Οστεοπόρωση στην εγκυμοσύνη: Όλα όσα πρέπει να γνωρίζετε

Ως αποτέλεσμα της εμφάνισης της κατάστασης αυτής αυξάνονται οι πιθανότητες να εμφανιστούν κατάγματα. Οποιοδήποτε οστό ενδέχεται να εμφανίσει κατάγματα, λόγω οστεοπόρωσης. Εντούτοις, τα κατάγματα αυτά καταγράφονται συνηθέστερα στους καρπούς, στα ισχία και στους σπονδύλους.

Πότε εμφανίζεται η οστεοπόρωση;
Η πυκνότητα και η δομική αντοχή των οστών της γυναίκας αυξάνεται προοδευτικά ήδη από νεαρή ηλικία μέχρι συνήθως την ηλικία των 30 ετών περίπου. Από την ηλικία των 35 ετών η πυκνότητα αυτή σταδιακά μειώνεται. Η μείωση της οστικής πυκνότητας επιταχύνεται μετά από την εμμηνόπαυση.

Τι είναι η οστεοπόρωση της εγκυμοσύνης;
Με τον όρο οστεοπόρωση της εγκυμοσύνης αναφερόμαστε στην εμφάνιση της οστεοπόρωσης, η οποία για πρώτη φορά διαγιγνώσκεται κατά τη διάρκεια της κύησης.

Πόσο συνηθισμένη είναι η οστεοπόρωση της εγκυμοσύνης;
Η οστεοπόρωση της εγκυμοσύνης είναι μια ασυνήθης – θα μπορούσε μάλιστα κάποιος να τη χαρακτηρίσει με ασφάλεια «σπάνια» – πάθηση.

Ως ξεχωριστή κλινική οντότητα αναγνωρίστηκε για πρώτη φορά τη δεκαετία του ’50 και πολύ λίγα είναι τα περιστατικά, που καταγράφονται στην ιατρική βιβλιογραφία. Σύμφωνα με κάποιες αναφορές μάλιστα από το 1996 έχουν καταγραφεί μόλις 80 περιπτώσεις οστεοπόρωσης εγκυμοσύνης.

Η πυκνότητα των οστών της γυναίκας δεν μειώνεται ούτως ή άλλως κατά την εγκυμοσύνη;
Αυτό είναι αληθές. Η οστική πυκνότητα – ή η «οστική μάζα», όπως συνήθως την αποκαλούμε – παρουσιάζει μια φυσιολογική κάμψη κατά τη διάρκεια της κύησης και του θηλασμού. Τα οστά αποτελούν τις αποθήκες ασβεστίου του οργανισμού. Άρα όταν ο οργανισμός χρειάζεται ασβέστιο, το απορροφά από τα οστά. Παράλληλα το ασβέστιο είναι και βασικότατο δομικό συστατικό του οστού.

Η εγκυμοσύνη, λόγω και του ραγδαίως αναπτυσσόμενου εμβρύου, αυξάνει κατακόρυφα τις απαιτήσεις του οργανισμού της γυναίκας σε ασβέστιο. Αυτός φαίνεται να είναι και ο λόγος, που η πυκνότητα των οστών μειώνεται. Η μείωση αυτή όμως είναι σχετικά περιορισμένη και η επαρκής λήψη ασβεστίου και βιταμίνης D από τη διατροφή ή υπό τη μορφή συμπληρωμάτων διατροφής σε γενικές γραμμές μπορεί να την «αντιρροπήσει».

Ποιο είναι το αίτιο της οστεοπόρωσης της εγκυμοσύνης;
Το αίτιο ή τα αίτια, που συνδέονται με την εμφάνιση οστεοπόρωσης της εγκυμοσύνης δεν έχουν ακόμα πλήρως διασαφηνισθεί. Μόνο υποθέσεις έχουν διατυπωθεί, χωρίς όμως να είμαστε ακόμα σε θέση να προτείνουμε έναν ολοκληρωμένο μηχανισμό πρόκλησης της παθολογίας αυτής.

Ίσως κάποιες γυναίκες για διάφορους λόγους να έχουν μειωμένη οστική πυκνότητα ήδη πριν από την εγκυμοσύνη με αποτέλεσμα τα οστά τους να μην είναι σε θέση να αντιμετωπίσουν τις αυξημένες ανάγκες του οργανισμού σε ασβέστιο, που η εγκυμοσύνη επιφέρει. Ίσως πάλι η εγκυμοσύνη να προκαλεί σε κάποιες γυναίκες, οι οποίες έχουν γενετική προδιάθεση, μια «αντίδραση» στα οστά τους, η οποία έχει ως αποτέλεσμα την απώλεια πυκνότητας.

Υπάρχουν φάρμακα, που μπορεί να προκαλέσουν οστεοπόρωση κατά την εγκυμοσύνη;
Έχει διερευνηθεί ο ρόλος της ηπαρίνης στην πρόκληση οστεοπόρωσης της εγκυμοσύνης. Η ηπαρίνη χορηγείται σε εγκύους, που εμφανίζουν μια πάθηση του αίματος, η οποία ονομάζεται θρομβοφιλία. Οι γυναίκες αυτές αν δεν λάβουν ηπαρίνη έχουν αυξημένες πιθανότητες να αποβάλλουν. Οι γυναίκες μάλιστα, που πάσχουν από θρομβοφιλία, συχνότατα αντιμετωπίζουν και το πρόβλημα των καθ’ έξιν αποβολών.

Κάποια στιγμή προέκυψαν κάποια επιστημονικά στοιχεία, που συνέδεσαν τη λήψη ηπαρίνης με την εμφάνιση οστεοπόρωσης της εγκυμοσύνης. Εντούτοις, μεταγενέστερες μελέτες δεν επιβεβαίωσαν το συσχετισμό αυτό.

Πώς γίνεται η διάγνωση της οστεοπόρωσης της εγκυμοσύνης;
Αυτή καθαυτή η οστεοπόρωση δεν συνδυάζεται με κάποιο χαρακτηριστικό πόνο. Επομένως, η υποψία εμφάνισης οστεοπόρωσης της εγκυμοσύνης τίθεται καταρχήν, όταν καταγραφούν κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης ή λίγο μετά από τον τοκετό κατάγματα στα οστά και κυρίως στους σπονδύλους, στα ισχία ή στους καρπούς, τα οποία δεν δικαιολογούνται από κάποιο χτύπημα ή κάποια πτώση.

Εντούτοις, η οριστική διάγνωση κατάγματος στα οστά επιτυγχάνεται μέσω κάποιας ακτινογραφίας. Όμως ακτινογραφίες συνήθως δεν συνιστώνται ιδιαίτερα κατά τα αρχικά στάδια της κύησης. Εξάλλου το άλγος, που ενδεχομένως να συνδέεται με κάποιο κάταγμα, είναι εξαιρετικά πιθανό να ταυτιστεί εσφαλμένα με το αντίστοιχο άλγος της οσφυαλγίας ή της ισχιαλγίας, που εξαιρετικά συχνά εμφανίζονται κατά την κύηση.

Συνεπώς, συνήθως η «οριστική» διάγνωση της οστεοπόρωσης της εγκυμοσύνης τίθεται μετά από τον τοκετό, οπότε και η γυναίκα μπορεί να υποβληθεί τόσο σε ακτινογραφίες, όσο και σε εξέταση μέτρησης της οστικής της μάζας.

Πώς αντιμετωπίζουμε την οστεοπόρωση της εγκυμοσύνης;
Φαίνεται πως τα οστά σταδιακά επανακτούν την πυκνότητά τους μετά από την εγκυμοσύνη, ενώ τα ενδεχόμενα κατάγματα στη συντριπτική τους πλειοψηφία αντιμετωπίζονται με ακινησία και σε δεύτερο χρόνο με φυσιοθεραπεία.

Η οστεοπόρωση της εγκυμοσύνης επηρεάζει το μωρό;
Η εμφάνιση οστεοπόρωσης της εγκυμοσύνης δεν φαίνεται να επηρεάζει την ανάπτυξη του μωρού.

Θα μπορέσω να αποκτήσω κι άλλα παιδιά;
Συνήθως η οστεοπόρωση της εγκυμοσύνης εμφανίζεται στην πρώτη κύηση. Εντούτοις, δεν αποκλείεται να εμφανιστεί στη δεύτερη ή στην τρίτη κύηση. Πολλές γυναίκες, που εμφάνισαν οστεοπόρωση στην πρώτη τους κύηση στη συνέχεια είχαν κυήσεις χωρίς προβλήματα. Όμως η εμφάνιση οστεοπόρωσης σε μία κύηση είναι ένας παράγων, που θα πρέπει να ληφθεί υπόψη σε επόμενες κυήσεις.

Η οστεοπόρωση της κύησης αποκλείει το θηλασμό;
Ο θηλασμός αυξάνει τις απαιτήσεις του οργανισμού της γυναίκας σε ασβέστιο, το οποίο αποτελεί σημαντικότατο δομικό στοιχείο των οστών. Έτσι υπάρχει η περίπτωση να συσταθεί αποχή από το θηλασμό, αν εμφανιστεί οστεοπόρωση κατά την εγκυμοσύνη προκειμένου να δοθεί ο χρόνος στο σκελετό της γυναίκας να ανακάμψει. Υπάρχει όμως και η περίπτωση οι επιπλέον ανάγκες του οργανισμού σε ασβέστιο να καλυφθούν επαρκώς με τη λήψη κάποιου συμπληρώματος διατροφής, που περιέχει το στοιχείο αυτό μαζί με βιταμίνη D.

Δείτε ΕΔΩ σε ποιο στάδιο της κύησης βρίσκεστε!

Δρ ΜΕΝΕΛΑΟΣ ΚΩΝ. ΛΥΓΝΟΣ, MSc, PhD
ΜΑΙΕΥΤΗΡ ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΟΣ
Master of Science University College London
Διδάκτωρ Μαιευτικής Γυναικολογίας
www.eleftheia.gr
email: care@eleftheia.gr