Διαταραχές κύκλου και αστάθεια περιόδου: Αίτια, συμπτώματα, διάγνωση, αντιμετώπιση

Ποια είναι τα χαρακτηριστικά του κύκλου;

• Το πρώτο χαρακτηριστικό του κύκλου είναι το μήκος του, δηλαδή το πόσες ημέρες μεσολαβούν από την πρώτη ημέρα μίας περιόδου μέχρι την πρώτη ημέρα της επόμενης περιόδου.
• Το δεύτερο χαρακτηριστικό είναι η διάρκεια της έμμηνου ρύσης, δηλαδή το πόσες ημέρες διαρκεί η εκροή αίματος από τον κόλπο.
• Φυσικά μεταξύ των χαρακτηριστικών του κύκλου δεν μπορούμε να αγνοήσουμε και την ποσότητα αίματος, που η εκρέει από τον κόλπο κατά την έμμηνο ρύση.

Ποιο είναι το μήκος του «φυσιολογικού» κύκλου;

Γενικά λέμε, πως μια γυναίκα έχει από 11 μέχρι 13 περιόδους κάθε χρόνο. Κατά μέσο όρο το διάστημα, που μεσολαβεί από την πρώτη ημέρα μίας έμμηνου ρύσης μέχρι την πρώτη ημέρα της επόμενης έμμηνου ισούται με 28 ημέρες.

Εντούτοις, οι 28 αυτές ημέρες δεν είναι παρά ο μέσος όρος του μήκους του κύκλου. Επομένως δεν έχουν όλες οι γυναίκες κύκλο διάρκειας 28 ημερών. Το διάστημα διαφέρει από γυναίκα σε γυναίκα και κυμαίνεται από τις 24 ημέρες μέχρι τις 35 ημέρες.

Πόσο διαρκεί η έμμηνος ρύση;

Η διάρκεια της έμμηνου ρύσης συνήθως κυμαίνεται από τις 2 μέχρι τις 7 ημέρες με μέσο όρο τις 5 ημέρες.

Πόσο αίμα χάνει μια γυναίκα στην περίοδο;

Κατά μέσο όρο μια γυναίκα χάνει στην περίοδο από 30 έως 40 κυβικά εκατοστά αίμα. Το 90% των γυναικών χάνουν λιγότερα από 80 κυβικά εκατοστά και λέμε, πως η περίοδος είναι «βαριά», όταν η απώλεια αίματος υπερβαίνει τα 60 κυβικά εκατοστά ανά κύκλο.

Η παράμετρος αυτή δεν είναι εύκολο να «μετρηθεί» συστηματικά. Όμως η κάθε γυναίκα γνωρίζει εμπειρικά πόσο αίμα χάνει σε κάθε περίοδο. Έτσι για παράδειγμα συνήθως γνωρίζει να απαντήσει στην ερώτηση «πόσες σερβιέτες χρησιμοποιείτε καθημερινά».

Συνεπώς, τα χαρακτηριστικά του «σταθερού» κύκλου δεν είναι τα ίδια σε όλες τις γυναίκες, αλλά η κάθε γυναίκα μπορεί να περιγράψει με σχετική σαφήνεια τι θεωρεί αυτή «φυσιολογικό» για τον εαυτό της.

Πότε λέμε, πως ο κύκλος παρουσιάζει διαταραχή;

Λέμε πως ο κύκλος παρουσιάζει διαταραχή αν:
• Το διάστημα μεταξύ των περιόδων αρχίζει να μεταβάλλεται
• Κατά τη διάρκεια της περιόδου η ποσότητα της αιμόρροιας είναι ασυνήθιστα υψηλή ή ασυνήθιστα χαμηλή
• Η διάρκεια αυτής καθαυτής της έμμηνου ρύσης παρουσιάζει σημαντικές διακυμάνσεις από κύκλο σε κύκλο

Πότε συνιστάται η επικοινωνία με τον ιατρό;

• Αν «χάνετε» 3 ή περισσότερες περιόδους ανά έτος
• Αν το μήκος του κύκλου σας είναι μικρότερο των 21 ημερών
• Αν το μήκος του κύκλου σας υπερβαίνει τις 35 ημέρες
• Αν το μήκος του κύκλου σας μεταβληθεί
• Αν παρατηρήσετε, πως η ποσότητα αίματος κατά την έμμηνο ρύση είναι μεγαλύτερη από το συνηθισμένο
• Αν η έμμηνος ρύση διαρκεί περισσότερο από 7 ημέρες
• Αν εμφανιστεί πόνος κατά την περίοδο, σε περίπτωση, που το σύμπτωμα αυτό δεν προϋπήρχε
• Αν ο πόνος, που ενδεχομένως αισθάνεστε κατά την περίοδο, γίνει εντονότερος
• Αν παρατηρήσετε κολπική αιμόρροια μεταξύ των περιόδων
• Αν παρατηρήσετε κολπική αιμόρροια μετά από ερωτική επαφή
• Αν η έμμηνος ρύση δεν εμφανιστεί για διάστημα μεγαλύτερο των 90 ημερών (αφού πρώτα αποκλειστεί το ενδεχόμενο κύησης)
• Αν αισθανθείτε αδυναμία και καταβολή συνοδευόμενες από υψηλό πυρετό μετά από τη χρήση ταμπόν

Ποια είναι τα αίτια διαταραχής του κύκλου;

Τα χαρακτηριστικά του καταμήνιου κύκλου μεταβάλλονται κατά τη διάρκεια της ζωής της γυναίκας. Έτσι είναι φυσιολογικό να παρατηρούνται διαταραχές τόσο κατά τη διάρκεια της εφηβείας και ειδικά κατά τη διάρκεια της πρώτης τριετίας από την έναρξη της έμμηνου ρύσης, όσο και κοντά στην εμμηνόπαυση, κατά τη λεγόμενη κλιμακτήριο.

Άλλα αίτια, που συνδέονται με διαταραχές του κύκλου είναι:
• Η διακοπή της χρήσης αντισυλληπτικών δισκίων
• Η χρήση ενδομητρικού σπειράματος (του γνωστού spiral)
• Διαταραχές στη λειτουργία του θυρεοειδούς αδένα
• Διαταραχές στη λειτουργιά της υπόφυσης
• Το Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών
• Η υπερβολική άσκηση
• Η εγκυμοσύνη
• Ο θηλασμός
• Η ύπαρξη πολυπόδων στη μήτρα ή παχύνσεων του ενδομητρίου (ενδομήτριο ονομάζουμε τον ιστό, που καλύπτει εσωτερικά την ενδομητρική κοιλότητα)
• Η ύπαρξη ινομυωμάτων στη μήτρα
• Η ψυχολογική πίεση και η αλλαγή περιβάλλοντος, όπως ένα ταξίδι
• Η απότομη αύξηση του σωματικού βάρους ή η απότομη απώλεια σωματικού βάρους
• Το υψηλό σωματικό βάρος ή το εξαιρετικά χαμηλό σωματικό βάρος
• Διαταραχές στην πρόσληψη της τροφής, όπως είναι η ανορεξία ή η βουλιμία
• Η πρώιμη εμμηνόπαυση
• Φλεγμονή στην περιοχή της πυέλου
• Η ενδομητρίωση
• Κύστεις των ωοθηκών

Πώς γίνεται η διάγνωση του αιτίου των διαταραχών της περιόδου;

Το πρώτο βήμα σε αυτό, που ονομάζουμε διαγνωστικό αλγόριθμο, είναι η λήψη λεπτομερούς ιστορικού.
Ακολουθεί η κλινική εξέταση, η οποία περιλαμβάνει την επισκόπηση του τραχήλου και την αμφίχειρη γυναικολογική εξέταση. Με την επισκόπηση του τραχήλου, με τη χρήση κολποδιαστολέα, εξετάζουμε το ενδεχόμενο ύπαρξης τραχηλικών πολυπόδων, ενώ λαμβάνουμε και το test Παπανικολάου. Με την αμφίχειρη γυναικολογική ψηλαφούμε τη μήτρα και τις ωοθήκες και εκτιμούμε τη σύσταση και την κινητικότητά τους, ενώ μπορούμε να εντοπίσουμε την ενδεχόμενη ύπαρξη ινομυωμάτων.

Εντούτοις, εξέταση αρκετά πιο ευαίσθητη από την ψηλάφηση σε ό,τι αφορά τον εντοπισμό μορφωμάτων, όπως είναι τα ινομυώματα και οι κύστεις των ωοθηκών είναι ο υπερηχογραφικός έλεγχος. Με τον έλεγχο αυτό ενδέχεται να εντοπίσουμε και κάποια πάχυνση του ενδομητρίου ή κάποιον ενδομητρικό πολύποδα.

Συχνά ζητείται και ορμονολογικός έλεγχος, ο οποίος γίνεται δια αιματολογικής εξέτασης.

Ανάλογα με τα ευρήματα του ελέγχου αυτού, ενδέχεται να ζητηθεί και περαιτέρω απεικονιστικός έλεγχος με μαγνητική τομογραφία της πυέλου. Δεν αποκλείεται να ζητηθεί και υστεροσκόπηση, δια της οποίας απεικονίζεται το εσωτερικό της ενδομητρικής κοιλότητας.

Πώς αντιμετωπίζονται οι διαταραχές του κύκλου;

Η αντιμετώπιση εξαρτάται από το αίτιο των διαταραχών αυτών, αλλά και από την ηλικία της γυναίκας και τη διάθεσή της να τεκνοποιήσει.

Δείτε ΕΔΩ πότε είναι οι γόνιμες ημέρες σας!

Δρ ΜΕΝΕΛΑΟΣ ΚΩΝ. ΛΥΓΝΟΣ, MSc, PhD
ΜΑΙΕΥΤΗΡ ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΟΣ
Master of Science University College London
Διδάκτωρ Μαιευτικής Γυναικολογίας
www.eleftheia.gr
email: care@eleftheia.gr