Οσφυο -Πυελικός πόνος: Πόσο συχνός είναι κατά την εγκυμοσύνη;

Ο πόνος στην περιοχή της οσφύς και της πυέλου είναι ένα πρόβλημα, που απασχόλησε τους ιατρούς ήδη από τα αρχαία χρόνια. Όπως αναφέρεται και σε μελέτη του 1920 ακόμα και ο πατέρας της ιατρικής Ιπποκράτης ασχολήθηκε με αυτό. Μάλιστα, διετύπωσε την υπόθεση, πως ο συγκεκριμένος πόνος ενδεχομένως να έχει σχέση με χαλάρωση των στηρικτικών ιστών της πυέλου ιστών.

Εντούτοις και σε σαφώς πιο πρόσφατες εποχές το είδος αυτό του άλγους δεν άφησε αδιάφορους τους επιστήμονες. Σε μελέτη του 2004 επιχειρήθηκε μία ανασκόπηση των διαθεσίμων επιστημονικών στοιχείων από τη διεθνή βιβλιογραφία.

Μία περιληπτική απόδοση της μελέτης αυτής θα εκθέσουμε εδώ…

Ποια είναι τα χαρακτηριστικά του πόνου στην οσφύ και στην πύελο κατά την εγκυμοσύνη;

Συνήθως, η έγκυος αναφέρει για πρώτη φορά εκδήλωση πόνου στην οσφύ και στην πύελο περίπου στην 18^ηεβδομάδα της κύησης και η ένταση αυτού φθάνει στο απόγειό της μεταξύ της 24^ης και της 36^ης εβδομάδας της κύησης.

Η δε εκδήλωση του συγκεκριμένου άλγους κατά το πρώτο τρίμηνο της κύησης συνδέεται με αυξημένες πιθανότητες εμμονής του άλγους και στο τρίτο τρίμηνο.

Στο 93% των περιπτώσεων η συμπτωματολογία αναστρέφεται αυτόματα εντός τριών μηνών από τον τοκετό. Όσον αφορά το 7% των γυναικών, στις οποίες η συμπτωματολογία εμμένει πέραν του συγκεκριμένου χρονικού ορίου, αυξημένες είναι πιθανότητες αυτές να αντιμετωπίσουν έντονο άλγος επί μακρό χρονικό διάστημα.

Κατά κανόνα η έγκυος εντοπίζει τον πόνο στην περιοχή του ιερού οστού και των γλουτών. Εντούτοις, η κατανομή του δεν ακολουθεί την τυπική κατανομή της ισχιαλγίας, η οποία συνδέεται με πίεση σε κάποιο σημείο του ισχιακού νεύρου.

Όμως και ο τρόπος περιγραφής του πόνου διαφέρει ανά περίπτωση. Κάποιες γυναίκες αναφέρουν ένα οξύ άλγος («σαν μαχαιριά»), άλλες πάλι αναφέρουν πόνο αμβλύ («μουντό») ή ακόμα και αίσθημα καύσου («κάψιμο») κατά κύριο λόγο στην περιοχή της οσφύς.

Ποικιλία έχει καταγραφεί και ως προς την ένταση του συμπτώματος, αφού στο ήμισυ περίπου των περιπτώσεων ο πόνος είναι μέτριας έντασης ή τουλάχιστον υποφερτός, ενώ στο 25% των γυναικών αυτός είναι ιδιαίτερα ενοχλητικός και προκαλεί μεγάλη δυσφορία. Υπάρχει δε και ένα ποσοστό 8% των εγκύων, στις οποίες η συμπτωματολογία είναι τόσο έντονη, ώστε συνδέεται με σημαντικότατους περιορισμούς στην κινητικότητα.

Κάποιες έγκυες τέλος αναφέρουν και παραισθησίες («περίεργη αίσθηση») ή αιμωδίες («μουδιάσματα») σε περιοχές της οσφύς, της πυέλου και των γλουτών, αλλά και δυσκολίες στον έλεγχο της κίνησης των άκρων και στη βάδιση γενικότερα. Έχουν υπάρξει και περιπτώσεις γυναικών, που αναφέρουν «αίσθηση παράλυσης» στο κάτω άκρο κατά την έκτασή και άρση του (όταν δηλαδή τεντώνουν το κάτω άκρο και προσπαθούν να το σηκώσουν).

Ποια είναι η συχνότητα του πόνου στην οσφύ και στην πύελο κατά την εγκυμοσύνη;

Στη διεθνή βιβλιογραφία δεν υπάρχει ομοφωνία σχετικά με τη συχνότητα της παθολογίας. Η βασική δυσκολία στην καταγραφή του στατιστικού αυτού στοιχείου έγκειται κατά τα φαινόμενα στις διαφοροποιήσεις, όσον αφορά την περιγραφή της συμπτωματολογίας από την έγκυο, αλλά και στη διαφορετική μεθοδολογία καταγραφής, που ακολουθεί έκαστη ομάδα ερευνητών.

Έτσι το ποσοστό των εγκύων, που αναφέρουν το άλγος αυτού του είδους κυμαίνεται ανάλογα με τη μελέτη μεταξύ του 3,9% και του 89,9% με μέση τιμή το 45,3%.

Μεγάλες διαφορές ανάλογα με τη μελέτη παρουσιάζει και το ποσοστό των γυναικών, που αναφέρουν άλγος στην οσφύ και στην πύελο, το οποίο εμμένει μετά την κύηση. Έτσι το συγκεκριμένο ποσοστό κυμαίνεται από το 0,3% έως και το 67% με μέση τιμή το 24,7% περίπου.

Ποιες γυναίκες κινδυνεύουν περισσότερο να εκδηλώσουν άλγος στην οσφύ και στην πύελο κατά την εγκυμοσύνη;

Οι συντάκτες της προαναφερθείσας μελέτης του 2004 ανέφεραν και κάποιους παράγοντες κινδύνου σχετικούς με την εκδήλωση τέτοιου άλγους:

• η εργασία με σημαντική σωματική καταπόνηση
• η εκδήλωση οσφυϊκού άλγους σε προτέρα περίοδο της ζωής
• η εκδήλωση άλγους στην πύελο και την οσφύ κατά τη διάρκεια ή έπειτα από προηγούμενη εγκυμοσύνη

Μολαταύτα φαίνεται, πως υφίστανται και έτεροι παράγοντες κινδύνου, οι οποίοι θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν «ελάσσονες», καθότι δεν έχουν καταγραφεί παρά μόνον από μειοψηφία των επιστημόνων. Αυτοί είναι:

• το μικρό ύψος της μητέρας
• η μεγάλο βάρος του μωρού
• η πρόσφατη χρήση αντισυλληπτικών δισκίων
• το κάπνισμα
• η επισκληρίδιος αναισθησία
• η παράταση του δευτέρου σταδίου του τοκετού

Δείτε ΕΔΩ σε ποιο στάδιο της κύησης βρίσκεστε!

Δρ ΜΕΝΕΛΑΟΣ ΚΩΝ. ΛΥΓΝΟΣ, MSc, PhD
ΜΑΙΕΥΤΗΡ ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΟΣ
Master of Science University College London
Διδάκτωρ Μαιευτικής Γυναικολογίας
www.eleftheia.gr

^{Ενδεικτική βιβλιογραφία}

^{Lynch Surg Gynecol Obstet. 1920;30:575}

^{Wu WH, Meijer OG, Uegaki K, Mens JM, van Dieën JH, Wuisman PI, Ostgaard HC. Pregnancy-related pelvic girdle pain (PPP), I: Terminology, clinical presentation, and prevalence. Eur Spine J. 2004 Nov;13(7):575-89. doi: 10.1007/s00586-003-0615-y. Epub 2004 Aug 27. PMID: 15338362; PMCID: PMC3476662.}