Ροχαλητό στην εγκυμοσύνη: Γιατί συμβαίνει και πώς αντιμετωπίζεται

Γιατί προκαλείται το ροχαλητό;

Οι μύες μας, ακόμα και όταν δεν τους χρησιμοποιούμε, δεν είναι ποτέ τελείως «χαλαροί», αλλά παρουσιάζουν μικρή τάση («σφίξιμο»). Η τάση αυτή αποκαλείται μυϊκός τόνος. Κατά τον ύπνο ο μυϊκός τόνος, ούτως ή άλλως μειώνεται και οι μύες «χαλαρώνουν». Έτσι συχνά οι μαλακοί ιστοί του λαιμού, αφού δεν έχουν πια την υποστήριξη των μυών «συμπτύσσονται» και κατά τον τρόπο αυτό ενδεχομένως να έχουμε μερική απόφραξη της αναπνευστικής οδού (βλ. εικόνα).

Όπως αναφέρεται και σε μελέτη του 2017 οι μαλακοί ιστοί, που, όταν είμαστε ξαπλωμένοι, ενδεχομένως να αποφράξουν μερικώς την αναπνευστική οδό (ο στοματοφάρυγγας της εικόνας) είναι η μαλακή υπερώα, τα μαλακά τοιχώματα του στοματοφάρυγγα και η γλώσσα. Η δίοδος του αέρα δια της μερικώς αποφραχθείσας αναπνευστικής οδού προκαλεί τη δόνηση των μαλακών ιστών και έτσι εκδηλώνεται ο τραχύς, έντονος ήχος, που είναι γνωστός ως ροχαλητό.

Όπως περιγράφεται και σε μελέτη του 2020 περίπου του 43% των ανδρών και το 20% των γυναικών ροχαλίζουν. Τα ποσοστά αυτά είναι παραπλήσια με έτερες αναφορές, που μπορεί κάποιος να βρει στη διεθνή βιβλιογραφία.

Πόσο συχνό είναι το ροχαλητό στην εγκυμοσύνη;

Χαρακτηριστικά είναι τα ευρήματα μελέτης του 2022, στην οποία συμμετείχαν 1305 έγκυες. Η ερώτηση, που τέθηκε στις συμμετέχουσες ήταν αν ροχάλιζαν περισσότερες από 3 νύχτες την εβδομάδα (συχνό ροχαλητό). Συχνό ροχαλητό ανέφεραν περίπου το ένα τρίτο των γυναικών πριν από την εγκυμοσύνη. Όμως ένα πρόσθετο 23% ανέφερε, ότι το συχνό ροχαλητό ξεκίνησε με την κύηση.

Ανάλογα είναι και τα σχετικά ποσοστά, που αναφέρονται σε μελέτη του 2015. Σύμφωνα με τους συντάκτες του πονήματος αυτού, η συχνότητα του ροχαλητού είναι σχετικά χαμηλή μεταξύ των γυναικών αναπαραγωγικής ηλικίας, ενώ κυμαίνεται μεταξύ του 11,9% και του 49% μεταξύ εγκύων, που διανύουν το τρίτο τρίμηνο της κύησης. Από μελέτες, στα πλαίσια των οποίων παρακολουθήθηκαν έγκυες καθ’ όλη τη διάρκεια της κύησης, φαίνεται μάλιστα, πως το ποσοστό αυτών, που αναφέρουν συχνό ροχαλητό κατά το πρώτο τρίμηνο της κύησης κυμαίνεται μεταξύ του 7% και του 11%, ενώ ανεβαίνει στο 16% με 25% στο τρίτο τρίμηνο.

Γιατί εκδηλώνεται ροχαλητό στην εγκυμοσύνη;

Στην ανωτέρω αναφερθείσα μελέτη του 2015 (Izci Balserak B, 2015) γίνεται και μία καταγραφή των πιθανών αιτίων εκδήλωσης του ροχαλητού κατά την εγκυμοσύνη. Λέμε «πιθανών αιτίων», καθότι, όπως περιγράφεται και στη συγκεκριμένη έρευνα, δεν γνωρίζουμε επακριβώς τους μηχανισμούς, που βρίσκονται στη βάση της εκδήλωσης του ροχαλητού στην κύηση. Ο κατάλογος με τα σχετικά αίτια περιλαμβάνει:

• την αυξημένη έκκριση προγεστερόνης και οιστρογόνων κατά την εγκυμοσύνη, που ως αποτέλεσμα έχει τη συμφόρηση των τριχοειδών αγγείων (έτσι ονομάζονται τα αγγεία με ιδιαίτερα μικρή διάμετρο), τα οποία εντοπίζονται στο βλεννογόνο του αναπνευστικού συστήματος (έτσι ονομάζεται ο εξειδικευμένος ιστός, που καλύπτει εσωτερικά τον αναπνευστικό σωλήνα). Έτσι έχουμε τοπική υπερέκκριση βλέννης και οίδημα («πρήξιμο»). Κατά συνέπεια περιορίζεται η αναπνευστική δίοδος.
• τη ρινίτιδα (βουλωμένη μύτη), η οποία έχει υπολογιστεί, πως εκδηλώνεται στο έως και 42% των εγκύων στο τρίτο τρίμηνο.
• την κατακράτηση υγρών, η οποία συνδέεται με την αύξηση κατά 40% έως 50% του όγκου του αίματος κατά την κύηση. Ενδεχομένως, μέρος από τα κατακρατηθέντα υγρά, που εντοπίζεται στα πόδια κατά τη διάρκεια της ημέρας, να «μετακινείται» προς το λαιμό στην κατάκλιση, όπου και «μαζεύεται» γύρω από τις αεροφόρες οδούς, περιορίζοντας τη διάμετρό τους.
• τη μήτρα, που με το αυξημένο της μέγεθος κατά το τρίτο τρίμηνο «ωθεί» το διάφραγμα (το μυ, που χωρίζει τους πνεύμονες από την κοιλιά και είναι σημαντικότατος για την αναπνοή) προς τα πάνω. Έτσι μετατοπίζεται η τραχεία και μεταβάλλεται η ανατομία και η λειτουργία της αεροφόρου οδού.
• τις αυξημένες ανάγκες της εγκύου σε αέρα, που συνεπάγονται και αυξημένο αερισμό και αυξημένη ροή αέρα, ο οποίος «συναντά» και μεγαλύτερη αντίσταση στην αεροφόρα οδό.

Συνδέεται το ροχαλητό στην κύηση με παθολογικές καταστάσεις;

Στη συντριπτική πλειοψηφία των περιπτώσεων, το ροχαλητό δεν αποτελεί παρά μίαν ενόχληση για την έγκυο. Εντούτοις, σε κάποιες περιπτώσεις η εκδήλωσή του έχει συνδεθεί με ενδεχόμενες παθολογίες.

Καταρχάς, στην προαναφερθείσα μελέτη του 2022 (Dunietz GL et al, 2022) οι ερευνητές παρατήρησαν, πως η εκδήλωση ροχαλητού για πρώτη φορά κατά τη διάρκεια της κύησης συνδέεται με τη μέτρηση αυξημένων τιμών αρτηριακής πίεσης.

Ο συντάκτες μελέτης του 2000 ανέφεραν συσχέτιση της εκδήλωσης ροχαλητού για πρώτη φορά στην εγκυμοσύνη με την εκδήλωση υπέρτασης και υπολειπόμενης ανάπτυξης του μωρού.

Σχέση μεταξύ ροχαλητού και υπερτασικών διαταραχών κατέγραψαν και ερευνητές σε μελέτη του 2012, οι οποίοι διαπίστωσαν επιπλέον, πως παρουσία ροχαλητού αυξάνονται και οι πιθανότητες εκδήλωσης προεκλαμψίας.

Επίσης, σε μελέτη του 2021 κατεγράφη ενδεχόμενη σχέση μεταξύ του ροχαλητού, που εκδηλώνεται για πρώτη φορά διαρκούσης της εγκυμοσύνης και της κατάθλιψης στην εγκυμοσύνη.

Τι να κάνω, αν ροχαλίζω στην εγκυμοσύνη;

Μερικά μέτρα, που ενδεχομένως να βελτιώσουν την κατάσταση είναι τα ακόλουθα:

• να κοιμάστε στο αριστερό πλευρό
• να προσέχετε τη διατροφή σας, ώστε να μην πάρετε υπερβολικό βάρος κατά την κύηση
• μην καπνίζετε και αποφύγετε την κατανάλωση οινοπνευματωδών ποτών (φυσικά αυτές οι συνήθειες, θα πρέπει να «κοπούν» ούτως ή άλλως!)
• δοκιμάστε να στηρίξετε το κεφάλι σας με μαξιλάρια
• επαρκής ενυδάτωση (πίνετε πολύ νερό)
• οι ρινικές πλύσεις με φυσιολογικό ορό ή θαλασσινό νερό
• η εισπνοή υδρατμών (μπορείτε να δοκιμάσετε να εισπνεύσετε τους υδρατμούς από νερό, που μόλις βράσατε και βγάλατε από το μάτι τις κουζίνας – προσοχή όμως στα εγκαύματα!)

Δείτε ΕΔΩ σε ποιο στάδιο της κύησης βρίσκεστε!

Δρ ΜΕΝΕΛΑΟΣ ΚΩΝ. ΛΥΓΝΟΣ, MSc, PhD
ΜΑΙΕΥΤΗΡ ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΟΣ
Master of Science University College London
Διδάκτωρ Μαιευτικής Γυναικολογίας

^{Ενδεικτική βιβλιογραφία}

^{Kim CE, Shin S, Lee HW, Lim J, Lee JK, Kang D. Frequency of Loud Snoring and Metabolic Syndrome among Korean Adults: Results from the Health Examinees (HEXA) Study. Int J Environ Res Public Health. 2017 Oct 26;14(11):1294. doi: 10.3390/ijerph14111294. PMID: 29072591; PMCID: PMC5707933.}

^{Sekizuka H, Miyake H. Relationship between Snoring and Lifestyle-related Diseases among a Japanese Occupational Population. Intern Med. 2020;59(18):2221-2228. doi: 10.2169/internalmedicine.4723-20. Epub 2020 Sep 15. PMID: 32938849; PMCID: PMC7578604.}

^{Dunietz GL, Hao W, Shedden K, Holzman C, Chervin RD, Lisabeth LD, Treadwell MC, O'Brien LM. Maternal habitual snoring and blood pressure trajectories in pregnancy. J Clin Sleep Med. 2022 Jan 1;18(1):31-38. doi: 10.5664/jcsm.9474. PMID: 34170225; PMCID: PMC8807914.}

^{Izci Balserak B. Sleep disordered breathing in pregnancy. Breathe (Sheff). 2015 Dec;11(4):268-77. doi: 10.1183/20734735.009215. PMID: 27064321; PMCID: PMC4818216.}

^{Franklin KA, Holmgren PA, Jönsson F, Poromaa N, Stenlund H, Svanborg E. Snoring, pregnancy-induced hypertension, and growth retardation of the fetus. Chest. 2000 Jan;117(1):137-41. doi: 10.1378/chest.117.1.137. PMID: 10631211.}

^{O'Brien LM, Bullough AS, Owusu JT, Tremblay KA, Brincat CA, Chames MC, Kalbfleisch JD, Chervin RD. Pregnancy-onset habitual snoring, gestational hypertension, and preeclampsia: prospective cohort study. Am J Obstet Gynecol. 2012 Dec;207(6):487.e1-9. doi: 10.1016/j.ajog.2012.08.034. Epub 2012 Sep 7. PMID: 22999158; PMCID: PMC3505221.}

^{Raglan GB, Dunietz GL, O'Brien LM, Rosenblum KL, Muzik M, Swanson LM. Snoring and depression symptoms in pregnant women. Sleep Health. 2021 Apr;7(2):155-160. doi: 10.1016/j.sleh.2020.12.007. Epub 2021 Feb 10. PMID: 33582047; PMCID: PMC8084992.}