Όραση και εγκυμοσύνη: Μύθοι και αλήθειες για τη μυωπία στις εγκύους

Επειδή μάτια είναι αυτά και μάλιστα πολύ ευαίσθητα στην περίοδο της εγκυμοσύνης, καλό είναι να ξέρετε μερικά πράγματα και να επισκεφθείτε το γιατρό σας, αν δεν σας αρκούν οι απαντήσεις που θα πάρετε διαβάζοντας το παρακάτω κείμενο.

Πολλοί μύθοι έχουν επικρατήσει σχετικά με την έγκυο και την όρασή της! Αν, λοιπόν, σας απασχολούν προβλήματα όρασης την ιδιαίτερα ευαίσθητη αυτή περίοδο, διαβάστε ποια είναι η πραγματικότητα. Σύμφωνα λοιπόν με την Πανελλήνια Ένωση Αμφιβληστροειδοπαθών και τον Δρ. Αναστάσιο-Ιωάννη Κανελλόπουλο, Χειρουργό - Οφθαλμίατρο, Καθηγητή Οφθαλμολογίας στο Παν/μιο της Νέας Υόρκης, θα πρέπει να γνωρίζετε τα εξής:

Μύθος: Όταν μια έγκυος έχει υψηλή μυωπία πρέπει να κάνει καισαρική τομή

Αλήθεια : Δεν είναι αντένδειξη για έναν φυσιολογικό τοκετό η μυωπία, ακόμη κι αν είναι υψηλή. Αυτός ο μύθος έχει βγει, διότι οι άνθρωποι που έχουν υψηλή μυωπία έχουν περισσότερες πιθανότητες να πάθουν αποκόλληση του αμφιβληστροειδή. Βέβαια, αυτό δεν σημαίνει ότι κάθε άνθρωπος που έχει μυωπία παθαίνει αποκόλληση του αμφιβληστροειδή. Ως εκ τούτου, οι γυναίκες που έχουν μυωπία, μπορούν -εάν θέλουν- να γεννήσουν φυσιολογικά, αρκεί να κάνουν συχνά πλήρεις οφθαλμολογικούς ελέγχους. Είναι κάτι που επιβάλλεται. Τα μικροπροβλήματα που υπάρχουν στο βυθό των ματιών, μπορούν να προληφθούν, εφόσον έχουν συγκεκριμενοποιηθεί ύστερα από έναν καλό οφθαλμολογικό έλεγχο.

Πότε πρέπει να γίνεται καισαρική τομή

Καισαρική τομή πρέπει να γίνεται μόνο σε πολύ σοβαρά περιστατικά. Δηλαδή, σε γυναίκες που έχουν πολλούς βαθμούς μυωπίας και έχουν ήδη υποστεί αποκόλληση του αμφιβληστροειδή. Σε αυτές τις γυναίκες το πρόβλημα μπορεί να επαναληφθεί. Βεβαίως, τη σημερινή εποχή η αποκόλληση μπορεί να προληφθεί με έναν πλήρη οφθαλμολογικό έλεγχο, καθώς μπορούν να εντοπισθούν οι περιφερικές αλλοιώσεις του αμφιβληστροειδή, που προδιαθέτουν για αποκόλληση.

Ποια η σχέση τοκετού - αποκόλλησης αμφιβληστροειδή;

Οι αποκολλήσεις του αμφιβληστροειδή δεν συμβαίνουν όταν κάποιος κοιμάται και γενικότερα είναι ήρεμος, αλλά όταν αυξάνεται η ενδοθωρακική πίεση. Δηλαδή, όταν κάποιος σκύβει, σηκώνει βάρος, κρατάει την αναπνοή του και πιέζεται. Στο φυσιολογικό τοκετό υπάρχει αύξηση της ενδοθωρακικής πίεσης.

Μύθος: Οι φακοί επαφής δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται στην περίοδο της εγκυμοσύνης, διότι δημιουργούν προβλήματα στην όραση

Αλήθεια: Δεν είναι σπάνιο να βγαίνουν οι φακοί επαφής την περίοδο των εννέα μηνών, όχι επειδή προκαλούν κάποιο πρόβλημα στην όραση, αλλά επειδή γίνονται λιγότερο ανεκτοί. Η δυσανεξία στους φακούς επαφής, κυρίως εξαιτίας της στεγνότητας του οφθαλμού, είναι πρακτικά το πιο συχνό πρόβλημα στην εγκυμοσύνη. Με την εγκυμοσύνη επιτελούνται σημαντικές ορμονικές αλλαγές στον οργανισμό, καθώς αλλάζει ο τρόπος έκκρισης πολλών αδένων -παρατηρείται μεγάλη αύξηση της προγεστερόνης.
Οι αδένες εκκρίνουν το φυσιολογικό δάκρυ, που λιπαίνει το μηχανισμό βλεφάρων - ματιού. Κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, όμως, αλλάζει η ποιότητά του και παρατηρείται στεγνότητα στο μάτι. Έτσι, πολλές γυναίκες που πριν από την εγκυμοσύνη ανέχονταν με μεγάλη άνεση τους φακούς επαφής, τώρα αντιμετωπίζουν προβλήματα.

Μύθος: Η εγκυμοσύνη αυξάνει τη μυωπία

Αλήθεια: Αυτό είναι αδύνατον. Τίποτε δεν διαφοροποιείται μόνιμα στον οργανισμό της γυναίκας με την εγκυμοσύνη. Οι όποιες αλλαγές είναι παροδικές. Έτσι και με τη μυωπία. Αυξάνεται λίγο, παροδικά, σε ορισμένες περιπτώσεις. Είναι πιθανόν, δηλαδή, επειδή αλλάζει η ισορροπία των ορμονών, να αλλάξει λίγο η οπτική ποιότητα του φακού τού ματιού. Να αλλάξει ελάχιστα το μέγεθος του φακού, με αποτέλεσμα να γίνεται το μάτι λίγο πιο μυωπικό. Η κατάσταση αυτή δεν είναι μόνιμη και μετά την εγκυμοσύνη επανέρχεται.

Μύθος: Η εγκυμοσύνη προκαλεί μυωπία

Αλήθεια: Υπάρχουν άνθρωποι που ενώ έχουν μυωπία, δεν το γνωρίζουν, διότι είναι πολύ χαμηλή (1-1 1/2 βαθμό). Καθώς δεν γνωρίζουν το πρόβλημα, δεν φορούν γυαλιά. Με την εγκυμοσύνη, όπως αναφέρουμε παραπάνω, συμβαίνουν αλλαγές στον οργανισμό της γυναίκας. Ανάμεσα σε αυτές είναι και η αύξηση της προϋπάρχουσας μυωπίας. Όταν, λοιπόν, η έγκυος που έχει ήδη 1 1/2 βαθμό μυωπίας, αποκτήσει άλλον 1/2 ή 1 βαθμό, φτάσει δηλαδή η μυωπία της στους 2 - 2 1/2 βαθμούς, θα καταλάβει το πρόβλημα και θα επισκεφθεί οφθαλμίατρο.

Ο γιατρός θα της πει ότι έχει μυωπία και αυτή θα σχηματίσει τη λανθασμένη εντύπωση ότι η εγκυμοσύνη της προκάλεσε τη μυωπία. Μετά την εγκυμοσύνη η μυωπία της θα επανέλθει στον 1 1/2 βαθμό, εκείνη όμως θα έχει ήδη συνηθίσει τα γυαλιά μυωπίας. Εάν τα βγάλει, το πιθανότερο είναι να μην μπορεί να δει καθαρά.

Αυτό συμβαίνει σε όλους τους ανθρώπους που αντιμετωπίζουν μικρό πρόβλημα όρασης. Φορώντας γυαλιά αρχίζουν να βλέπουν έναν κόσμο τελείως διαφορετικό. Δεν χρειάζεται πια να ζαρώνουν τα μάτια στην προσπάθειά τους να διακρίνουν κάτι. Έτσι, μετά τους είναι πολύ δύσκολο να τα αποχωριστούν.

Μύθος: Αν μια γυναίκα κάνει λέιζερ για την αντιμετώπιση της μυωπίας, θα αντιμετωπίσει πρόβλημα όταν μείνει έγκυος

Αλήθεια: Καμία διαθλαστική επέμβαση δεν επηρεάζει την εγκυμοσύνη. Οι γιατροί αποφεύγουν τις επεμβάσεις με λέιζερ στην περίοδο της εγκυμοσύνης και του θηλασμού, διότι τότε συμβαίνουν αρκετές ορμονικές αλλαγές. Αυτό σημαίνει ότι αλλάζει ο τρόπος με τον οποίο αντιδρά ο οργανισμός σε οποιαδήποτε επέμβαση. Οι επεμβάσεις με λέιζερ για την αντιμετώπιση της μυωπίας απαιτούν μετρήσεις εξαιρετικά μεγάλης ακρίβειας και η εγκυμοσύνη μπορεί να προκαλέσει κάποια απόκλιση. Οι γιατροί συνιστούν τη διενέργεια τέτοιων επεμβάσεων τρεις μήνες μετά το θηλασμό.

Πώς θα καταλάβετε ότι έχετε μυωπία

Νιώθετε μια ενόχληση στα μάτια μετά το μακιγιάζ ή σαν να υπάρχει σε αυτά ξένο σώμα; Βλέπετε λίγο θολά; Εάν ναι, επισκεφθείτε έναν καλό οφθαλμίατρο, για να κάνετε πλήρη έλεγχο. Είναι πολύ πιθανόν να έχετε μυωπία. Τα συμπτώματα εμφανίζονται μετά το δεύτερο - τρίτο μήνα της εγκυμοσύνης. Ειδικότερα:
Επειδή υπάρχει μια φυσιολογική στεγνότητα των ματιών για την εγκυμοσύνη, θα προκαλείται πιο συχνά από πριν η αίσθηση ξένου σώματος στα μάτια. Είναι αυτό που λέμε ξηροφθαλμία. Επίσης, μπορεί να έχετε μια παροδική αλλαγή της διαθλαστικής ικανότητας των ματιών. Υποθέτουμε ότι το ένα μάτι αποκτά λίγο μυωπία. Αυτό σημαίνει ότι θολώνει λίγο η μακρινή όραση. Με έναν κατάλληλο φακό, η όραση επανέρχεται στα φυσιολογικά επίπεδα.

Πώς θα καταλάβετε ότι πάθατε αποκόλληση του αμφιβληστροειδή

Η αποκόλληση του αμφιβληστροειδή είναι πολύ σοβαρή κατάσταση. Εάν δείτε φωτεινά ερεθίσματα, δηλαδή φλασάκια, αστραπές, διάφορες σκιές, θα πρέπει να επισκεφθείτε αμέσως τον οφθαλμίατρό σας και να κάνετε μια πολύ καλή εξέταση του βυθού τού ματιού.
Βέβαια, τόσο σοβαρά προβλήματα όρασης, όπως είναι η υψηλή μυωπία, με συνέπεια την αποκόλληση του αμφιβληστροειδή, αντιμετωπίζουν έγκυες σε ποσοστό μικρότερο του 1%.

Προσέξτε: Υπάρχουν γυναίκες που έχουν μυωπία και δεν το ξέρουν, επειδή είναι χαμηλή. Με τις αλλαγές στον οργανισμό κατά την εγκυμοσύνη, πιθανόν να αυξηθεί λίγο η μυωπία, η οποία επανέρχεται στα προηγούμενα επίπεδα αμέσως μετά τον τοκετό.

Διαβάστε επίσης

Πώς επηρεάζει η εγκυμοσύνη την όραση μιας γυναίκας
Είμαι έγκυος και έχω μυωπία. Θα έχω πρόβλημα στον τοκετό μου;