Είναι ασφαλή τα αντικαταθλιπτικά στην εγκυμοσύνη; Η ψυχολόγος μας εξηγεί

Η χρήση των αντικαταθλιπτικών είναι αρκετά διαδεδομένη σήμερα, και γιατί να μην είναι άλλωστε, όταν η κατάθλιψη βρίσκεται στα ύψη. Ήδη στις μέρες της πανδημίας, έρευνες έδειξαν την αύξηση των φαρμάκων αυτών, καθώς ο κόσμος ζορίστηκε αρκετά και χρειάστηκε φαρμακευτική βοήθεια για «να αντέξει». Μέσα σε όλους όσους παίρνουν φαρμακευτική αγωγή όμως βρίσκονται και γυναίκες που θέλουν να κάνουν ένα παιδί και είναι αρκετά σκεπτικές για τη χρήση και τη σχέση τους με το να αποκτήσουν ένα υγιές μωρό.

Τι είναι τα αντικαταθλιπτικά;

Τα αντικαταθλιπτικά είναι ένας τύπος φαρμάκου που χρησιμοποιείται για τη θεραπεία της κατάθλιψης, του άγχους και άλλων διαταραχών ψυχικής υγείας. Λειτουργούν αλλάζοντας τα επίπεδα ορισμένων χημικών ουσιών στον εγκέφαλο που επηρεάζουν τη διάθεση και τα συναισθήματα.

Μπορώ να πάρω αντικαταθλιπτικά στην εγκυμοσύνη μου;

Όταν πρόκειται για την ασφάλεια γύρω από την χρήση των αντικαταθλιπτικών κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, η απάντηση δεν είναι και τόσο απλή. Εξαρτάται από τον τύπο του αντικαταθλιπτικού, τη δοσολογία και το στάδιο της εγκυμοσύνης.

Ορισμένες μελέτες έχουν προτείνει ότι ορισμένα αντικαταθλιπτικά, ιδιαίτερα οι εκλεκτικοί αναστολείς επαναπρόσληψης σεροτονίνης (SSRIs), μπορεί να σχετίζονται με αυξημένο κίνδυνο γενετικών ανωμαλιών, ειδικά όταν λαμβάνονται στο πρώτο τρίμηνο της εγκυμοσύνης. Ωστόσο, ο κίνδυνος γενικά θεωρείται χαμηλός. Από την άλλη, αρκετά αντικαταθλιπτικά θεωρούνται ασφαλή στη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Θα λέγαμε ότι είναι μία απόφαση την οποία θα την πάρει η εγκυμονούσα μαζί με τον γιατρό που την παρακολουθεί και συνήθως σε πιο χαμηλές δοσολογίες, κυρίως στο πρώτο τρίμηνο της κύησης

Πόσο σημαντική είναι η θεραπεία της κατάθλιψης στη διάρκεια της εγκυμοσύνης ;

Η κατάθλιψη είναι μία ψυχική διαταραχή που χρειάζεται αντιμετώπιση. Ο λόγος είναι ότι δημιουργεί προβλήματα στο άτομο το οποίο μέσα σε όλα τα άλλα μπορεί να παραμελεί τον εαυτό του. Πόσο μάλλον όταν πρόκειται για την εγκυμονούσα που παραμελεί τον εαυτό της, πχ. δεν τρέφεται σωστά με αποτέλεσμα να μην παίρνει τα απαραίτητα συστατικά που έχει ανάγκη το μωρό της, να μην κοιμάται σωστά, να είναι ευερέθιστη και σε κακή ψυχική διάθεση, κλπ. Επίσης, μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο για πρόωρο τοκετό, να δημιουργήσει προβλήματα στο έμβρυο στην ανάπτυξή του και να γεννηθεί με μικρότερο βάρος, και άλλα προβλήματα. Επιπλέον, αυξάνετε ο κίνδυνος εμφάνισης επιλόχειας κατάθλιψης εφόσον προϋπήρχε και παρέμεινε χωρίς αντιμετώπιση. Εύκολα αντιλαμβανόμαστε μία μητέρα με επιλόχεια κατάθλιψη και που είναι ήδη ταλαιπωρημένη από κατάθλιψη και πριν την εγκυμοσύνη της, πόσο άσχημα μπορεί να αισθάνεται, τόσο που ενδεχομένως θα αποφύγει ή δεν θα μπορεί να θηλάσει το μικρό της από τη μία αλλά να μην μπορεί να δημιουργήσει έναν σταθερό και ασφαλή συναισθηματικό δεσμό με το βρέφος.

Επομένως, η απόφαση γύρω από το αν η εγκυμονούσα θα κάνει χρήση της αντικαταθλιπτικής αγωγής ή όχι στη διάρκεια της εγκυμοσύνης θα πρέπει να λαμβάνεται κατά περίπτωση, σταθμίζοντας τα πιθανά οφέλη και τους κινδύνους τόσο για τη μητέρα όσο και για το μωρό. Οι γυναίκες που σκέφτονται να πάρουν αντικαταθλιπτικά κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης θα πρέπει να συζητήσουν τις επιλογές με τον γυναικολόγο αλλά και τον ψυχίατρο που τις παρακολουθεί, ώστε να υπάρξει εξατομικευμένη καθοδήγηση με βάση τη συγκεκριμένη κατάσταση. Προσοχή φυσικά, καθώς τα φάρμακα δεν θα τα σταματήσει η εγκυμονούσα από μόνη της, καθώς υπάρχει η πιθανότητα υποτροπής της κατάθλιψης, η οποία θα απαιτήσει μεγαλύτερες δοσολογίες αντικαταθλιπτικών από τη μία για την αντιμετώπισή της, ενώ από την άλλη, οι ορμονικές αλλαγές στην εγκυμοσύνη μπορούν από μόνες τους να δημιουργήσουν μία καταθλιπτική διάθεση, πόσο μάλλον όταν προϋπάρχει μία καταθλιπτική διαταραχή.

Μαρίνα Μόσχα

Ψυχολόγος-Ψυχοθεραπεύτρια, μέλος της Ελληνικής Εταιρείας Αγωγής Ψυχικής και Σεξουαλικής Υγείας