Πώς προσδιορίζουμε την ηλικία της κύησης με υπερηχογράφημα στο πρώτο τρίμηνο;
Γιατί είναι σημαντικό να γνωρίζουμε την ηλικία της κύησης;
Η ηλικία της κύησης είναι μία από τις σημαντικότερες παραμέτρους, που ο ιατρός λαμβάνει υπόψη του στα πλαίσια της παρακολούθησης της κύησης.
Με βάση τον υπολογισμό της ηλικίας της κύησης θα καταρτιστεί το κατάλληλο πρόγραμμα παρακολούθησης της εγκυμοσύνης, ενώ θα υπολογιστεί και η πιθανή ημερομηνία τοκετού.
Πώς υπολογίζουμε την ηλικία της κύησης;
Παραδοσιακά η ηλικία της κύησης υπολογιζόταν με βάση την Τελευταία Έμμηνο Ρύση (ΤΕΡ), δηλαδή με βάση την πρώτη ημέρα της τελευταίας περιόδου, που είδε η γυναίκα.
Ο υπολογισμός αυτός είναι σε γενικές γραμμές αρκετά αξιόπιστος, αλλά ενέχει δύο εγγενή μειονεκτήματα:
- Κάποιες γυναίκες – και δεν είναι λίγες – δεν μπορούν να αναφέρουν την ακριβή ημερομηνία της ΤΕΡ
- Ο υπολογισμός με βάση την ΤΕΡ καθίσταται ανακριβής, αν ο κύκλος της γυναίκας είναι ασταθής.
Σήμερα ο υπερηχογραφικός έλεγχος του εμβρύου ανά τακτά χρονικά διαστήματα έχει πλέον ενσωματωθεί στην πάγια κλινική πρακτική και η εξέταση αυτή αποτελεί μία ιδιαίτερα αξιόπιστη μέθοδο μέτρησης της ηλικίας της κύησης.
Πώς μετράμε την ηλικία της κύησης στο πρώτο τρίμηνο;
Το πρώτο τρίμηνο είναι και το στάδιο αυτό της εγκυμοσύνης, κατά το οποίο η μέτρηση της ηλικίας της κύησης με βάση το υπερηχογράφημα είναι και η ακριβέστερη δυνατή. Η βασική παράμετρος, που μετράμε τότε και με βάση την οποία υπολογίζουμε την ηλικία της κύησης είναι το Κεφαλουραίο Μήκος (Crown – Rump Length/ CRL).
Όπως φαίνεται και στην παρακάτω εικόνα για να μετρήσουμε το CRL αναζητούμε μία επιμήκη τομή του εμβρύου (δηλαδή προσπαθούμε να απεικονίσουμε το έμβρυο σε πλήρες προφίλ) και μετράμε το μήκος από την κορυφή του κεφαλικού πόλου (του κεφαλικού άκρου) έως την άκρη του ουραίου πόλου (την «ουρίτσα»).
Στις 5 με 6 εβδομάδες της κύησης δεν μπορούμε πάντα σαφώς να ξεχωρίσουμε την κεφαλή από την ουρά του εμβρύου, αλλά συνήθως διακρίνεται καρδιακή λειτουργία κεντρικά στο «σώμα» του. Εντούτοις, η διάκριση κεφαλής – ουράς καθίσταται ευχερέστερη με την πρόοδο της κύησης.
Πόσο ακριβής είναι ο υπολογισμός της ηλικίας της κύησης με βάση το υπερηχογράφημα κατά το πρώτο τρίμηνο;
Ο υπολογισμός της ηλικίας της κύησης βάσει του CRL, όπως αυτό μετράται στο υπερηχογράφημα πρώτου τριμήνου, θεωρείται, πως προσφέρει ακρίβεια ± 3 έως ± 8 ημερών.
Η μέτρηση της ηλικίας της κύησης είναι ακριβέστερη, αν το CRL είναι μεγαλύτερο των 10 χιλιοστών.
Η μέτρηση του CRL είναι ακριβής δείκτης της ηλικίας τη κύησης καθ’ όλη τη διάρκεια αυτής;
Όσο μεγαλώνει το έμβρυο, τόσο γίνεται εντονότερη και η φυσιολογική καμπυλότητα, που παρατηρείται κατά μήκος του «σώματός» του (βλ. εικόνα). Έτσι σε μεγαλύτερα έμβρυα υφίσταται αυξημένη πιθανότητα, λόγω ακριβώς της έντονης καμπυλότητας, το CRL να μετρηθεί κοντύτερο, από όσο είναι στην πραγματικότητα και να «υποτιμηθεί» η ηλικία τους.
Για το λόγο αυτό ο υπολογισμός της ηλικίας της κύησης με βάση το CRL θεωρείται ακριβής μέχρι αυτό να φθάσει τα 84 χιλιοστά, μήκος που αντιστοιχεί στις 14 εβδομάδες περίπου. Από το σημείο αυτό κι έπειτα, πιο αξιόπιστος υπερηχογραφικός δείκτης, όσον αφορά τον υπολογισμό τη ηλικίας της κύησης θεωρείται η λεγομένη αμφιβρεγματική διάμετρος (BPD), δηλαδή η μέτρηση του μεγίστου «πλάτους» της κεφαλής του εμβρύου.
Σε έμβρυα με πιο προχωρημένη ηλικία κύησης, όπως είναι αυτά του δευτέρου τριμήνου, η μέτρηση του CRL είναι κατ’ ουσίαν αδύνατη, αφού αυτό δεν «χωρά» πλέον ολόκληρο στην οθόνη του υπερηχογράφου και εφικτή είναι τότε μόνο η τμηματική μέτρηση συγκεκριμένων μερών του σώματός του.
Δείτε ΕΔΩ σε ποιο στάδιο της κύησης βρίσκεστε!
Δρ ΜΕΝΕΛΑΟΣ ΚΩΝ. ΛΥΓΝΟΣ, MSc, PhD
ΜΑΙΕΥΤΗΡ ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΟΣ
Master of Science University College London
Διδάκτωρ Μαιευτικής Γυναικολογίας
www.eleftheia.gr
