Εγκυμοσύνη και εξετάσεις: Ποιες εξετάσεις πρέπει να γίνουν στο δεύτερο τρίμηνο;

Το δεύτερο τρίμηνο εκτείνεται σε αδρές γραμμές από τη συμπλήρωση των 13 εβδομάδων κύησης μέχρι και τη συμπλήρωση των 28 εβδομάδων. (Δείτε ΕΔΩ πώς υπολογίζουμε την ηλικία της κύησης).

Πώς βλέπουμε, αν το έμβρυο πάσχει από σύνδρομο Down;

Σε γενικές γραμμές ο έλεγχος των πιθανοτήτων το έμβρυο να πάσχει από Σύνδρομο Down λαμβάνει χώρα κατά το πρώτο τρίμηνο, οπότε είναι και πιο αξιόπιστος.
Συγκεκριμένα κατά το πρώτο τρίμηνο γίνεται η μέτρηση της αυχενικής διαφάνειας. Με βάση τη μέτρηση αυτή σε συνδυασμό με τη μέτρηση των επιπέδων των πρωτεϊνών β – χοριακή και PAPP – Α, αλλά και την ηλικία της γυναίκας υπολογίζονται χάρη σε ένα ειδικό λογισμικό οι πιθανότητες το έμβρυο να πάσχει από Σύνδρομο Down. Η εξέταση αυτή είναι αξιόπιστη μόνον αν γίνει μεταξύ των 11 και των 14 εβδομάδων της κύησης.
Τότε γίνεται και η λήψη τροφοβλάστης, αν οι πιθανότητες, που θα προκύψουν είναι υψηλές.

Δηλαδή αν παρέλθει το πρώτο τρίμηνο, δεν μπορούμε να υπολογίσουμε την πιθανότητα το έμβρυο να πάσχει από Σύνδρομο Down;

Υπάρχει το λεγόμενο Α – test, το οποίο λαμβάνει χώρα μεταξύ των 15 και 20 εβδομάδων της κύησης. Η εξέταση αυτή περιλαμβάνει τη μέτρηση των επιπέδων συγκεκριμένων ορμονών στο αίμα της γυναίκας. Από το ύψος των επιπέδων αυτών υπολογίζεται και η πιθανότητα το έμβρυο να πάσχει από Σύνδρομο Down.
Εδώ όμως, θα πρέπει να τονιστεί, πως οι πιθανότητες αυτές, όπως υπολογίζονται με το Α – test, δεν είναι το ίδιο αξιόπιστες με τις αντίστοιχες, που υπολογίζονται με την αυχενική διαφάνεια.

Επίσης, μεταξύ των 15 και 20 εβδομάδων μπορεί να γίνει αμνιοπαρακέντηση. Με την επέμβαση αυτή λαμβάνεται αμνιακό υγρό. Μέσα στο αμνιακό υγρό εντοπίζεται γενετικό υλικό του εμβρύου, το οποίο και εξετάζεται, οπότε δίνεται καταληκτική απάντηση στο ερώτημα, αν αυτό πάσχει από Σύνδρομο Down ή όχι. Η αμνιοπαρακέντηση δίνει – θα μπορούσε να πει κανείς – ακριβή απάντηση.

Εντούτοις, η ακρίβεια της αμνιοπαρακέντησης έχει και μιαν άλλη όψη, καθότι η διαδικασία αυτή ενέχει εγγενή κίνδυνο απώλειας του εμβρύου, ο οποίος προσεγγίζει το 1%. Για το λόγο αυτό συστήνεται σε κυήσεις, που έχουν υψηλές πιθανότητες για Σύνδρομο Down.

Ευρήματα, τα οποία ενδέχεται να συνδέονται έμμεσα με την πιθανότητα το έμβρυο να πάσχει από Σύνδρομο Down κάποιες φορές προκύπτουν και από το υπερηχογράφημα β – επιπέδου. Χαρακτηριστικά αναφέρουμε τα ασβεστώματα στην καρδιά (golf ball). Τα ευρήματα αυτά όμως έχουν σχετική αξία και δεν έχουν το ίδιο «βάρος» σε ό,τι αφορά τη διάγνωση του Συνδρόμου Down με τα αντίστοιχα της αυχενικής διαφάνειας.

Πώς εξετάζουμε τη ανατομία του εμβρύου;

Η εξέλιξη στους υπερηχογράφους, αλλά και η εκπαίδευση, στην οποία υπόκεινται πλέον οι ειδικοί, που χειρίζονται τα μηχανήματα αυτά, μας έχει δώσει τη δυνατότητα να εξετάσουμε με αρκετή λεπτομέρεια την ανατομία του εμβρύου και να ανιχνεύσουμε ενδεχόμενες ανατομικές ανωμαλίες.

Η εξέταση, που αποσκοπεί στην ανίχνευση τέτοιου είδους ανωμαλιών είναι το υπερηχογράφημα β – επιπέδου. Το υπερηχογράφημα αυτό λαμβάνει χώρα μεταξύ των 21 και 25 εβδομάδων τη κύησης. Εντούτοις, το «ιδανικό» διάστημα διενέργειας της εξέτασης αυτής εκτείνεται από τις 23 μέχρι τις 24 εβδομάδες κύησης.
Υπάρχει περίπτωση να γίνει ειδική εξέταση της ανατομίας της καρδιάς του εμβρύου;

Αν από τον υπερηχογραφικό έλεγχο του εμβρύου ή από το ιστορικό της μητέρας προκύψουν ευρήματα, τα οποία συνδέονται με αυξημένη πιθανότητα εμφάνισης ανατομικών ανωμαλιών στην καρδία, τότε ενδέχεται να συστηθεί να γίνει εξειδικευμένος έλεγχος της ανατομία της καρδιάς.

Ο έλεγχος αυτός γίνεται δια υπερηχογραφήματος, το οποίο εκτελείται από εξειδικευμένους καρδιολόγους. Ο ιατρός επικεντρώνει την προσοχή του στην καρδιά του εμβρύου.

Αν χρειαστεί να υποβληθείτε στον εξειδικευμένο αυτόν έλεγχο, συνήθως αυτός θα διενεργηθεί μεταξύ των 23 και 24 εβδομάδων της κύησης.

Τι ελέγχουμε με εργαστηριακές εξετάσεις στο δεύτερο τρίμηνο;

Κατά το δεύτερο τρίμηνο θα υποβάλλεστε τόσο σε αιματολογικές εξετάσεις, όσο και σε εξέταση ούρων ανά τακτά χρονικά διαστήματα.
Φυσικά οι δείκτες, οι οποίοι δια αυτών των εξετάσεων ελέγχονται ενδέχεται να διαφοροποιηθούν ανάλογα με το ιστορικό σας, αλλά και με την εξέλιξη της κύησης.
Εντούτοις, σε γενικές γραμμές οι παράμετροι, που διερευνώνται, θα μπορούσαν να συνοψισθούν ως εξής:

• Ηπατική λειτουργία
• Σάκχαρο αίματος
• Νεφρική λειτουργία
• Έλεγχος λοιμώξεων (κυρίως Τοξόπλασμα και Κυτταρομεγαλοϊό, αν δεν έχετε προστασία έναντι των λοιμώξεων αυτών)
• Έλεγχος αντισωμάτων Rhesus, αν το Rhesus σας είναι αρνητικό
• Λεύκωμα ούρων

Από τον αιματολογικό έλεγχο του δεύτερου τριμήνου αξίζει να γίνει ιδιαίτερη αναφορά στη λεγόμενη Καμπύλη Σακχάρου.
Στα πλαίσια της εξέτασης αυτής γίνονται διαδοχικές μετρήσεις των επιπέδων σακχάρων του αίματος πριν και αφού καταναλώσετε συγκεκριμένη ποσότητα γλυκόζης. Η Καμπύλη Σακχάρου αποσκοπεί στον εντοπισμό των κυήσεων, οι οποίες παρουσιάζουν τρόπον τινά μεγαλύτερη πιθανότητα να εμφανίσουν διαβήτη κύησης, ώστε να ληφθούν εγκαίρως τα αναγκαία θεραπευτικά μέτρα. Η εξέταση αυτή γίνεται συνήθως μεταξύ των 24 και 28 εβδομάδων της κύησης.

Θα γίνει και καρδιολογική εξέταση;

Είναι γεγονός, πως κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, η καρδιά σας επιφορτίζεται με επιπλέον έργο. Για το λόγο αυτό είναι καλή πρακτική να έχουμε μια γενική εικόνα της καρδιακής σας λειτουργίας στις αρχές του δεύτερου τριμήνου, πριν αυτή «επιβαρυνθεί». Με τον τρόπο αυτό θα μπορέσουμε να εντοπίσουμε κυήσεις, οι οποίες να χρειαστούν ενδεχομένως περισσότερη προσοχή και να λάβουμε τα απαραίτητα μέτρα.

Ο καρδιολογικός έλεγχος περιλαμβάνει σίγουρα τη μέτρηση της αρτηριακής πίεσης και ενδεχομένως ηλεκτροκαρδιογράφημα και υπερηχογράφημα καρδιάς.
Ειδικά σε ό,τι αφορά τη μέτρηση της αρτηριακής πίεσης, αυτή καλόν είναι να γίνεται τακτικά μετά τη συμπλήρωση 20 εβδομάδων κύησης. Έτσι, αν κριθεί πως αυτή είναι υψηλότερη της επιθυμητής, τότε είμαστε σε θέση να λάβουμε από νωρίς τα απαραίτητα μέτρα. Η υπέρταση κύησης είναι μια όχι και τόσο σπάνια επιπλοκή της εγκυμοσύνης, η οποία μπορεί να έχει δυσάρεστες συνέπειες. Όσο όμως πιο νωρίς εντοπιστεί, τόσο αποτελεσματικότερη είναι και η αντιμετώπισή της.

Δείτε ΕΔΩ σε ποιο στάδιο της κύησης βρίσκεστε!

Δρ ΜΕΝΕΛΑΟΣ ΚΩΝ. ΛΥΓΝΟΣ, MSc, PhD
ΜΑΙΕΥΤΗΡ ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΟΣ
Master of Science University College London
Διδάκτωρ Μαιευτικής Γυναικολογίας
www.eleftheia.gr
email: care@eleftheia.gr

Διαβάστε επίσης:
Εγκυμοσύνη και εξετάσεις: Ποιες εξετάσεις πρέπει να γίνουν στο πρώτο τρίμηνο

Σεξ στην εγκυμοσύνη ανά τρίμηνο: Όσα θέλετε να μάθετε αλλά ντρέπεστε να ρωτήσετε