Ο γυναικολόγος του Mothersblog μας ενημερώνει για την επισκληρίδιο αναισθησία στον τοκετό!

Η ανησυχία αυτή έχει εμποτίσει γενιές γυναικών, που ετοιμάζονται να φέρουν στον κόσμο το μωράκι τους. Χαρακτηριστική άλλωστε είναι και η ευχή, που δίνουν ειδικά οι παλαιότερες γυναίκες στην μέλλουσα μαμά: «με έναν πόνο!» αναφωνούν.

Σήμερα δίνεται ιδιαίτερη σημασία στην άνεση της επιτόκου κατά τη διάρκεια του τοκετού. Η ευρεία διάδοση της επισκληρίδιου αναισθησίας έχει συμβάλλει τα μέγιστα στην κατεύθυνση αυτή.

Για να εξηγήσουμε πού ακριβώς γίνεται η επισκληρίδιος αναισθησία, καλό θα ήταν να δοθεί μια γενική περιγραφή της ανατομίας της σπονδυλικής στήλης. Η σπονδυλική στήλη, όπως φαίνεται στην παρακάτω εικόνα, είναι πρακτικά ένας σωλήνας, ο οποίος αποτελείται από οστικούς δακτυλίους, τους σπονδύλους, που έχουν τοποθετηθεί ο ένας πάνω στον άλλον.

Ανάμεσα σε γειτονικούς σπονδύλους βρίσκεται ένα είδος «μαξιλαράκι», που ονομάζεται μεσοσπονδύλιος δίσκος.

Όλη αυτή η δομή έχει δύο βασικές λειτουργίες: στηρίζει το σώμα αφενός, προστατεύει τα ευαίσθητα νεύρα, που διατρέχουν τον νωτιαίο μυελό αφετέρου. Στην παρακάτω εικόνα βλέπουμε μία τομή κατά μήκος της σπονδυλικής στήλης, όπου ο νωτιαίος μυελός έχει χρώμα κίτρινο.

Στην εικόνα αυτή φαίνεται πως ο νωτιαίος μυελός με τα ευαίσθητά του νεύρα είναι καλά προστατευμένος από ένα περίβλημα από διαδοχικές μεμβράνες, μεταξύ των οποίων υπάρχει και υγρό, το λεγόμενο εγκεφαλονωτιαίο υγρό. Σκοπός της εικόνας αυτής είναι αφενός να καταδείξει πως η βελόνα της αναισθησίας δεν πλησιάζει τον νωτιαίο μυελό με τα ευαίσθητα νεύρα του, αφετέρου να διασκεδάσει τη συνηθέστερη ανησυχία, που διατυπώνεται από τη μέλλουσα μητέρα: «υπάρχει πιθανότητα με την επισκληρίδιο αναισθησία να τραυματιστεί ο νωτιαίος μυελός;».

Η επισκληρίδιος αναισθησία είναι ένα είδος αναισθησίας, η οποία συγκαταλέγεται στις λεγόμενες περιοχικές αναισθησίες. Με την τεχνική αυτή επιτυγχάνεται η αναισθησία σε συγκεκριμένες μόνο περιοχές του σώματος. Με την επισκληρίδιο επιτυγχάνεται αναστολή της αίσθησης του πόνου, αυτό που με ιατρικούς όρους ονομάζουμε αναλγησία, χωρίς όμως να χάνεται τελείως η αίσθηση στη περιοχή του σώματος, που μας ενδιαφέρει. Επομένως, η χορήγηση αυτού του είδους της αναισθησίας προκαλεί αιμωδία (μούδιασμα) της περιοχής του σώματος, την οποία στοχεύουμε. Στην περίπτωση του τοκετού η περιοχή αυτή περιλαμβάνει το κατώτερο μισό του σώματος.

Επειδή η επισκληρίδιος αναισθησία μπορεί να μειώσει την ένταση και τη συχνότητα των συσπάσεων της μήτρας και να προκαλέσει μικρή αύξηση της διάρκειας του τοκετού, συνήθως επιλέγουμε η χορήγησή της να πραγματοποιηθεί, αφού ο τράχηλος φθάσει να έχει διαστολή 4 με 5 εκατοστά. Εντούτοις, η στιγμή χορήγησή της μπορεί να γίνει και πριν ο τράχηλος φτάσει στη διαστολή αυτή, αν η επίτοκος το ζητήσει.

Η φαρμακευτική αγωγή της επισκληρίδιου αναισθησίας χορηγείται μέσω ενός πολύ λεπτού σωλήνα, τον οποίον ονομάζουμε καθετήρα, ο οποίος τοποθετείται από εξειδικευμένο αναισθησιολόγο μεταξύ δύο σπονδύλων στο ύψος της μέσης της γυναίκας. Της τοποθέτησης του καθετήρα προηγείται η χορήγηση 1 με 2 λίτρων υγρών ενδοφλεβίως. Αφού χορηγηθούν τα απαραίτητα υγρά, ζητείται από την επίτοκο να ξαπλώσει στα πλάγια ή να καθίσει στο κρεβάτι.

Στη συνέχεια γίνεται καλή αντισηψία της περιοχής της οσφύς με το κατάλληλο αντισηπτικό υγρό και ο αναισθησιολόγος ψηλαφά τη σπονδυλική στήλη της επιτόκου, προκειμένου να εντοπίσει το κατάλληλο σημείο τοποθέτησης της βελόνης μέσω της οποίας θα τοποθετηθεί και ο καθετήρας. Αφού εντοπισθεί το κατάλληλο σημείο, γίνεται επ' αυτού τοπική αναισθησία, ώστε η επίτοκος να μην νιώσει πόνο κατά την τοποθέτηση της βελόνης. Κατόπιν τούτου ο αναισθησιολόγος τοποθετεί τη βελόνη, η οποία είναι κοίλη (κούφια) και μέσω αυτής εισάγει το λεπτό πλαστικό καθετήρα. Η διαδικασία αυτή διαρκεί περίπου 15 λεπτά και μέσω αυτού του καθετήρα χορηγείται η πρώτη δόση της επισκληρίδιου αναισθησίας, η οποία θέλει συνήθως περίπου 15 με 20 λεπτά, για να δράσει.

Η δράση κάθε δόσης επισκληρίδιου αναισθησίας διαρκεί περίπου 2 ώρες. Όμως ο πλαστικός καθετήρας (βλ. Φωτογραφία) έχει αρκετά μεγάλο μήκος και η άκρη του στερεώνεται στον ώμο της γυναίκας, προκειμένου να χορηγούνται διαδοχικές δόσεις και να εξασφαλίζεται η άνεση της επιτόκου κατά τη διάρκεια του τοκετού.

Η επισκληρίδιος αναισθησία κατά τη διάρκεια του τοκετού έχει σημαντικά πλεονεκτήματα. Καταρχήν η αναλγησία, που εξασφαλίζεται με τη μέθοδο αυτή, αφενός βελτιώνει την άνεση της επιτόκου, αφετέρου καθιστά τη συνεργασία μεταξύ της επιτόκου και του μαιευτήρα κατά τον τοκετό ευκολότερη και πιο αποδοτική. Επίσης, η χορήγηση των φαρμάκων δια του καθετήρα εξασφαλίζει την απαραίτητη αναισθησία της περιοχής, στη οποία θα γίνει η επισιοτομή, αν αυτό κριθεί αναγκαίο, προκειμένου να διευκολυνθεί η έξοδος του νεογνού. Τέλος σε περίπτωση, που κριθεί αναγκαίο να γίνει καισαρική τομή, δεν χρειάζεται να χορηγηθεί άλλη αναισθησία, απλά χορηγείται κατάλληλη δόση επισκληρίδιου αναισθησίας.

Φυσικά υπάρχουν και μερικά μειονεκτήματα της επισκληρίδιου αναισθησίας στον τοκετό. Το βασικότερο είναι η μικρή επιμήκυνση της διάρκειας της διαδικασίας του τοκετού, που αυτή επιφέρει. Επίσης μετά την επισκληρίδιο μερικές λεχωίδες παρουσιάζουν παροδική κεφαλαλγία. Η συχνότητα αυτής της επιπλοκής κυμαίνεται στο 1% και η αντιμετωπίζεται με τη χορήγηση αναλγητικών.

Επίσης υπάρχει και η άποψη πως η επισκληρίδιος αναισθησία συνδέεται με δυσκολία του νεογνού στο θηλασμό κατά τις πρώτες ημέρες. Εντούτοις, τα στοιχεία υπέρ αυτής της άποψης είναι ελλειπή και αμφισβητούνται έντονα από την επιστημονική κοινότητα.

Με ιδιαίτερες προφυλάξεις γίνεται τέλος η χορήγηση επισκληρίδιου αναισθησίας κατά τη διάρκεια του τοκετού σε γυναίκες, οι οποίες λαμβάνουν κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης αντιπηκτική αγωγή.

Η επισκληρίδιος αναισθησία στον τοκετό είναι λοιπόν ένας χρήσιμος αρωγός στην αύξηση της άνεσης της επιτόκου, η οποία βιώνει με μεγαλύτερη ηρεμία τη διαδικασία του τοκετού, ενώ βοηθάει και στην επίτευξη καλύτερης συνεργασίας μεταξύ επιτόκου και μαιευτήρος.

Υπολογίστε ΕΔΩ την πιθανή ημερομηνία τοκετού σας!

Θα χαρώ να απαντήσω σε οποιαδήποτε απορία σας εδώ

Δρ ΜΕΝΕΛΑΟΣ ΚΩΝ. ΛΥΓΝΟΣ, MSc, PhD
ΜΑΙΕΥΤΗΡ ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΟΣ
Master of Science University College London
Διδάκτωρ Μαιευτικής Γυναικολογίας
www.eleftheia.gr
email: care@eleftheia.gr

πηγή φωτογραφιών: By User-Ravedave