Για να κατανοήσουμε την αυξημένη ή μειωμένη όρεξη για φαγητό είναι σημαντικό πρώτα να κατανοήσουμε πώς λειτουργεί η πείνα και ο κορεσμός. Οι τέσσερις βασικές ορμόνες που σχετίζονται με την πείνα και τον κορεσμό είναι η λεπτίνη, η γκρελίνη, το πεπτίδιο ΥΥ και η χολοκυστοκινίνη. Πιο συγκεκριμένα:
Λεπτίνη. Τα αυξημένα επίπεδα υποδηλώνουν επαρκή ενεργειακά αποθέματα στο σώμα, οδηγώντας έτσι σε μειωμένη όρεξη και αίσθηση πληρότητας.
Γκρελίνη. Η γκρελίνη λέγεται και «ορμόνη της πείνας» και παράγεται από το στομάχι για να δώσει σήμα στον εγκέφαλο. Τα επίπεδα της γκρελίνης αυξάνονται πριν από τα γεύματα και μειώνονται μετά το φαγητό. Επηρεάζονται ωστόσο, και από άλλους παράγοντες όπως είναι οι ώρες ύπνου.
Πεπτίδιο ΥΥ και χολοκυστοκινίνη. Το πεπτικό σύστημα απελευθερώνει αυτές τις ορμόνες ως αντίδραση στην κατανάλωση φαγητού. Τα αυξημένα επίπεδα αυτών των ορμονών συμβάλλουν στην αίσθηση πληρότητας και στη ρύθμιση της όρεξης.
Άλλοι παράγοντες οι οποίοι επηρεάζουν την όρεξη είναι:
Τα επίπεδα του σακχάρου. Τα σταθερά επίπεδα σακχάρου είναι απαραίτητα για τη ρύθμιση της πείνας και του κορεσμού. Μετά από ένα γεύμα τα επίπεδα του σακχάρου στο αίμα αυξάνονται προκαλώντας απελευθέρωση ινσουλίνης η οποία βοηθά στη μεταφορά της γλυκόζης στα κύτταρα για ενέργεια, προκαλώντας αυξημένη αίσθηση πληρότητας.
Πρόσληψη συγκεκριμένων θρεπτικών συστατικών. Σύμφωνα με το Healthnews, το λεπτό έντερο διαθέτει αισθητήρες που ανιχνεύουν την παρουσία θρεπτικών ουσιών όπως η γλυκόζη, τα αμινοξέα και τα λιπαρά οξέα. Όταν αυτοί οι αισθητήρες ενεργοποιούνται δίνουν σήμα στον εγκέφαλο ότι το σώμα λαμβάνει τα θρεπτικά συστατικά που χρειάζεται, προκαλώντας, έτσι, τον κορεσμό.
Τα βασικά θρεπτικά συστατικά για τον κορεσμό
Πρωτεΐνη. Τα αμονιξέα, τα δομικά στοιχεία της πρωτεΐνης, παίζουν σημαντικό ρόλο στην πρόκληση κορεσμού.
Φυτικές ίνες. Οι τροφές με υψηλή περιεκτικότητα σε φυτικές ίνες ενεργοποιούν τους υποδοχείς τεντώματος στο πεπτικό σύστημα, στέλνοντας σήματα στον εγκέφαλο ότι είστε χορτάτοι.
Υδατάνθρακες. Τα επίπεδα του σακχάρου στο αίμα είναι πρωταρχικός παράγοντας για τη ρύθμιση της πείνας. Επιλέξτε υγιεινούς υδατάνθρακες όπως τα δημητριακά ολικής άλεσης, τα φρούτα, τα λαχανικά και τα όσπρια, τα οποία έχουν χαμηλό γλυκαιμικό δείκτη βοηθώντας τη ρύθμιση του σακχάρου στο αίμα κατά τη διάρκεια της ημέρας.
Βιοενεργές ενώσεις. Επίσης, τα φαγητά που καταστέλλουν την όρεξη έχουν βιοενεργές ενώσεις που βοηθούν στην ενεργοποίηση φυσιολογικών σημάτων κορεσμού. Οι κύριες βιοδραστικές ενώσεις είναι:
- Καφεΐνη
- Κατεχίνες
- Γαλλικό οξύ
- Ανθοκυανίνες
- Βήτα-γλυκάνη
- Πολυφαινόλες
- Ελευρβπαΐνη
- Κερσετίνη
Οι τροφές που θα σας σας «κόψουν» την όρεξη είναι:
- Πράσινο τσάι (επιγαλλοκατεχίνη)
- Σπόροι σταφυλιού (ανθοκυανίνες)
- Κανέλα (πολυφαινόλες)
- Πιπεριές τσίλι (καψαϊκίνη)
- Βρόμη (β-γλυκάνη)
- Ρόδι (γαλλικό οξύ)
- Ελαιόλαδο (ελευρωπαΐνη)
- Μήλο (κερσετίνη)