Σύνδρομο Εξαφάνισης Διδύμου: Συνέπειες, πρόληψη και αντιμετώπιση
Ποιες είναι οι συνέπειες του Συνδρόμου Εξαφάνισης Διδύμου;
Το Σύνδρομο Εξαφάνισης Διδύμου (ο αγγλικός όρος είναι: Vanishing Twin Syndrome) είναι μία κλινική κατάσταση, η οποία χαρακτηρίζεται από τον ενδομήτριο θάνατο ενός ή περισσοτέρων εμβρύων κατά τη διάρκεια μίας πολύδυμης κύησης και την επιβίωση των εναπομεινάντων εμβρύων.
Η συχνότερη έκφανση του συνδρόμου αυτού καταγράφεται σε δίδυμες κυήσεις, στις οποίες ένα εκ των δύο εμβρύων αποβιώνει κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, ενώ το έτερο φθάνει μέχρι και το φυσιολογικό τοκετό ή την καισαρική τομή.
Εντούτοις, το Σύνδρομο Εξαφάνισης Διδύμου δεν αποκλείεται να καταγραφεί και σε τρίδυμες ή τετράδυμες κυήσεις, στις οποίες ενδέχεται ένα ή περισσότερα από τα έμβρυα να χαθούν κατά τη διάρκεια της κύησης.
Τι γίνεται με το έμβρυο, που πεθαίνει;
Το έμβρυο αυτό ενδέχεται να:
- απορροφηθεί πλήρως χωρίς να αφήσει εμφανή ίχνη
- να μεταμορφωθεί σε παπυρώδες έμβρυο, δηλαδή να αφυδατωθεί πλήρως και να «μουμιοποιηθεί». Συχνά δε τα παπυρώδη έμβρυα συμπιέζονται από τα αναπτυσσόμενα ζώντα αδελφάκια τους.
- να «ενσωματωθεί» στον πλακούντα. Σε τέτοιες περιπτώσεις επί του πλακούντα εντοπίζονται μορφολογικές ανωμαλίες (π.χ. κύστεις ή περιοχές με «άμορφο» υλικό, δηλαδή με μορφολογία, η οποία δεν είναι αυτή του φυσιολογικού πλακουντιακού ιστού).
- να ενσωματωθεί στο σώμα του ζώντος αδελφού και να αφαιρεθεί ακόμα και χρόνια μετά τη γέννησή του, αφού τότε ενδέχεται να εντοπισθεί ως μόρφωμα κατά την κλινική εξέταση. Δεν είναι πολλά τα καταγεγραμμένα σχετικά περιστατικά.
- να μεταμορφωθεί σε λιθοπαίδιον. Πρόκειται για ένα φαινόμενο, που χαρακτηρίζεται από «ασβεστοποίηση» του θανόντος εμβρύου, το οποίο ενδέχεται να παραμείνει στο σώμα της μητέρας και να εντοπισθεί μετά από τυχαίο ακτινογραφικό έλεγχο. Την περίπτωσιν αυτήν απλά την αναφέρουμε, καθότι είναι εξαιρετικά σπάνια και τα καταγεγραμμένα περιστατικά μεμονωμένα και ελάχιστα…
Ποιες είναι οι συνέπειες του Συνδρόμου Εξαφάνισης Διδύμου;
Αν ο ενδομήτριος θάνατος του εμβρύου λάβει χώρα (όπως και συνήθως συμβαίνει) μέχρι τα μέσα του πρώτου τριμήνου, τότε αυτό συνήθως απορροφάται και δεν υφίσταται στην πλειοψηφία των περιπτώσεων περαιτέρω κίνδυνος ούτε για τη μητέρα, ούτε και για το εναπομείναν ζων έμβρυο.
Αν όμως ο θάνατος του εμβρύου λάβει χώρα κατά τα ύστερα στάδια του πρώτου τριμήνου ή μετά την έναρξη του δευτέρου τριμήνου, τότε ενδέχεται να προκληθούν προβλήματα τόσο στο ζων έμβρυο, όσο και στη μητέρα;
Ποιες είναι οι συνέπειες για τη μητέρα, αν το Σύνδρομο Εξαφάνισης Διδύμου εμφανιστεί μετά την έναρξη του δευτέρου τριμήνου;
Οι ενδεχόμενες συνέπειες περιλαμβάνουν:
- μόλυνση εξαιτίας των νεκρωτικών ιστών του εξαφανισμένου διδύμου, που παραμένουν εντός της μήτρας
- διαταραχές στο μηχανισμό πήξης του αίματος
- σημαντική αιμορραγία μετά από τον τοκετό
- αν το θανών έμβρυο βρίσκεται κοντά στον τράχηλο, τότε ενδέχεται να παρεμποδιστεί ο τοκετός και να χρειαστεί ο ιατρός να καταφύγει σε καισαρική τομή
Ποιες είναι οι συνέπειες για το εναπομείναν έμβρυο, αν το Σύνδρομο Εξαφάνισης Διδύμου εμφανιστεί μετά από την έναρξη του δευτέρου τριμήνου;
Οι ενδεχόμενες συνέπειες περιλαμβάνουν αύξηση των πιθανοτήτων για:
- πρόωρο τοκετό
- ενδομήτρια υπολειπόμενη ανάπτυξη
- εμφάνιση βλαβών στο νευρικό σύστημα του μωρού και ειδικότερα εγκεφαλικής πάρεσης (cerebral palsy) – πρόκειται για μία εξαιρετικά σοβαρή διαταραχή του νευρικού συστήματος του μωρού, η διάγνωση της οποίας είναι δυνατή μόνο μετά τον τοκετό
- δερματική απλασία – χαρακτηρίζεται από την εμφάνιση νεκρωτικών περιοχών στο δέρμα του μωρού, που θα γεννηθεί
Πώς αντιμετωπίζουμε το Σύνδρομο Εξαφάνισης Διδύμου;
Αν το σύνδρομο εμφανιστεί τις πρώτες εβδομάδες της κύησης δεν χρειάζεται κανενός είδους ιατρικής παρέμβασης.
Η όψιμη όμως εμφάνισή του απαιτεί στενή παρακολούθηση της κύησης, προκειμένου να εντοπισθούν όσο το δυνατόν πιο έγκαιρα ενδεχόμενα σημεία πρόωρου τοκετού ή ενδομήτριας υπολειπόμενης ανάπτυξης και να ακολουθηθούν οι ενδεδειγμένες ενέργειες.
Στα πλαίσια της παρακολούθησης αυτής διενεργείται συχνότερα καρδιοτοκογραφικός έλεγχος και υπερηχογραφικός έλεγχος, κατά τον οποίον αφενός μετράται η ποσότητα, του αμνιακού υγρού, αλλά και ο ρυθμός ανάπτυξης του εναπομείναντος εμβρύου, αφετέρου ελέγχεται με τη μέθοδο Doppler, η ροή του αίματος σε συγκεκριμένα αγγεία, τα οποία εμπλέκονται στην «τροφοδοσία» του εμβρύου.
Υπάρχει πρόληψη για το Σύνδρομο Εξαφάνισης Διδύμου;
Η εμφάνιση του κλινικού αυτού φαινομένου φαίνεται, πως συνδέεται με την ύπαρξη ανωμαλιών στο γενετικό υλικό (δηλαδή στο DNA) του θανόντος εμβρύου. Εμείς δεν δυνάμεθα να εμποδίσουμε την εμφάνιση των ανωμαλιών αυτών, ως εκ τούτου πρόληψη για το σύνδρομο αυτό κατ’ ουσίαν δεν υπάρχει.
Δείτε ΕΔΩ σε ποιο στάδιο της κύησης βρίσκεστε!
Διαβάστε περισσότερα για το Σύνδρομο Εξαφάνισης Εμβρύου ΕΔΩ
Δρ ΜΕΝΕΛΑΟΣ ΚΩΝ. ΛΥΓΝΟΣ, MSc, PhD
ΜΑΙΕΥΤΗΡ ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΟΣ
Master of Science University College London
Διδάκτωρ Μαιευτικής Γυναικολογίας
www.eleftheia.gr
