Υπερτασικές διαταραχές στην εγκυμοσύνη: Τι είναι και γιατί συμβαίνουν;

Λέμε, πως κάποιος παρουσιάζει υπέρταση, όταν η αρτηριακή του πίεση έχει τις ακόλουθες τιμές:

• Συστολική Αρτηριακή (ή «Μεγάλη») Πίεση μεγαλύτερη ή ίση των 140 mmHg (αυτό που συχνά αποκαλούμε «πίεση 14») ή Διαστολική Αρτηριακή (ή «Μικρή») Πίεση μεγαλύτερη ή ίση των 90 mmHg (αυτό, που συχνά αποκαλούμε «πίεση 9») σε δύο μετρήσεις, η οποίες να απέχουν μεταξύ τους περισσότερο από 4 ώρες.
• Συστολική Αρτηριακή Πίεση μεγαλύτερη ή ίση των 160 mmHg (αυτό, που συχνά αποκαλούμε «πίεση 16») ή Διαστολική Αρτηριακή Πίεση μεγαλύτερη ή ίση του 110 mmHg (αυτό, που συχνά αποκαλούμε «πίεση 11») σε μία και μόνη μέτρηση.

Πόσα είδη υπέρτασης σχετιζόμενης με την κύηση υπάρχουν;

Σχηματικά διακρίνουμε 3 κατηγορίες υπέρτασης σχετιζόμενης με την κύηση:

• Χρόνια υπέρταση
• Υπέρταση κύησης
• Προεκλαμψία

Τι είναι η χρόνια υπέρταση;

Με τον όρο χρόνια υπέρταση αναφερόμαστε στην υπέρταση, που προϋπήρχε της κύησης, ή σε κάθε περίπτωση εμφανίστηκε στα πρώτα στάδια της κύησης (πριν τη συμπλήρωση των 20 εβδομάδων κύησης), ή παραμένει ακόμα και μετά τον τοκετό.

Το 90% των περιπτώσεων χρόνιας υπέρτασης είναι αγνώστου αιτιολογίας. Σε ό,τι αφορά το υπόλοιπο 10% είναι δυνατόν να εντοπισθούν παθολογίες προκαλούσες υπέρταση όπως:

• Διαταραχές της νεφρικής λειτουργίας
• Ενδοκρινικές διαταραχές (π.χ. θυρεοειδοπάθειες)
• Στένωση της αορτής

Τι είναι η υπέρταση κύησης;

Με τον όρο υπέρταση κύησης αναφερόμαστε στην υπέρταση, η οποία καταγράφηκε κατά τα ύστερα στάδια της κύησης και συγκεκριμένα μετά τη συμπλήρωση των 20 εβδομάδων, δεν συνοδεύεται από πρωτεϊνουρία (παρουσία λευκώματος – πρωτεΐνης δηλαδή – στα ούρα), ενώ υποχωρεί αυτόματα μετά τον τοκετό.

Τι είναι η προεκλαμψία;

Η προεκλαμψία είναι μία από τις πιο επίφοβες επιπλοκές της κύησης.

Χαρακτηρίζεται από το «κλασσικό τρίπτυχο» συμπτωμάτων:

• Υπέρταση
• Πρωτεϊνουρία
• Οιδήματα

Σε πιο σοβαρές δε περιπτώσεις ενδέχεται να παρουσιαστεί και σοβαρή διαταραχή της λειτουργίας τόσο των νεφρών, όσο και του ήπατος, αλλά και του εγκεφάλου. Υφίσταται επιπροσθέτως και το ενδεχόμενο εμφάνισης διαταραχών της πήξης του αίματος.

Στην πλειοψηφία των περιπτώσεων η προεκλαμψία εμφανίζεται μετά από τη συμπλήρωση των 20 εβδομάδων κύησης ακόμα και σε γυναίκες, οι οποίες μέχρι το στάδιο αυτό της κύησης είχαν φυσιολογική αρτηριακή πίεση. Έχουν τέλος καταγραφεί και περιπτώσεις εμφάνισης προεκλαμψίας ακόμα και 3 έως 6 εβδομάδες μετά τον τοκετό, δηλαδή κατά την περίοδο της λοχείας.

Πόσο συχνή είναι η υπέρταση κατά την κύηση;

Χρόνια υπέρταση εμφανίζει με βάση τις διεθνείς στατιστικές το 22% των γυναικών αναπαραγωγικής ηλικίας. Η συχνότητα αυτή επηρεάζεται από παράγοντες όπως:

• Ηλικία
• Φυλή
• Δείκτης Μάζας Σώματος (Body Mass Index/ BMI)

Από επιδημιολογικές μελέτες σε ευρέα πληθυσμιακά δείγματα έχει καταγραφεί ποσοστό 1% των κυήσεων, οι οποίες επιπλέκονται από χρόνια υπέρταση, 5 – 6% των κυήσεων, οι οποίες επιπλέκονται από υπέρταση κύησης (χωρίς πρωτεϊνουρία) και 3 – 6% των κυήσεων από προεκλαμψία.

Το 20 – 25% των γυναικών με χρόνια υπέρταση εμφανίζουν προεκλαμψία κατά τη διάρκεια της κύησης, ενώ στο ένα τρίτο των γυναικών, που θα εμφανίσουν υπέρταση κύησης, αυτή θα εξελιχθεί σε προεκλαμψία.

Γιατί εμφανίζεται υπέρταση κατά τη διάρκεια της κύησης;

Οι ακριβείς παθοφυσιολογικοί μηχανισμοί, που συνδέονται με την εμφάνιση υπερτασικών διαταραχών κατά τη διάρκεια της κύησης, δεν έχουν – προς το παρόν τουλάχιστον – διασαφηνισθεί. Φαίνεται όμως, πως υφίσταται το ενδεχόμενο στη βάση των μηχανισμών αυτών να βρίσκονται διαταραχές στη δομή του πλακούντα.

Μελέτη του 2017 κατέληξε στο συμπέρασμα, πως διαταραχές στη δομή του πλακούντα συνδέονται με την εμφάνιση προεκλαμψίας.

Πέραν τούτου μελέτη του 2012 από Έλληνες μάλιστα επιστήμονες κατέληξε στο συμπέρασμα, πως διαταραχές στη δομή του πλακούντα συνδέονται με την εμφάνιση υπερτασικών διαταραχών κατά την εγκυμοσύνη. Οι συγκεκριμένοι επιστήμονες εξάλλου ανέφεραν, πως όσο μεγαλύτερο είναι το εύρος των διαταραχών αυτών, τόσο πιο σοβαρή είναι η υπερτασική διαταραχή κατά την κύηση. Επομένως, φαίνεται πως το επίπεδο της αρτηριακής πίεσης κατά την κύηση αντικατοπτρίζω – έως ένα βαθμό – τη λειτουργία του πλακούντα.

Δείτε ΕΔΩ σε ποιο στάδιο της κύησης βρίσκεστε!

Δρ ΜΕΝΕΛΑΟΣ ΚΩΝ. ΛΥΓΝΟΣ, MSc, PhD
ΜΑΙΕΥΤΗΡ ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΟΣ
Master of Science University College London
Διδάκτωρ Μαιευτικής Γυναικολογίας
www.eleftheia.gr