Γιατί η λεχώνα πρέπει να σαραντίσει για να βγει από το σπίτι;

Ακόμα και σήμερα εξακολουθούν και υπάρχουν έθιμα, παραδόσεις και δεισιδαιμονίες που έχουν τις ρίζες τους στα παλιά χρόνια ή και στη θρησκεία. Ένα από αυτά αφορά την γυναίκα, όχι μόνο στη διάρκεια της εγκυμοσύνης της αλλά και όταν γεννήσει, όταν είναι λεχώνα. Και όλα καλά μέχρι εδώ. Ο κάθε άνθρωπος είναι ελεύθερος να επιλέξει τι θα ακολουθήσει και σε τι θα υπακούσει. Τι γίνεται όμως όταν επηρεάζεται αρνητικά από όλες αυτές τις παραδόσεις και νιώθει έρμαιο αν δεν τις ακολουθήσει; Ας δούμε όμως τον συμβολισμό και σε τι εξυπηρετεί αυτό το σαρανταήμερο την μητέρα στις πρώτες μέρες μετά τη γέννα.

Στην ουσία πρόκειται για ένα σαρανταήμερο όπου στόχο έχει την προστασία της μητέρας και του μικρού της. Σκεφτείτε λίγο τον εαυτό σας, όσες είστε μητέρες, πως νιώθατε τις πρώτες εκείνες μέρες; Θέλατε επισκέψεις ή θέλατε την ησυχία σας; Είχατε διάθεση να βγείτε ή είχατε μεγαλύτερη ανάγκη την θαλπωρή του σπιτιού σας

Σκεφτείτε επίσης πως ήταν τα παλιά χρόνιά, καθώς η γυναίκα γεννούσε και έπρεπε να επιστρέψει στα χωράφια και στις βαριές αγροτικές εργασίες. Κάθε άλλο παρά εύκολο ήταν ενώ παράλληλα κινδύνευε να μολυνθεί στις δύσκολες και τραχιές συνθήκες από τη μία και από την άλλη δεν ήταν κοντά στο μικρό της, ώστε να αναπτυχθεί ένας υγιής και ασφαλής συναισθηματικός δεσμός ανάμεσά τους. Ακόμα και να έπαιρνε μαζί το βρέφος για να μπορεί να το ταΐζει, μην ξεχνάμε πως κινδύνευε και εκείνο από μολύνσεις και ασθένειες, εφόσον το ανοσοποιητικό του δεν ήταν αναπτυγμένο. Και με το θηλασμό; Συνήθως υπήρχαν γυναίκες που θήλαζαν τα νεογέννητα για να δουλέψει η μητέρα. Τι γινόταν όμως με το γάλα που είχε στα στήθη της και δεν μπορούσε να το χρησιμοποιήσει ταΐζοντας το μωρό της; Και ο σύζυγος; Πιστεύετε πως όλοι οι σύζυγοι είχαν κατανόηση; Ασφαλώς και όχι, καθώς ήθελαν τη γυναίκα να εκτελέσει τα συζυγικά της καθήκοντα, τη λεχώνα όπου τα γεννητικά της όργανα καταταλαιπωρήθηκαν, τη λεχώνα που πονάει, τη λεχώνα που δεν έχει καμία ερωτική διάθεση (και λόγω ορμονών), μήπως ήταν γνωστός τότε ο συζυγικός βιασμός; ασφαλώς όχι.

Αντιλαμβανόμαστε λοιπόν την χρησιμότητα του σαρανταήμερου, πόσο προστάτευε και προστατεύει τη μάνα και το μωρό της από κακουχίες, μολύνσεις, ασθένειες αλλά και πόσο δίνει το χώρο και το χρόνο να προσαρμοστεί η μητέρα – κυρίως αν είναι νέα μανούλα – στη νέα αυτή συνθήκη ζωής. Να αρχίσει να γεννιέται αυτός ο τόσο σημαντικός συναισθηματικός δεσμός μητέρας-βρέφους.

Θα σκεφτείτε ότι σήμερα έχουν αλλάξει τα πράγματα και η νεογέννητη μητέρα βγαίνει από το σπίτι, μόνη ή και με το βρέφος, αναζητώντας ανθρώπους γύρω της και την κοινωνικότητα. Όσον αφορά στο θηλασμό, δεν θηλάζουν όλες οι μητέρες πλέον. Συχνά βλέπουμε να υπάρχουν δύο πλευρές: γυναίκες που αναζητούν την προστασία του σαρανταήμερου για να προσαρμοστούν αλλά και να βιώσουν συναισθήματα που τις «γεμίζουν» ή να βιώσουν ακόμα και σχετική σύγχυση γύρω από τον μητρικό τους ρόλο αλλά και γυναίκες που δεν έχουν διάθεση να «σταματήσουν» τη ζωή τους προσπαθώντας να «ταιριάξουν» τα πάντα. Ασφαλώς και με όλες τις ιώσεις που υπάρχουν πλέον γύρω μας χρειάζεται προσοχή με το βρέφος να μην βρεθεί σε κλειστούς χώρους με πολύ κόσμο για να προστατευτεί.

Τέλος, μην ξεχνάμε πόσο σημαντική είναι η ψυχολογική κατάσταση της μητέρας και τις νέες ευθύνες, υποχρεώσεις αλλά και ανάγκες που προκύπτουν με ένα νέο μέλος στην οικογένεια σε όλους τους τομείς. Έτσι, η μητέρα μπορεί να καθορίσει το δικό της «σαρανταήμερο» πόσο θα κρατήσει αλλά και πως θα το βιώσει…

Μαρίνα Μόσχα

Ψυχολόγος-Ψυχοθεραπεύτρια, μέλος της Ελληνικής Εταιρείας Αγωγής Ψυχικής και Σεξουαλικής Υγείας