«Κάνει να εμβολιαστώ κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης μου;»

Ο πρώτος εμβολιασμός στην ιστορία καταγράφηκε το μακρινό 1798 και πραγματοποιήθηκε από τον Jenner και αφορούσε την ευλογιά. Από τότε έχει κυλήσει πολύ νερό στ’ αυλάκι και χάρη στην εξάπλωση του εμβολιασμού σε ευρείες πληθυσμιακές ομάδες στα πλαίσια πρόληψης διαφόρων ασθενειών, σχεδόν εξαφανίστηκαν ασθένειες, οι οποίες ταλαιπωρούσαν τον άνθρωπο από αμνημονεύτων ετών. Η εγκυμοσύνη όμως είναι μια ιδιαίτερη κατάσταση και ο εμβολιασμός υπόκειται σε κάποιους περιορισμούς.

Τι είναι όμως ο εμβολιασμός και πώς λειτουργούν τα εμβόλια;
Ένα τυπικό εμβόλιο περιέχει έναν παράγοντα, που μοιάζει με τον παθογόνο οργανισμό, ένταντι του οποίου επιθυμούμε να προστατέψουμε τον άνθρωπο. Ο παράγων αυτός ενδέχεται να είναι ζωντανό, αλλά αποδυναμωμένο στέλεχος (είδος δηλαδή) του παθογόνου μικροοργανισμού ή του ιού. Τα στελέχη αυτά κατά κανόνα δεν είναι βλαπτικά για τον άνθρωπο. Σε άλλες περιπτώσεις το εμβόλιο περιέχει τμήματα του μικροοργανισμού ή αποδυναμωμένες τοξικές ουσίες, που αυτός παράγει με την είσοδό του στον ανθρώπινο οργανισμό.

Η χορήγηση του παράγοντα, που περιέχεται στο εμβόλιο, οδηγεί στην ενεργοποίηση του ανοσοποιητικού συστήματος. Κατά κάποιον τρόπο το ανοσοποιητικό σύστημα «εκπαιδεύεται» και αναπτύσσει άμυνες έναντι του μικροοργανισμού η του ιού, που μας ενδιαφέρει, οι οποίες είναι άμεσα διαθέσιμες. Συνεπώς, αν ο άνθρωπος έρθει σε επαφή με το βλαπτικό οργανισμό ή τον ιό, η αντίδραση του ανοσοποιητικού συστήματος είναι άμεση και αυτός καταστρέφεται πριν να μπορέσει να προκαλέσει ουσιαστική βλάβη.

Σύμφωνα με τις οδηγίες του Κέντρου Ελέγχου και Πρόληψης Ασθενειών των Η.Π.Α (CDC – Centers for Disease Control and Prevention), τα εμβόλια που περιέχουν ανενεργούς ιούς ή μικρόβια, μπορούν να γίνουν με ασφάλεια κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης.

Το C.D.C. θεωρεί ασφαλή τη χορήγηση δύο εμβολίων κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης: του εμβολίου κατά της γρίπης και του τριπλού εμβολίου κατά του τετάνου, της διφθερίτιδας και του κοκκύτη (ακυτταρική μορφή) (εμβόλιο Tdap).

Ασφαλές κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης θεωρείται το εμβόλιο κατά της γρίπης, καθότι περιέχει εξουδετερωμένο ιό. Ο ιός της Γρίπης προκαλεί μια οξεία νόσο του αναπνευστικού συστήματος. Η νόσος αυτή μεταδίδεται ευχερώς από άτομο σε άτομο. Στην Ελλάδα οι εποχικές εξάρσεις της Γρίπης εντοπίζονται από τον Οκτώβριο μέχρι τον Απρίλιο. Για να έχει το εμβόλιο τη μέγιστη αποτελεσματικότητα, χρειάζεται να χορηγηθεί εγκαίρως. Η βέλτιστη περίοδος χορήγησης του εμβολίου είναι από τον Οκτώβριο μέχρι το Νοέμβριο.

Εντούτοις, η χορήγηση του εμβολίου μπορεί να γίνει καθ’ όλη την περίοδο της Γρίπης.

Μία άλλη λοίμωξη του αναπνευστικού, η οποία μπορεί να εμφανιστεί και στο νεογνό προκαλώντας του δυσκολίες στην αναπνοή, είναι ο κοκκύτης. Ο κοκκύτης προκαλείται από το βακτήριο Αιμόφιλος του Κοκκύτη (Bordetella pertussis). Ο εμβολιασμός κατά του βακτηρίου αυτού φαίνεται πως προστατεύει έναντι της λοίμωξης αυτής τόσο τη μητέρα, όσο και το νεογνό. Το C.D.C. συστήνει τη χορήγηση μίας δόσης εμβολίου κατά του κοκκύτη (Tdap) στο διάστημα από την 27η έως την 36η εβδομάδα της εγκυμοσύνης. Επιπροσθέτως, το εμβόλιο κατά του κοκκύτη χορηγείται συστηματικά στο Ηνωμένο Βασίλειο από τον Οκτώβριο του 2012, χωρίς να έχουν καταγραφεί προβλήματα σε εγκύους.

Υπάρχουν όμως και εμβόλια, των οποίων η χορήγηση αντενδείκνυται κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Στα εμβόλια αυτά συμπεριλαμβάνεται το εμβόλιο κατά της ανεμοβλογιάς, το εμβόλιο κατά του ανθρώπινου ιού των θηλωμάτων (HPV), το εμβόλιο κατά του έρπητα ζωστήρα καθώς και το τριπλό εμβόλιο κατά της Ιλαράς, της Παρωτίτιδας και της Ερυθράς (το εμβόλιο αυτό είναι γνωστό ως M.M.R. – measles, mumps, rubella). Αν μάλιστα σε μία γυναίκα αναπαραγωγικής ηλικίας χορηγηθεί κάποιο από τα εμβόλια αυτά, καλόν είναι να μην ξεκινήσει προσπάθειες τεκνοποίησης, παρά μόνον μετά την παρέλευση τουλάχιστον ενός μηνός από τη χορήγηση του εμβολίου.

Η εγκυμοσύνη λοιπόν δεν αποτελεί απόλυτη αντένδειξη για εμβολιασμούς, αλλά είναι απαραίτητο να τηρούνται συγκεκριμένες προϋποθέσεις.

Δείτε ΕΔΩ σε ποια εβδομάδα της κύησης βρίσκεστε!

Θα χαρώ να απαντήσω σε οποιαδήποτε απορία σας εδώ

Δρ ΜΕΝΕΛΑΟΣ ΚΩΝ. ΛΥΓΝΟΣ, MSc, PhD
ΜΑΙΕΥΤΗΡ ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΟΣ
Master of Science University College London
Διδάκτωρ Μαιευτικής Γυναικολογίας
www.eleftheia.gr
email: care@eleftheia.gr