Τοκετός χωρίς ράμματα

Ο τοκετός χωρίς ράμματα, δηλαδή χωρίς τη διενέργεια περινεοτομίας, συζητείται ευρέως στη σύγχρονη Μαιευτική εποχή. Το ποσοστό διενέργειας περιονεοτομίας στις ΗΠΑ είναι 62,5% ενώ στην Ευρώπη γύρω στο 30%. Οι υποστηρικτές της, θεωρούν ότι η περινεοτομία προστατεύει το περίνεο (sic… καθώς αντιστοιχεί σε ρήξη του περινέου, που αφορά τον κόλπο και τους μύες της πυέλου). Ισχυρίζονται ότι, αν δεν πραγματοποιηθεί επισιοτομή αυξάνεται η πιθανότητα ανεξέλεγκτης ρήξης. Επίσης, αναφέρουν την μείωση του χρόνου στο δεύτερο στάδιο του τοκετού (εξώθηση). Δεν αναφέρουν όμως τις αρνητικές συνέπειες από τη διενέργεια περινεοτομής. Αυτές περιλαμβάνουν τον πόνο (στο κάθισμα, την ούρηση, τη λειτουργία του εντέρου), και τη δυσκολία στην κινητοποίηση της λεχώνας στη φροντίδα του νεογνού και στο θηλασμό. Μακροπρόθεσμα, αυτές οι αρνητικές συνέπειες μπορούν να οδηγήσουν στην εξάντληση της λεχώνας καθώς και σε αυξημένα ποσοστά κατάθλιψης. Οι γυναίκες αυτές στο 40% των περιπτώσεων θα αναπτύξουν δυσπαρεύνια (πόνος κατά τη σεξουαλική επαφή) η οποία μπορεί να αλλοιώσει τη σχέση του ζεύγους μακροπρόθεσμα.

Όλα τα παραπάνω θέτουν το ερώτημα εάν οι επίτοκες στις οποίες πραγματοποιείται περινεοτομία ως τακτική ρουτίνας, σε σύγκριση με την περιορισμένη χρήση της, έχουν μικρότερο κίνδυνο για δυσλειτουργία και πόνο στη μετέπειτα ζωή τους.

Η απάντηση προκύπτει από πολλές μελέτες όπου φαίνεται ότι η περιορισμένη χρήση της περινεοτομίας είναι πιο αποτελεσματική στη μείωση του ποσοστού των γυναικών με τραύμα στο περίνεο, με πόνο, με επιπλοκές στην επούλωση του τραύματος και την ανάγκη για συρραφή. Τα αποτελέσματα από αυτές τις μεγάλες μελέτες δείχνουν απουσία οφέλους από τη συστηματική χρήση της περινεοτομίας. Κάποιες μελέτες μάλιστα αναφέρουν αύξηση του κινδύνου ακράτειας ούρων και κοπράνων με τη συστηματική χρήση της. Μελέτη σε έγκυρο περιοδικό (JAMA 2005) δείχνει ότι ο περιορισμός χρήσης της περινεοτομίας (10% χρήση της) έναντι της συστηματικής χρήσης της (51%) έχει ως αποτέλεσμα σε 34% των περιπτώσεων την παντελή απουσία τραύματος στον κόλπο. Στην ομάδα της συστηματικής χρήσης η παντελής απουσία κολπικού τραύματος ήταν 25%.

Όλες οι μελέτες δείχνουν ότι η συστηματική χρήση της περινεοτομίας δεν ωφελεί τον μαιευτικό πληθυσμό μας. Η συστηματική χρήση δεν προστατεύει την επίτοκο από κακώσεις ούτε μειώνει τον πόνο. Αντίθετα, υπάρχουν ενδείξεις ότι τον αυξάνει μακροπρόθεσμα καθώς και ότι αυξάνει την πιθανότητα κάποιας μορφής ακράτειας.

Τα τελευταία χρόνια έχουν αρχίσει να δημοσιεύονται και μελέτες που αξιολογούν την σχέση της περινεοτομίας με τη σεξουαλική λειτουργία. Αξίζει να αναφέρουμε τα αποτελέσματα από σύγχρονη μελέτη που δημοσιεύτηκε το 2014 και έλαβε χώρα στην Πορτογαλία (μεσογειακή χώρα με πολλά κοινά χαρακτηριστικά με τον ελληνικό πληθυσμό). Η μελέτη αυτή αποκάλυψε ότι οι γυναίκες που υποβλήθηκαν σε περινεοτομία παρουσίασαν υψηλότερη ένταση πόνου, μειωμένη σεξουαλική ικανοποίηση, και άλλες αρνητικές παραμέτρους σχετικά με την διάρκεια και την ένταση του οργασμού, σε σύγκριση με τις γυναίκες που δεν πραγματοποιήθηκε περινεοτομή.

Παρόλο που υπάρχουν καταστάσεις που η περινεοτομία είναι απαραίτητη, όλα τα επίσημα όργανα των μαιευτήρων - γυναικολόγων (ACOG,RCOG,NIH,EBCOG) συστήνουν ότι η χρήση της θα πρέπει να περιορίζεται σε περιπτώσεις όπου το καλώς-έχειν του εμβρύου εξαρτάται από την ταχύτητα του τοκετού. Συμπερασματικά θα ολοκληρώσω παραθέτοντας την άποψη του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (World Health Organization)

Δεν υπάρχουν αποδείξεις ότι η χρήση της περινεοτομής σαν τεχνική ρουτίνας, παρουσιάζει κάποιο όφελος, ενώ υπάρχουν ξεκάθαρες αποδείξεις ότι μπορεί να προβεί επιζήμια.

Δρ Ελευθέριος Αναστασάκης
Επιμελητης Μονάδας Ιατρικώς Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής
ΜΙΥΑ Ναυτικό Νοσοκομειο Αθηνών- Πλωταρχης ΛΣ (ΥΙ)
Διδάκτωρ Πανεπιστήμιου Αθηνών