Θρομβοφιλία στην εγκυμοσύνη: Τι πρέπει να γνωρίζετε

Σύμφωνα με την Ελληνική Αιματολογική Εταιρεία τα συνήθη αίτια κληρονομικής θρομβοφιλίας - που οφείλονται σε γονίδια που προέρχονται από τους γονείς- δεν δημιουργούν παρά σπανίως πρόβλημα. Πάνω από 90% των φορέων αυτών των ήπιων γονιδίων δεν θα αναπτύξουν ποτέ θρόμβωση.

Κατά την κύηση παρατηρείται μια αύξηση της πηκτικότητας του αίματος με στόχο να διατηρηθεί το κύημα, αλλά και να προετοιμαστεί ο οργανισμός της γυναίκας για να αντιμετωπίσει την αιμορραγία του τοκετού. Αυτό επιτυγχάνεται με αύξηση των επιπέδων αρκετών παραγόντων της πήξης και παράλληλα με την ελάττωση της αποτελεσματικότητας του φυσιολογικού αντιπηκτικού και ινωδολυτικού μηχανισμού.

Η υπερπηκτική αυτή κατάσταση επιτείνεται περισσότερο από την φλεβική στάση στα κάτω άκρα εξαιτίας της πίεσης από την μήτρα στα αγγεία της πυέλου, από την μειωμένη κινητικότητα αλλά και την διαδικασία του τοκετού. Οι γυναίκες στην διάρκεια της κύησης έχουν γι’ αυτό τον λόγο αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης θρομβώσεων.

Ο κίνδυνος είναι ακόμα μεγαλύτερος στην διάρκεια της λοχείας και πολλαπλασιάζεται στις γυναίκες που έχουν προηγούμενο ιστορικό θρόμβωσης. Η παρουσία και άλλων επιπρόσθετων παραγόντων όπως ηλικία > 35 ετών, παχυσαρκία, ακινητοποίηση, πολυτοκία, κιρσοί κάτω άκρων, θρομβοφιλία, οικογενειακό ιστορικό θρόμβωσης, καισαρική τομή, κάπνισμα επηρεάζουν σημαντικά την εκδήλωση θρομβοεμβολικής νόσου.

Κληρονομική θρομβοφιλία

Υπάρχει συσχέτιση της συγγενούς ή κληρονομικής θρομβοφιλίας με επιπλοκές της κύησης, όπως είναι η μεμονωμένη απώλεια εμβρύου ηλικίας >10 εβδομάδων και ειδικά >20 εβδομάδων κύησης και η γέννηση νεκρού εμβρύου.

Για άλλες μαιευτικές επιπλοκές,εκείνες που αφορούν κυρίως τον πλακούντα, δεν υπάρχει απόλυτη συσχέτιση. Αυτές οι επιπλοκές είναι η αποκόλλησή του, η προεκλαμψία, η καθυστέρηση της ενδομήτριας ανάπτυξης του εμβρύου, αυτόματες αποβολές, πολλαπλές (>3), ανεξήγητες πριν τη 10η εβδομάδα αποβολές.
Τα πιο συχνά αίτια είναι η παρουσία της μετάλλαξης FV Leiden και FII 20210. Σπανιότερα αίτια είναι η ανεπάρκεια της αντιθρομβίνης και των πρωτεϊνών C και S. H υπερομοκυστεϊναιμία, η οποία οφείλεται σε γενετικές ανωμαλίες (του ενζύμου MTHFR), αμφισβητείται ως αιτία συγγενούς θρομβοφιλίας. Ίσως αυξάνει τον κίνδυνο 2-3 φορές για την εκδήλωση φλεβικής θρόμβωσης και για την υποτροπή της, ειδικά αν συνδυάζεται με ανεπάρκεια φυλλικού οξέος.

Ωστόσο, στην κύηση δεν φαίνεται να αυξάνεται αυτός ο κίνδυνος. Σπάνιες θρομβοφιλικές μεταλλάξεις, όπως πολυμορφισμοί του γονιδίου του PAI-1, FV(RH1299A), FXIII (V34L), GPIa, GPIIIa, ACE (I/D), HPA – 1, απολιποπρωτεΐνη B και Ε (ΑpoB, ApoE), PrZ:ZPI, δεν αποτελούν ανεξάρτητο παράγοντα κινδύνου για θρόμβωση.
Ο σημαντικότερος παράγοντας κινδύνου είναι το προηγούμενο ιστορικό θρόμβωσης τόσο στην ίδια την έγκυο όσο και στην οικογένειά της. Ανάλογα με την παρουσία ή όχι παραγόντων κινδύνου για εκδήλωση θρομβοεμβολικής νόσο οι γυναίκες κατατάσσονται σε κατηγορία με:

Θρομβοφιλία χαμηλού κινδύνου

• Ετεροζυγωτία FV Leiden ή FII 20210
• Aνεπάρκεια πρωτεΐνης C ή S.

Θρομβοφιλία υψηλού κινδύνου

• Ανεπάρκεια αντιθρομβίνης
• διπλή ετεροζυγωτία FV Leiden και FII 20210
• ομοζυγωτία FV Leiden ή ομοζυγωτία FII 20210.
Επίκτητη θρομβοφιλία Ιδιαίτερη κατηγορία επίκτητης θρομβοφιλίας αποτελεί το Aντιφωσφολιπιδικό Σύνδρομο. Χαρακτηρίζεται από φλεβικές ή/και αρτηριακές θρομβώσεις ή από τις παρακάτω επιπλοκές κατά την κύηση
• ανεξήγητος θάνατος εμβρύου με ηλικία κύησης >10 εβδομάδες με φυσιολογική μορφολογία του εμβρύου.
• πρόωρος τοκετός με φυσιολογική μορφολογία του εμβρύου < 34 εβδομάδες οφειλόμενη σε προεκλαμψία, εκλαμψία ή ανεπάρκεια του πλακούντα.
• >3 συνεχόμενες, ανεξήγητες αποβολές πριν την 10η εβδομάδα που δεν δικαιολογούνται είτε από ανατομικές,ορμονικές διαταραχές στην μητέρα ή χρωμοσωμικές διαταραχές στους δυο γονείς.

Ποιες γυναίκες θα ελεγχθούν για θρομβοφιλία;

• Γυναίκες με ιστορικό προηγούμενης θρόμβωσης (εκτός κύησης)
• με οικογενειακό ιστορικό θρόμβωσης συγγενούς 1ου βαθμού ηλικίας < 50 ετών
• με ιστορικό επαναλαμβανόμενων αποβολών
• με ιστορικό καθυστέρησης της ενδο- μήτριας ανάπτυξης του εμβρύου
• με ιστορικό αποκόλλησης του πλα- κούντα ή προεκλαμψίας.
Πότε πρέπει να γίνεται ο έλεγχος της θρομβοφιλίας;
Οι κατάλληλες συνθήκες για τον εργαστηριακό έλεγχο είναι 8 εβδομάδες μετά από επεισόδιο θρόμβωσης ή 10 εβδομά- δες μετά την τελευταία κύηση. Δεν πρέπει να γίνεται κατά την διάρκεια της κύησης, υπό θεραπεία με ορμονικά σκευάσματα ή υπό αντιπηκτική αγωγή.

Αντιπηκτική αγωγή στην κύηση

Οι έγκυες με ενεργό επεισόδιο θρόμβωσης λαμβάνουν αντιπηκτική αγωγή με Ηπαρίνη Χαμηλού Μοριακού Βάρους (ΗΧΜΒ) σε θεραπευτική δόση. Σε γυναίκες που βρίσκονται σε διά βίου αντιπηκτική αγωγή με αντιβιταμίνες Κ, αντικαθίσταται η αγωγή με ΗΧΜΒ στην κύηση. Προφύλαξη για θρομβωτικά επεισόδια στην κύηση και κυρίως στην λοχεία χορηγείται ανάλογα με τον βαθμό κινδύνου.

Διαβάστε επίσης

Θρομβοφιλία στην εγκυμοσύνη: Συμπτώματα και τρόποι αντιμετώπισης
Σε ποιους παράγοντες οφείλεται η θρομβοφιλία στα παιδιά