Κοντό παιδί: Πότε πρέπει να ανησυχήσουν οι γονείς;

• Πώς παρακολουθείται το ύψος του παιδιού;

Ο παιδίατρος σε τακτά χρονικά διαστήματα παίρνει μετρήσεις και σχεδιάζει την καμπύλη ανάπτυξης του παιδιού, που υπάρχει στο ατομικό του βιβλιάριο υγείας. Η καμπύλη αυτή εξαρτάται από παραμέτρους όπως είναι: η ηλικία και το φύλο, ενώ κάθε σημείο της αντιστοιχεί σε ένα συγκεκριμένο πληθυσμό με αυτές τις μετρήσεις. Για παράδειγμα, για ένα αγοράκι που το ύψος του βρίσκεται στο 25ο εκατοστημόριο, σημαίνει ότι υπάρχουν άλλα 25 αγόρια στα 100 συνολικά, που είναι πιο κοντά από αυτό. Η καμπύλη ανάπτυξης δεν ακολουθείται επακριβώς από τα περισσότερα παιδάκια και συχνά δημιουργείται μία ατομική καμπύλη, που είναι παράλληλη σε αυτή που δίνεται στο βιβλιάριο.

• Πότε ένα παιδί είναι κοντό;

Για να χαρακτηριστεί κοντό ένα παιδί θα πρέπει η γραμμή στην καμπύλη ανάπτυξης να βρίσκεται κάτω από το 3ο ή 5ο εκατοστημόριο. Ωστόσο, ο παιδίατρος είναι εκείνος που θα εντοπίσει οποιαδήποτε ανωμαλία στην ανάπτυξη του παιδιού, καθώς θα συνεκτιμήσει και άλλους παράγοντες. Για παράδειγμα, το ύψος των γονιών είναι σημαντική ένδειξη για το πόσο ψηλό θα είναι ένα παιδί όταν μεγαλώσει. Ένα παιδάκι με κοντούς γονείς πιθανότατα να είναι μελλοντικά και το ίδιο κοντό. Ο ρυθμός της ανάπτυξης του, που συχνά αναφέρεται και ως ταχύτητα ανάπτυξης, είναι μία πολύ σημαντική παράμετρος επίσης, καθορισμού ύπαρξης ή μη ανωμαλιών. Τα παιδιά που αναπτύσσονται με πιο αργό ρυθμό σε σχέση με τους φίλους τους, θα κινούνται και με πιο αργό ρυθμό από τη μία ποσοστιαία γραμμή στην άλλη στην καμπύλη. Αυτή η αργή μετακίνηση στις ποσοστιαίες γραμμές μπορεί να αποτελέσει προειδοποιητικό σημάδι ενός υποκείμενου ιατρικού προβλήματος, που επηρεάζει την ανάπτυξη.

• Το μικρό ανάστημα σημαίνει πάντοτε πρόβλημα υγείας;

Παρόλο που η αργοπορημένη ανάπτυξη του παιδιού μπορεί να αποτελεί ένδειξη σημαντικού προβλήματος υγείας, τις περισσότερες φορές τα παιδιά είναι υγιέστατα και ακολουθούν το δικό τους πρότυπο ανάπτυξης. Στην πλειοψηφία αυτών περιπτώσεων είναι τρεις οι πιθανές αιτίες μειωμένης ανάπτυξης ενός υγιούς παιδιού: α. Οικογενειακό ιστορικό με χαμηλό ύψος (είτε ο ένας είτε και οι δύο γονείς είναι κοντοί, αλλά ακόμη και έτσι το παιδί έχει φυσιολογικό ρυθμό ανάπτυξης), β. Μικρός ρυθμός ανάπτυξης στην παιδική ηλικία, ωστόσο μπορεί να έχει καθυστερημένη εφηβεία, κατά τη διάρκεια της οποίας θα καταλήξει στο κανονικό φυσιολογικό ύψος και γ. Ιδιοπαθής περίπτωση μικρού αναστήματος, στην οποία δεν εντοπίζεται κάποια αιτία, αλλά το παιδί είναι υγιές.

• Πότε είναι ανησυχητικό το μικρό ύψος;

Όταν ένα μικρό ύψος συνοδεύεται από καθαρές ενδείξεις προβλήματος υγείας, τότε οι γονείς θα πρέπει να συμβουλευτούν τον παιδίατρο τους. Πίσω από έναν χαμηλό ρυθμό ανάπτυξης μπορεί να κρύβονται καταστάσεις όπως: α. Χρόνιες παθήσεις που επηρεάζουν όλα τα όργανα (καρδιολογικά προβλήματα, άσθμα, κοιλιοκάκη, νεφρική νόσος, αναιμία κ.α.), β. Ενδοκρινολογικά προβλήματα ρύθμισης ορμονών (υποθυρεοειδισμός, έλλειψη αυξητικής ορμόνης, διαβήτης κ.α.), γ. Γενετικά νοσήματα, όπως σύνδρομο Down, αχονδροπλασία κ.α., δ. Διατροφικές ελλείψεις λόγω κακής ποιότητας διατροφής, ε. Μωρά που κατά την κύηση είχαν ιστορικό μικρής ανάπτυξης και στ. Λήψη φαρμάκων που επηρεάζουν, όπως για παράδειγμα αυτά που χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία της διαταραχής έλλειψης προσοχής και υπερκινητικότητας, ή εισπνεόμενα στεροειδή για το άσθμα.

• Ποιες εξετάσεις πρέπει να γίνονται;

Η καλύτερη παρακολούθηση της ανάπτυξης του παιδιού είναι η μελέτη της καμπύλης ανάπτυξής του κατά το πέρασμα του χρόνου. Για τα μεγάλα παιδιά η παρακολούθηση ανά εξάμηνο είναι ικανοποιητικό διάστημα και στην περίπτωση που ο ρυθμός ανάπτυξης είναι φυσιολογικός, δεν χρειάζεται περαιτέρω έλεγχος. Για τα παιδιά > 7 ετών πιθανότατα ο παιδίατρος να ζητήσει ακτινογραφία του αριστερού χεριού, ώστε να ελέγξει την ηλικία των οστών και να προβλέψει το πιθανό του ύψος ως ενήλικας. Οι αιματολογικές εξετάσεις σπάνια βοηθούν στην περίπτωση ενός κοντού παιδιού, που ακολουθεί ωστόσο φυσιολογικό ρυθμό ανάπτυξης.

Καταλήγοντας θα πρέπει οι γονείς να «αφήνουν τη φύση» να κάνει τη δουλειά της, αφού κάθε παιδί έχει το δικό του πρότυπο ανάπτυξης. Σε κάθε περίπτωση ο παιδίατρος έχει το ρόλο - κλειδί, καθώς παρακολουθεί το παιδί από τις πρώτες ώρες της ζωής του και είναι σε θέση να διακρίνει οποιαδήποτε ανωμαλία και πρόβλημα.

Δρ.Μαριαλένα Κυριακάκου
www.kyriakakou.gr
inkedin.com/in/kyriakakou
marialenakyriakakou@gmail.com

Διαβάστε επίσης

Μέχρι ποια ηλικία ψηλώνουν τα παιδιά;