Πρόγραμμα παρακολούθησης της εγκυμοσύνης

Επομένως, ανάλογα με το στάδιο της κύησης στο οποίο βρίσκεστε ελέγχουμε και τις αντίστοιχες παραμέτρους, που αφορούν την εγκυμοσύνη. Άλλες παράμετροι αφορούν το μωρό, άλλες το καλώς έχειν της υγείας της μέλλουσας μαμάς.

Το πρώτο βήμα είναι φυσικά η πιστοποίηση της ύπαρξης της εγκυμοσύνης. Η πιστοποίηση αυτή γίνεται με τη μέτρηση των επιπέδων της «ορμόνης της κύησης», όπως ονομάζουμε τη βήτα χοριακή γονιδοτροπίνη, η οποία είναι γνωστή και απλά ως βήτα χοριακή. Η ορμόνη αυτή ανιχνεύεται αφενός στα ούρα με τα συνήθη tests κύησης, που βρίσκουμε σε όλα τα φαρμακεία, αφετέρου στο αίμα με την εξέταση σε οποιοδήποτε μικροβιολογικό εργαστήριο.

Με το θετικό test κύησης ανά χείρας, επισκέπτεστε το γυναικολόγο σας. Η πρώτη ερώτηση, που θα σας τεθεί είναι «πότε ήταν η πρώτη ημέρα της τελευταίας περιόδου σας;». Με βάση την ημερομηνία αυτή υπολογίζεται η ηλικία της κύησης, ήτοι το στάδιο της κύησης στο οποίο βρίσκεστε. Κατά τον τρόπο αυτό καταρτίζεται το πρόγραμμα παρακολούθησης της εγκυμοσύνης σας.

Καταρχήν θα σας ζητηθεί να υποβληθείτε στο λεγόμενο προγεννητικό έλεγχο. Ο προγεννητικός έλεγχος είναι μια σειρά αιματολογικών εξετάσεων, με τις οποίες ελέγχεται η γενική κατάσταση της υγείας σας, καθώς και το αν έχετε έρθει σε επαφή με μικρόβια ή ιούς εν δυνάμει βλαπτικά για το έμβρυο. Εξετάζεται εξάλλου, αν είστε φορέας μεσογειακής ή δρεπανοκυτταρικής αναιμίας, ενώ εξακριβώνεται και η ομάδα αίματός σας και το Rhesus. Βέβαια αιματολογικές εξετάσεις, που αποτυπώνουν την κατάστασή της υγείας σας επαναλαμβάνονται ανά τακτά χρονικά διαστήματα καθ’ όλη τη διάρκεια της κύησης.

Μεταξύ της 11ης και της 14ης εβδομάδας λαμβάνει χώρα η μέτρηση της αυχενικής διαφάνειας. Πρόκειται για ένα εξειδικευμένο υπερηχογράφημα, τα αποτελέσματα του οποίου συνδυάζονται με τη μέτρηση συγκεκριμένων βιοχημικών δεικτών, ώστε να προκύψει ο υπολογισμός των πιθανοτήτων το έμβρυο να παρουσιάζει Σύνδρομο Down.

Αν όμως καθυστερήσετε να επισκεφθείτε τον ιατρό σας και παρέλθει η 14η εβδομάδα της κύησης, τότε ενδέχεται να σας προταθεί να υποβληθείτε στο λεγόμενο Α-test (άλφα test), το οποίο περιλαμβάνει υπερηχογραφικό έλεγχο του εμβρύου συνδυασμένο με μέτρηση ειδικών βιοχημικών δεικτών. Εκ του συνδυασμού των αποτελεσμάτων του υπερηχογραφικού ελέγχου με τα επίπεδα των δεικτών αυτών προκύπτει η πιθανότητα εμφάνισης γενετικών ανωμαλιών στο έμβρυο. Το Α-test θεωρείται όμως λιγότερο ακριβές από την αυχενική διαφάνεια και λαμβάνει χώρα μεταξύ 16ης και 20ης εβδομάδας.

Αν η πιθανότητα παρουσίας γενετικών ανωμαλιών στο έμβρυο, που θα προκύψει από τις εξετάσεις αυτές θεωρηθεί αρκούντως υψηλή, τότε ενδέχεται να προταθεί η λήψη τροφοβλάστης (ή αλλιώς λήψη χοριακών λαχνών), η οποία λαμβάνει χώρα μεταξύ 11ης και 14ης εβδομάδας ή η αμνιοπαρακέντηση, η οποία λαμβάνει χώρα μεταξύ 16ης και 20ης εβδομάδας της κύησης. Οι διαδικασίες αυτές μας επιτρέπουν να λάβουμε γενετικό υλικό του εμβρύου, το οποίο στη συνέχεια και εξετάζεται για τυχόν ύπαρξη γενετικών ανωμαλιών. Έτσι μας δίνεται και καταληκτική απάντηση σχετικά με το ενδεχόμενο ύπαρξης γενετικών ανωμαλιών.

Εδώ αξίζει να αναφέρουμε, πως πλέον μπορούμε από την 8η εβδομάδα της κύησης και έπειτα να ανιχνεύσουμε γενετικό υλικό του εμβρύου στο αίμα της γυναίκας, επί του οποίου μπορεί να γίνει απευθείας ο έλεγχος για ύπαρξη γενετικών ανωμαλιών. Η μέθοδος αυτή συστήνεται πλέον σε επιλεγμένα περιστατικά και σταδιακά βρίσκει τη θέση της στην κλινική πρακτική.

Ορόσημο στην παρακολούθηση της κύησης αποτελεί το υπερηχογράφημα β επιπέδου. Πρόκειται για ένα ιδιαιτέρως λεπτομερές υπερηχογράφημα και λαμβάνει χώρα μεταξύ 21ης και 25ης εβδομάδας της κύησης. Έτσι ελέγχεται κατά το δυνατόν η ανατομία του εμβρύου. Με το υπερηχογράφημα αυτό εξετάζεται εξάλλου και το μήκος του τραχήλου της μήτρας, το οποίο αποτελεί δείκτη για την πιθανότητα πρόωρου τοκετού. Ιδανική περίοδος για τη διενέργεια του υπερηχογραφήματος β επιπέδου είναι το διάστημα μεταξύ 23ης και 24ης εβδομάδας της κύησης.

Συνήθως μετά την 20η εβδομάδα της εγκυμοσύνης συνιστάται η τακτική μέτρηση της αρτηριακής σας πίεσης.
Μια ακόμα παράμετρος, που παρακολουθείται συστηματικά κατά την εγκυμοσύνης είναι τα επίπεδα γλυκόζης – του σακχάρου – δηλαδή στο αίμα. Η παρακολούθηση αυτή γίνεται σε τακτική βάση με τη μέτρηση των επιπέδων του πρωινού σακχάρου, πριν το πρώτο γεύμα. Μεταξύ 24ης και 28ης εβδομάδας όμως θα υποβληθείτε στην ονομαζόμενη καμπύλη σαχάρου.

Η καμπύλη σακχάρου γίνεται σε κάποιο μικροβιολογικό εργαστήριο και περιλαμβάνει διαδοχικές μετρήσεις των επιπέδων του σακχάρου στο αίμα σας. Η πρώτη μέτρηση γίνεται όσο είστε ακόμα νήστις. Στη συνέχεια σας χορηγείται από του στόματος συγκεκριμένη ποσότητα γλυκόζης. Ακολουθούν μετρήσεις των επιπέδων σακχάρου στο αίμα σας σε προκαθορισμένα διαστήματα από τη χορήγηση της γλυκόζης. Οι τιμές σακχάρου αίματος, που θα προκύψουν, είναι δηλωτικές της πιθανότητας να παρουσιάσετε σε κάποιο στάδιο της εγκυμοσύνης σας διαβήτη κύησης, ώστε να ληφθούν τα κατάλληλα μέτρα. Η εξέταση αυτή συνιστάται σε όλες τις εγκύους, ανεξάρτητα από το αν οι τακτικές μετρήσεις του πρωινού σακχάρου τους ήταν εντός των φυσιολογικών ορίων.

Στο διάστημα μεταξύ της 32ης και της 34ης εβδομάδας της κύησης λαμβάνει χώρα το λεγόμενο υπερηχογράφημα Doppler. Στα πλαίσια της εξέτασης αυτής ελέγχουμε την ανάπτυξη του εμβρύου, αλλά και τη ροή του αίματος σε κάποια αγγεία του. Συγκεκριμένα, ελέγχουμε τη ροή του αίματος στα αγγεία του ομφάλιου λώρου, τα οποία συνδέουν το έμβρυο με τον πλακούντα, στη μέση εγκεφαλική αρτηρία του εμβρύου, καθώς και στις μητριαίες αρτηρίες, οι οποίες αιματώνουν τη μήτρα σας. Εκ του ελέγχου αυτού προκύπτουν συμπεράσματα με το αν το έμβρυο τρέφεται επαρκώς.

Η ημερομηνία συμπλήρωσης 40 εβδομάδων από την πρώτη ημέρα της τελευταίας περιόδου αποτελεί και τη λεγόμενη πιθανή ημερομηνία τοκετού (Π.Η.Τ.). Βέβαια η ημερομηνία αυτή δεν είναι παρά ενδεικτική, δηλαδή δεν αποτελεί προκαθορισμένο ραντεβού, κάτι που θα καθιστούσε τη ζωή μου αρκετά πιο εύκολη και τις ημέρες μου, αλλά ειδικά τις νύχτες μου πιο προβλέψιμες....

Το πρόγραμμα της κύησης βέβαια σε καμία περίπτωση δεν είναι άκαμπτο, αλλά εξατομικεύεται ανάλογα με τις ανάγκες της κάθε εγκυμοσύνης.

Δείτε ΕΔΩ πότε πρέπει να κάνετε τις εξετάσεις της εγκυμοσύνης σας!

Δείτε ΕΔΩ τα άρθρα του γυναικολόγου μας για τη ζωή κατά την εγκυμοσύνη

Θα χαρώ να απαντήσω σε οποιαδήποτε απορία σας εδώ!

Δρ ΜΕΝΕΛΑΟΣ ΚΩΝ. ΛΥΓΝΟΣ, MSc, PhD
ΜΑΙΕΥΤΗΡ ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΟΣ
Master of Science University College London
Διδάκτωρ Μαιευτικής Γυναικολογίας
www.eleftheia.gr
email: care@eleftheia.gr