Δυσκολίες στην αναπνοή στην εγκυμοσύνη: Η Αποφρακτική Υπνική Άπνοια

Με τον όρο αυτό αναφερόμαστε στη διακοπή της αναπνοής κατά τον ύπνο, η οποία οφείλεται σε απόφραξη της ανώτερης αναπνευστικής οδού.

Τα άτομα, που πάσχουν από το είδος αυτό της άπνοιας εμφανίζουν κατά τον ύπνο δυσκολίες στην αναπνοή τους. Κάποια στιγμή μάλιστα η αναπνοή τους ενδέχεται να σταματήσει τελείως για διάστημα 20 περίπου δευτερολέπτων, ενώ σε κάποιες περιπτώσεις το διάστημα αυτό μπορεί να φτάσει ακόμα και τα 40 δευτερόλεπτα.

Όταν ο εγκέφαλος «αντιληφθεί», πως τα επίπεδα οξυγόνου στο αίμα έχουν πέσει κάτω από ένα όριο, τότε το σώμα αντιδρά: το άτομο παίρνει μια «πνιχτή» ανάσα και η αναπνοή αρχίζει ξανά (συνήθως με ροχαλητό, αφού τα άτομα, που πάσχουν από αυτό το είδος της άπνοιας τυπικά ροχαλίζουν). Τέτοια επεισόδια μπορεί να επαναληφθούν μέσα σε μία ώρα από 15 έως και 30 ή και περισσότερες φορές.

Σπάνια τα άτομα, που πάσχουν από Αποφρακτική Υπνική Άπνοια το γνωρίζουν, διότι δεν θυμούνται τα επεισόδια άπνοιας. Συνήθως, ο σύντροφος είναι αυτός, που θα το καταλάβει.

Από τι προκαλείται η Αποφρακτική Υπνική Άπνοια;

Όπως υποδηλώνει και ο όρος «αποφρακτική», η άπνοια αυτή προκαλείται από απόφραξη των αεροφόρων οδών.

Οι μύες μας, ακόμα και όταν δεν τους χρησιμοποιούμε, δεν είναι ποτέ τελείως «χαλαροί», αλλά παρουσιάζουν μικρή τάση («σφίξιμο»). Η τάση αυτή αποκαλείται μυϊκός τόνος. Κατά τον ύπνο ο μυϊκός τόνος, ούτως οι άλλως μειώνεται και οι μύες «χαλαρώνουν». Έτσι συχνά οι μαλακοί ιστοί του λαιμού, αφού δεν έχουν πια την υποστήριξη των μυών «συμπτύσσονται» και κατά τον τρόπο αυτό αποφράσσεται η αναπνευστική οδός.

Στην εγκυμοσύνη είναι πιο συχνή η Αποφρακτική Υπνική Άπνοια;

Τα άτομα, που πάσχουν από το πρόβλημα αυτό δεν το γνωρίζουν. Αυτός είναι και ο λόγος, που η συχνότητα της υπνικής άπνοιας στο γενικό πληθυσμό δεν μπορεί να υπολογιστεί με απόλυτη ακρίβεια. Έτσι υπολογίζεται, πως το ποσοστό των γυναικών αναπαραγωγικής ηλικίας, που πάσχουν από Αποφρακτική Υπνική Άπνοια κυμαίνεται μεταξύ του 1% και 10%.

Όμως κατά την εγκυμοσύνη τα παράπονα των γυναικών για την ποιότητα του ύπνου είναι εξαιρετική συχνά. Μια μελέτη του 1998 κατέδειξε, πως ποσοστό, που αγγίζει το 78% των εγκύων, παραπονιούνται ότι δεν κοιμούνται καλά. Φυσικά, δεν παρουσιάζουν όλες οι γυναίκες αυτές Αποφρακτική Υπνική Άπνοια. Εντούτοις, κατά την εγκυμοσύνη λαμβάνουν χώρα αλλαγές στο σώμα, οι οποίες αυξάνουν τις πιθανότητες εμφάνισης του προβλήματος αυτού.

Ποιες αλλαγές στο σώμα λαμβάνου χώρα κατά την εγκυμοσύνη και αυξάνουν τις πιθανότητες εμφάνισης του προβλήματος αυτού;

• Κατακράτηση υγρών
  Κατά την εγκυμοσύνη η κατακράτηση υγρών εμφανίζεται συνήθως με τη μορφή οιδημάτων κυρίως στα κάτω άκρα. Όταν όμως ξαπλώνετε το βράδυ τα κατακρατηθέντα υγρά ανακατανέμονται στο σώμα σας. Για το λόγο αυτό, η κατάκλιση μειώνει το οίδημα στους αστραγάλους. Μέρος των υγρών αυτών μετατοπίζεται στο ρινικό βλεννογόνο (έτσι ονομάζουμε τον ιστό, που καλύπτει εσωτερικά τη ρινική κοιλότητα). Έτσι ο βλεννογόνος αυτός παρουσιάζει οίδημα και εμφανίζεται η ρινική συμφόρηση, δηλαδή απόφραξη της αναπνευστικής οδού.
• Μειώνεται ο μυϊκός τόνος
  Ο μυϊκός τόνος κατά την εγκυμοσύνη, λόγω των ορμονικών ερεθισμάτων, μειώνεται έτι περαιτέρω. Συνεπώς, κατά τον ύπνο, ο ούτως ή άλλως μειωμένος μυϊκός τόνος, ελαττώνεται κι άλλο. Κατά τον τρόπο αυτό αυξάνονται οι πιθανότητες εμφάνισης Αποφρακτικής Υπνικής Άπνοιας.
• Παχυσαρκία
  Η πρόσληψη υπερβολικού βάρους κατά την εγκυμοσύνη αυξάνει σημαντικά τις πιθανότητες εμφάνισης Αποφρακτικής Υπνικής Άπνοιας.

Ποια είναι τα συμπτώματα της Αποφρακτικής Υπνικής Άπνοιας;

• Υπνηλία και αίσθημα κόπωσης κατά τη διάρκεια της ημέρας
• Ξηροστομία
• Πονοκέφαλος το πρωί
• Δυσκολίες στη συγκέντρωση, δυσθυμία, ευερεθιστότητα
• Νυχτερινή εφίδρωση
• Ανήσυχος ύπνος
• Ροχαλητό
• Απότομη αφύπνιση με αίσθημα πνιγμού
• Δυσκολίες στην αφύπνιση το πρωί

Κοιτώντας τα συμπτώματα αυτά, καταλαβαίνει κανείς, γιατί είναι δύσκολο να γίνει διάγνωση του προβλήματος μόνο επί τη βάσει των συμπτωμάτων.

Συμπτώματα όπως αίσθημα κόπωσης, δυσκολίες στη συγκέντρωση και δυσθυμία είναι συμπτώματα, που εμφανίζονται συχνά κατά την κύηση και δεν συνδέονται απαραίτητα με Αποφρακτική Υπνική Άπνοια.

Πώς μπορεί να γίνει η διάγνωση Αποφρακτικής Υπνικής Άπνοιας στην εγκυμοσύνη;

Στη μη έγκυο, η διάγνωση της υπνικής άπνοιας γίνεται δια της παρακολούθησης του ατόμου την ώρα, που κοιμάται. Τότε ελέγχονται τα ζωτικά του σημεία, ο κορεσμός του αίματός του σε οξυγόνο (μετράται δηλαδή πόσο οξυγόνο έχει στο αίμα), καθώς και άλλες παράμετροι. Φαίνεται, όμως πως στην κύηση τα εργαλεία αυτά έχουν μειωμένη ακρίβεια.

Έτσι βασιζόμαστε στην αναφερόμενη συμπτωματολογία και κυρίως στις αναφορές του συντρόφου, για το αν έχει αντιληφθεί, πως η έγκυος έχει επεισόδια άπνοιας στον ύπνο της.

Με ποιες παθολογίες της κύησης συνδέεται η Αποφρακτική Υπνική Άπνοια;

• Διαβήτη κύησης
• Υπέρταση κύηση
• Προεκλαμψία
• Πρόωρο τοκετό

Τι μπορώ να κάνω, αν έχω Αποφρακτική Υπνική Άπνοια στην εγκυμοσύνη;

Καταρχήν είναι σημαντικό να μην πάρετε υπερβολικό βάρος κατά την εγκυμοσύνη. Αν όμως εμφανιστεί το πρόβλημα η αντιμετώπιση εξαρτάται από την ένταση των συμπτωμάτων. Καλό θα ήταν να αποφεύγετε να κοιμάστε στην ύπτια θέση.

Επίσης, μπορείτε να δοκιμάσετε να αντιμετωπίστε τη ρινική συμφόρηση με πλύσεις με φυσιολογικό ορό, ή να χρησιμοποιήσετε κάποιο αποσυμφορητικό, αφού φυσικά μιλήσετε με τον ιατρό σας.

Σε ακραίες περιπτώσεις, ίσως χρειαστεί να χρησιμοποιήσετε συσκευές παροχής συνεχούς διαρρινικής πίεσης στους αεραγωγούς (CPAP – continuous positive airway pressure). Οι συσκευές αυτές περιλαμβάνουν μια μικρή μάσκα, η οποία μπαίνει πάνω από τη μύτη σας και συνδέεται με τη συσκευή. Μέσω της μάσκας αυτής η συσκευή διοχετεύει στη μύτη σας αέρα υπό πίεση. Η πίεση αυτή είναι αρκετή για να «ανοίξει» τους αεραγωγούς και να ανακουφιστείτε από τα συμπτώματα της Αποφρακτικής Υπνικής Άπνοιας.

Δείτε ΕΔΩ σε ποιο στάδιο της κύησης βρίσκεστε!

Δρ ΜΕΝΕΛΑΟΣ ΚΩΝ. ΛΥΓΝΟΣ, MSc, PhD
ΜΑΙΕΥΤΗΡ ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΟΣ
Master of Science University College London
Διδάκτωρ Μαιευτικής Γυναικολογίας
www.eleftheia.gr
email: care@eleftheia.gr