Εγκυμοσύνη και ψυχολογία: Που οφείλονται οι συναισθηματικές μεταπτώσεις της εγκύου;

Η ψυχολογία της εγκύου φαίνεται πως επηρεάζεται τόσο από τις βίαιες ορμονικές αλλαγές, με τις οποίες συνδέεται η εγκυμοσύνη, όσο και από την ψυχολογική πίεση, που αυτή καθεαυτή η εγκυμοσύνη ασκεί στη γυναίκα.Υπάρχουν διάφοροι παράγοντες, οι οποίοι ασκούν πίεση στην ψυχολογία της εγκύου και είναι διαφορετικοί ανάλογα με το στάδιο της εγκυμοσύνης.

Ειδικά στο πρώτο τρίμηνο, οι ορμονικές αλλαγές που εκτυλίσσονται φαίνεται, πως σε ένα σημαντικό βαθμό ευθύνονται για τις μεταπτώσεις αυτές.Οι αλλαγές στη διάθεση της γυναίκας είναι συχνά αρκετά απότομες και ενδέχεται να αιφνιδιάσουν τόσο την ίδια την έγκυο, όσο και το σύντροφό της, ενώ ο αιφνιδιασμός συχνά αφορά και τον ευρύτερο περίγυρό της. Εκτός από τις ορμόνες και το άγχος είναι ένας σημαντικός παράγων, ο οποίος επηρεάζει την ψυχολογία της εγκύου κατά τη διάρκεια του πρώτου τριμήνου της εγκυμοσύνης. Όπως εξηγεί ο γυναικολόγος του Mothersblog κ. Μενέλαος Λυγνός η συνηθέστερη αιτία του άγχους αυτού είναι η επίγνωση του κινδύνου απώλειας του μωρού. Η ανησυχία αυτή δεν είναι χωρίς βάση, αφού ο κίνδυνος για αποβολή κατά τη διάρκεια του πρώτου τριμήνου είναι υπαρκτός και μάλιστα σχετικά υψηλός.

Επίσης, συχνά κατά το πρώτο τρίμηνο της κύησης η γυναίκα ταλανίζεται από μύχιες αμφιβολίες σχετικές με το κατά πόσον ήθελε πραγματικά ένα παιδί, αλλά και με το κατά πόσον είναι ικανή να ανταπεξέλθει στις προκλήσεις της μητρότητας. Στις περιπτώσεις δε μη προγραμματισθείσας εγκυμοσύνης οι αμφιβολίες αυτές είναι ακόμα πιο έντονες. Γυναίκες, οι οποίες είχαν αποβολές στο παρελθόν ή αντιμετώπισαν προβλήματα υπογονιμότητας, μπορεί ακόμα και να μπουν σε έναν ψυχολογικό φαύλο κύκλο, αφού οι αμφιβολίες, που ενδεχομένως έχουν σχετικά με την εγκυμοσύνη τους, μπορεί να πυροδοτήσουν ενοχές. Οι ενοχές αυτές ενδέχεται με τη σειρά τους να ανατροφοδοτήσουν τις αμφιβολίες ως προς την καταλληλότητά τους να γίνουν μητέρες.

Συχνά μάλιστα, το άγχος και η ψυχική κούραση του πρώτου τριμήνου επιδεινώνει έτι περαιτέρω τα δυσάρεστα συμπτώματα της περιόδου αυτής της κύησης. Έτσι γυναίκες, των οποίων η ψυχοσύνθεση είναι πιο αγχώδης, αφενός συχνά εμφανίζουν εντονότερα συμπτώματα ναυτίας και εμέτου κατά το πρώτο τρίμηνο, αφετέρου αντιμετωπίζουν κατά τι αυξημένες πιθανότητες να εμφανίσουν υπερέμεση κύησης.

Η ψυχική διάθεση της γυναίκας κατά το πρώτο τρίμηνο παρουσιάζει λοιπόν μεταπτώσεις, οι οποίες σε μερικές περιπτώσεις είναι αρκετά έντονες. Σημαντικό είναι η γυναίκα να καταπολεμήσει την τάση για απομόνωση, που συχνά νιώθει, και να μιλήσει για τις αμφιβολίες και τους προβληματισμούς της με τους ανθρώπους, που εμπιστεύεται. Είναι εξαιρετικά ανακουφιστικό να νιώθει, πως οι οικείοι της είναι διατεθειμένοι να την ακούσουν και ακόμα καλύτερα την ενθαρρύνουν να εκφράσει τα συναισθήματά της.

Οιστρογόνα και προγεστερόνη
Τα οιστρογόνα λειτουργούν μαζί με την προγεστερόνη και βοηθούν στην ανάπτυξη του εμβρύου, ιδιαίτερα στην ωρίμανση των οργάνων του και στην ανάπτυξη των σεξουαλικών του χαρακτηριστικών. Επίσης προετοιμάζει το στήθος (τους μαστικούς αδένες) για τον θηλασμό.

Επηρεάζουν σχεδόν τα πάντα αφού αυξάνει τη ροή του αίματος και στο δέρμα (κοκκινίλες στο δέρμα) και μαζί με την προγεστερόνη υπερτονίζει όλα τα συναισθήματα που νιώθει μια έγκυος κάνοντάς την συναισθηματικά πιο ευάλωτη, πιο αγχωμένη και με πιο έντονες τις αισθήσεις (π.χ. όσφρηση)

Τα οιστρογόνα και η προγεστερόνη παράγονται από τον πλακούντα σε αυξημένες ποσότητες καθ’ όλη τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, ενώ τα επίπεδά τους πέφτουν αμέσως μετά τη γέννα. Τα συναισθήματα συχνά κατά το δεύτερο τρίμηνο της κύησης εξασθενούν.