Πώς θα διαχειριστούμε το σακχαρώδη διαβήτη της κύησης μέσω της διατροφής;

Ο σακχαρώδης διαβήτης κύησης είναι μια κοινή κατάσταση κατά την οποία οι μέλλουσες μητέρες εμφανίζουν υψηλά επίπεδα σακχάρου στο αίμα κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Η διάγνωση γίνεται συνήθως μεταξύ της 24^ης και 28^ης εβδομάδας κύησης με τη διενέργεια δοκιμασίας ανοχής γλυκόζης. Το σημαντικό είναι ότι ο διαβήτης κύησης μπορεί να αντιμετωπιστεί ικανοποιητικά με αλλαγές στη διατροφή και τον τρόπο ζωής ενώ μερικές φορές μπορεί να χρειαστεί φαρμακευτική αγωγή. Η κατάσταση συνήθως υποχωρεί μετά τον τοκετό.

Τι προκαλεί το διαβήτη κύησης;

Είναι σημαντικό να τονίσουμε ότι ο διαβήτης κύησης συχνά δεν οφείλεται σε κανένα «λάθος» της μητέρας, καθώς φαίνεται ότι πολλές γυναίκες θα παρουσιάσουν διαβήτη κύησης ακόμα κι αν ακολουθούν έναν ισορροπημένο τρόπο ζωής. Μία από τις πιο συχνές αιτίες είναι οι πολλές αλλαγές που συμβαίνουν στο σώμα κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης συμπεριλαμβανομένων των ορμονικών. Αυτές οι αλλαγές μπορεί να δυσκολεύουν τον οργανισμό να χρησιμοποιήσει σωστά μια ορμόνη που ονομάζεται ινσουλίνη. Αυτή η ορμόνη είναι υπεύθυνη για να βοηθήσει στη μεταφορά της γλυκόζης στα κύτταρα για να χρησιμοποιηθεί στην παραγωγή ενέργειας. Εάν δεν μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε σωστά την ινσουλίνη, τότε διατρέχουμε αυξημένο κίνδυνο ανάπτυξης αντίστασης στην ινσουλίνη και ορισμένοι οργανισμοί μπορεί να μην είναι σε θέση να παράγουν αρκετή ινσουλίνη για να την αντιμετωπίσουν. Αυτό σημαίνει ότι περισσότερη γλυκόζη παραμένει στο αίμα προκαλώντας υπεργλυκαιμία.

Τι αλλαγές μπορούμε να κάνουμε στη διατροφή μας για να διαχειριστούμε το διαβήτη κύησης;

Οι τρεις λέξεις-κλειδιά που θα μας βοηθήσουν να αντιμετωπίσουμε το διαβήτη κύησης μέσω της διατροφής είναι η ποιότητα, η ποσότητα και η συχνότητα.

Ποιότητα: Η ποιότητα των τροφών που είναι καταλληλότερα για αυτήν την κατάσταση σχετίζεται με το γλυκαιμικό δείκτη. Αυτός είναι ο ρυθμός με τον οποίο μια τροφή με υδατάνθρακες αυξάνει τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα μας. Για παράδειγμα, τα ζαχαρούχα ποτά και το λευκό ψωμί έχουν υψηλό γλυκαιμικό δείκτη, καθώς αυξάνουν γρήγορα τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα μας, ενώ τα δημητριακά ολικής αλέσεως όπως η βρώμη έχουν χαμηλότερο γλυκαιμικό δείκτη καθώς αυξάνουν αργά το σάκχαρο στο αίμα. Επιλέξτε τρόφιμα που περιέχουν φυτικές ίνες, πρωτεΐνες και καλά λιπαρά – καθώς αυτά αποτρέπουν την απότομη αύξηση του σακχάρου. Προσπαθήστε να αποφύγετε τα πρόσθετα σάκχαρα όπως και τα προϊόντα που είναι φυσικά πλούσια σε ζάχαρη, όπως οι χυμοί και τα smoothies. Είναι σημαντικό να σκέφτεστε το συνδυασμό των τροφών που επιλέγετε σε κάθε γεύμα έτσι ώστε να περιέχει πρωτεΐνες, σύνθετους υδατάνθρακες και καλά λιπαρά.

Ποσότητα: Το μέγεθος της μερίδας απαιτεί προσοχή, καθώς η ποσότητα υδατανθράκων που καταναλώνουμε έχει επίσης μεγάλη επίδραση στα επίπεδα σακχάρου στο αίμα μας μετά τα γεύματα. Η ποσότητα που χρειάζεται ο κάθε οργανισμός είναι διαφορετικός γι’ αυτό και είναι σημαντικό να συμβουλευτείτε έναν διαιτολόγο ο οποίος θα αξιολογήσει τις ανάγκες σας εξατομικευμένα.

Συχνότητα: Είναι πολύ σημαντικό να καταναλώνετε τακτικά γεύματα και να αποφεύγετε την παράλειψη γευμάτων. Εάν το κάνετε αυτό, τότε μπορεί να διατρέχετε κίνδυνο να μειωθούν τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα οδηγώντας σε υπογλυκαιμία. Τα συμπτώματα της υπογλυκαιμίας περιλαμβάνουν: πείνα, εφίδρωση, ευερεθιστότητα, τρέμουλο και σύγχυση. Εάν δεν αντιμετωπιστεί εγκαίρως μπορεί να προκαλέσει απώλεια των αισθήσεων. Ο διαιτολόγος σας θα είναι σε θέση να σας συμβουλεύσει με τακτικά γεύματα στοχεύοντας σε τρία ισορροπημένα γεύματα και τρία σνακ, κάθε 2-3 ώρες κατανέμοντας τους υδατάνθρακες ομοιόμορφα μέσα στην ημέρα.

Συμπερασματικά ο διαβήτης κύησης είναι μία αρκετά συχνή διαταραχή στην εγκυμοσύνη. Υπάρχουν πολλές ορμονικές αλλαγές που δεν μπορούμε να ελέγξουμε κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, ωστόσο, εάν σχεδιάζουμε μία εγκυμοσύνη, τότε μπορούμε να προσπαθήσουμε να μειώσουμε τον κίνδυνο ακολουθώντας μια ισορροπημένη διατροφή και κάνοντας τακτική άσκηση που μας αρέσει. Αν έχουμε παραπάνω βάρος ακόμα και μία ήπια απώλεια βάρους μπορεί να βοηθήσει στη μείωση του κινδύνου. Τέλος σε περίπτωση εμφάνισης διαβήτης κύησης είναι σημαντικό να συμβουλευτείτε το γυναικολόγο και το διαιτολόγο που θα σας βοηθήσουν στην καλύτερη διαχείριση της κατάστασης.

Δρ Ευσταθία Παπαδά, RD
Διαιτολόγος-Διατροφολόγος, MSc, PhD
Πτυχιούχος Χαροκοπείου Πανεπιστημίου &
University College London (UCL)
Διδάκτωρ Χαροκοπείου Πανεπιστημίου

e-mail: efpapada@gmail.com