Παγκόσμια Ημέρα Προωρότητας: Οι 7 πιο συχνές ερωτήσεις που κάνουν οι εγκυμονούσες στο γιατρό

Ανάλογα με τη διάρκεια της κύησης καθορίζεται και ο βαθμός προωρότητας. Σύμφωνα με τα κριτήρια, που έχει θέσει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας η προωρότητα κατατάσσεται ως εξής:

• Μετρίου βαθμού ή οριακή προωρότητα: 32 εβδομάδες κύησης (ε.κ.) - <37 ε.κ.
• Υψηλού βαθμού προωρότητα: 28 ε.κ. - <32 ε.κ.
• Ακραία προωρότητα <28 ε.κ.

Γιατί το όριο μεταξύ της υψηλού βαθμού προωρότητας και της ακραίας προωρότητας έχει τεθεί στις 28 εβδομάδες;

Το όριο αυτό έχει τεθεί στις 28 εβδομάδες, διότι τα μωράκια, που γεννιούνται από το χρονικό αυτό σημείο και πέρα, αν δεν εμφανίζουν ειδικές παθολογίες, έχουν πιθανότητα περίπου 90% να μην παρουσιάσουν μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα προβλήματα στην υγεία τους.

Αυτό συμβαίνει, διότι τα διάφορα συστήματα του οργανισμού τους και κυρίως οι πνεύμονές τους έχουν αναπτυχθεί αρκετά, ώστε να μπορούν να ανταποκριθούν στη δοκιμασία της ζωής εκτός μήτρας.

Φυσικά σε κάθε περίπτωση τα πρόωρα νεογνά χρήζουν υποστήριξης από τους νεογνολόγους. Η διάρκεια και η ένταση της υποστήριξης αυτής είναι μεγαλύτερη, όσο μικρότερο είναι το διάστημα, που έμειναν μέσα στη μήτρα. Δυστυχώς, η όποια βοήθεια είμαστε σε θέση να παράσχουμε δεν φαίνεται να είναι αρκετή για πρόωρα, που γεννήθηκαν πριν από τη συμπλήρωση των 23 εβδομάδων της κύησης, των οποίων οι πιθανότητες επιβίωσης είναι εξαιρετικά χαμηλές – σχεδόν μηδαμινές…

Ποιοι παράγοντες καθορίζουν τις πιθανότητες επιβίωσης ενός πρόωρου νεογνού;

Ο βασικός παράγων είναι ο χρόνος παραμονής του νεογνού μέσα στη μήτρα. Όσο μεγαλύτερο είναι το διάστημα αυτό, τόσο μικρότερη είναι η πιθανότητα εμφάνισης προβλημάτων στην υγεία του, ενώ και τα όποια προβλήματα εμφανιστούν είναι συνήθως λιγότερο σοβαρά και πιο εύκολα διαχειρίσιμα.

Μέσα στη μήτρα τα συστήματα του μωρού αναπτύσσονται και η ευαίσθητες λειτουργίες τους προφυλάσσονται. Έτσι όσο περισσότερο το μωρό μείνει μέσα στη μήτρα, τόσο περισσότερος χρόνος δίνεται στα συστήματα αυτά να ωριμάσουν αρκετά, ώστε να ανταποκριθούν στις «απαιτήσεις» της ζωής εκτός μήτρας.

Αν το διάστημα αυτό δεν είναι αρκούντως μακρύ, τότε ενδέχεται ο οργανισμός του μωρού να μην είναι αρκετά ώριμος, ώστε να μπορέσει να προσαρμοστεί στην εκτός μήτρα ζωή.

Τι είδους προβλήματα αντιμετωπίζουν τα πρόωρα νεογνά;

Ο πιο άμεσος και δραματικός κίνδυνος, που αντιμετωπίζουν τα μωρά αυτά, είναι ο θάνατος. Γι’ αυτό τα πρόωρα νεογνά μεταφέρονται χωρίς καμία καθυστέρηση στη μονάδα νεογνών. Εκεί το εκπαιδευμένο ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό διαθέτουν τον απαραίτητο εξοπλισμό.

Στόχος είναι να εξασφαλιστεί για το μωρό ένα περιβάλλον προστατευμένο και στενά ελεγχόμενο, προκειμένου να του δοθεί ο απαραίτητος χρόνος για να ωριμάσει σε ικανό βαθμό, ώστε να μη χρειάζεται ιατρική υποστήριξη. Τα τελευταία 40 χρόνια έχει επιτελεσθεί σημαντική πρόοδος στον εξοπλισμό, ενώ έχει συσσωρευθεί και ευρεία κλινική εμπειρία. Έτσι σήμερα ακόμα και νεογνά 24 εβδομάδων έχουν πιθανότητες να επιβιώσουν. Σχηματικά τα προβλήματα, που ενδέχεται να αντιμετωπίσει ένα πρόωρο βρέφος χωρίζονται σε βραχυπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα.

Στα βραχυπρόθεσμα προβλήματα περιλαμβάνονται:

• Αναπνευστικά
• Καρδιολογικά
• Δυσκολίες στη σίτιση (ανώριμο πεπτικό σύστημα)
• Ανώριμο μεταβολισμό (συχνές υπογλυκαιμίες)
• Βαριά αναιμία
• Ίκτερος (συχνότερα από τα τελειόμηνα νεογνά και βαρύτερο)
• Εγκεφαλικές αιμορραγίες
• Ευαισθησία στις λοιμώξεις (ανώριμο ανοσοποιητικό)
• Δυσκολίες στη διατήρηση της θερμοκρασίας του σώματός του (λόγω μειωμένης ποσότητας λίπους)

Στα μακροπρόθεσμα προβλήματα περιλαμβάνονται:

• Προβλήματα όρασης
• Προβλήματα ακοής
• Μαθησιακές δυσκολίες
• Άσθμα
• Νευρολογικές παθήσεις (μέχρι και εγκεφαλική παράλυση)

Πώς μπορεί να καταλάβει μια έγκυος, πως επίκειται πρόωρος τοκετός;

• Έναρξη συσπάσεων της μήτρας
• Πρόωρη ρήξη των υμένων
• Αιμορραγία από τον κόλπο
• Αποκόλληση του πλακούντα (έντονο διάχυτο κοιλιακό άλγος με γενικευμένη και παρατεταμένη σύσπαση της μήτρας)

Γιατί ένας τοκετός ξεκινάει πρόωρα;

Ο μηχανισμός έναρξης του πρόωρου τοκετού δεν έχει διασαφηνισθεί. Έχουν μεν διατυπωθεί κάποιες θεωρίες επί του θέματος αυτού, αλλά τα διαθέσιμα επιστημονικά στοιχεία δεν επαρκούν για να τις τεκμηριώσουν.

Υπάρχουν κάποιες γυναίκες, που κινδυνεύουν περισσότερο να γεννήσουν πρόωρα;

Παράγοντες, που προδιαθέτουν για πρόωρο τοκετό είναι οι εξής:

• Ηλικία της γυναίκας μικρότερη των 18 ετών και μεγαλύτερη των 35 ετών
• Πιο συχνός σε γυναίκες, που ανήκουν στη μαύρη φυλή ή καταγωγή από Φιλιππίνες
• Διάστημα μεταξύ διαδοχικών κυήσεων μικρότερο των 6 μηνών
• Προηγούμενος πρόωρος τοκετός
• Παχυσαρκία
• Υπέρταση κύησης
• Διαβήτης κύησης
• Εκτομή τμήματος τραχήλου μήτρας στα πλαίσια θεραπείας πρόληψης του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας
• Χρήση ουσιών
• Υπερβολική κατανάλωση οινοπνευματωδών
• Κάπνισμα
• Πολύδυμη κύηση (δίδυμα, τρίδυμα κ.ο.κ.)
• Θυρεοειδοπάθειες
• Καρδιοπάθειες
• Ανεπάρκεια τραχήλου

Υπάρχει περίπτωση να χρειαστεί ο μαιευτήρας να προκαλέσει πρόωρο τοκετό;

Υπάρχουν και περιπτώσεις, που ο μαιευτήρας είναι αναγκασμένος να προκαλέσει πρόωρο τοκετό, ώστε να προστατευθεί η υγεία της μητέρας ή του μωρού.

Τέτοιες περιπτώσεις είναι:

• Εμφάνιση προεκλαμψίας
• Πρόωρη ρήξη θυλακίου («σπάνε νωρίς τα νερά») με εμφάνιση φλεγμονής στη μήτρα
• Ανεπαρκής πρόσληψη βάρους νεογνού

Αν ξεκινήσει ο πρόωρος τοκετός, είναι δυνατόν να ανασχεθεί η εξέλιξή του;

Αν παρ’ ελπίδα εντοπισθούν κατά την παρακολούθηση της κύησης σημεία, τα οποία αυξάνουν την πιθανότητα για πρόωρο τοκετό (κοντός τράχηλος, συσπάσεις, κ.λ.π.), τότε υιοθετούνται κάποια ειδικά φαρμακευτικά πρωτόκολλα. Στόχος της αγωγής αυτής είναι η αναστολή – όσο αυτό είναι εφικτό – της εξέλιξης της ανεπιθύμητης διαδικασίας αυτής.

Αν και συχνά η ανάσχεση της διαδικασίας δεν είναι απολύτως επιτυχής, σε πολλές περιπτώσεις παρατείνουμε σε σημαντικό βαθμό την κύηση και κερδίζουμε αρκετό χρόνο, ώστε να δοθεί στο μωρό όσο το δυνατόν περισσότερο διάστημα παραμονής μέσα στη μήτρα. Έτσι το μωρό ωριμάζει περισσότερο και τα όποια προβλήματα εμφανιστούν αργότερα αντιμετωπίζονται πιο αποτελεσματικά και περιορίζονται οι βραχυπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες επιπτώσεις της προωρότητας στην υγεία του.

Εξάλλου, αν από το ιστορικό της γυναίκας προκύπτουν παράγοντες, που προδιαθέτουν για πρόωρο τοκετό, τότε μπορούμε να λάβουμε κάποια προληπτικά μέτρα. Τα μέτρα αυτά αποσκοπούν στον περιορισμό της πιθανότητας για πρόωρο τοκετό και περιλαμβάνουν τη χορήγηση της κατάλληλης φαρμακευτικής αγωγής, την περίδεση του τραχήλου ή την τοποθέτηση μαιευτικού πεσσού.

Δείτε ΕΔΩ σε ποια εβδομάδα της κύησης βρίσκεστε!

Διαβάστε επίσης:

Από ποιον παράγοντα εξαρτώνται οι πιθανότητες επιβίωσης ενός πρόωρου μωρού;
Πέντε σημαντικά πράγματα που κάθε μαμά πρόωρου μωρού πρέπει να γνωρίζει