Bradley CS, Kennedy CM, Turcea AM, Rao SS, Nygaard IE. Constipation in pregnancy: prevalence, symptoms, and risk factors. Obstet Gynecol. 2007}