Εξετάσεις στην Α' γυμνασίου: Πώς θα μειώσουμε το στρες στα παιδιά

Αγαπητέ μου έφηβε και έφηβη,

Καλείσαι να δώσεις τις πρώτες σου εξετάσεις, μία δοκιμασία που φαντάζει δύσκολη στα μάτια σου. Καταλαβαίνω πως αισθάνεσαι, πως νιώθεις, τις σκέψεις που κατακλύζουν το μυαλό σου δημιουργώντας αμφιβολίες για την αξία και την προσπάθειά σου. Θέλω να σου πω πως οτιδήποτε καινούργιο-όπως και οι εξετάσεις αυτές, συνήθως μας αγχώνει εφόσον είναι κάτι που δεν το γνωρίζουμε. Ξέρεις, το οικείο μας δίνει μία αίσθηση σιγουριάς και ασφάλειας, ίσως πιστεύουμε ότι μπορούμε να το ελέγξουμε καλύτερα. Αντίθετα το άγνωστο, αυτό με το οποίο ερχόμαστε αντιμέτωποι για πρώτη φορά, αυξάνει την ανασφάλεια και το άγχος μας. Και αυτό ισχύει για όλους μας και όχι μόνο για εσένα.

Όσον αφορά λοιπόν τις πρώτες σου εξετάσεις, μέχρι κάποιο σημείο είναι αναμενόμενο να νιώθεις αυτή την πίεση για να κάνεις το καλύτερο. Μάλιστα, ίσως την νιώθεις και πολύ μεγαλύτερη ακόμα και από εσένα, καθώς κάποιες στιγμές ίσως αμφιβάλεις για όλη σου την προετοιμασία μέσα από σκέψεις που διαδέχονται γρήγορα η μία την άλλη. Να ξέρεις πως την προσπάθειά σου την έχεις ήδη κάνει και όσο και να σου φαίνεται τώρα πως πέφτει στο κενό, πρόκειται για το έντονο άγχος που σε κατακλύζει.

Ας δούμε όμως μερικές συμβουλές για τη διαχείριση αυτών των συναισθημάτων.

• Έχεις ήδη προετοιμαστεί, έκανες ότι μπορούσες καλύτερο, δεν μπορείς να κάνεις κάτι αυτή τη στιγμή. Ακόμα και αν νιώθεις ότι δεν θα τα καταφέρεις ή ότι δεν προσπάθησες όσο θα έπρεπε, δεν μπορείς να κάνεις κάτι πλέον. Ίσως θα σκεφτείς «Μα τι είναι αυτό που μου λες τώρα, με αγχώνεις περισσότερο…» και όμως αυτή είναι η πραγματικότητα. Πολλές φορές – όσο και να φαίνεται δύσκολο – η αποδοχή της κατάστασης μας βοηθά να ξεπεράσουμε άγχη και αγωνίες ή τουλάχιστον να μετριάσουμε τα άγχη μας. Να αγχωθούμε για να κινητοποιηθούμε σε κάτι που μπορούμε να κάνουμε, όχι για κάτι που πλέον δεν μπορεί να αλλάξει.
• Μάθε να χαλαρώνεις μέσα από ασκήσεις χαλάρωσης και αναπνοής. Θα βρεις αρκετά βιντεάκια στο διαδίκτυο με τέτοιου είδους μουσική και ασκήσεις. Δεν χάνεις τίποτα να τις δοκιμάσεις. Να ξέρεις ότι όταν είμαστε αγχωμένοι οι αναπνοές μας είναι ρηχές με αποτέλεσμα να νιώθουμε ακόμα πιο άσχημα. Εισπνοή από τη μύτη, βαθιά εισπνοή, να νιώθεις τον αέρα να φτάνει μέχρι την κοιλιά σου, εκπνοή από το στόμα.
• Φρόντισε την διατροφή σου και την ενυδάτωση του οργανισμού σου, απέφυγε το βαρύ φαγητό με τα πολλά λιπαρά.
• Φρόντισε τον ύπνο σου, ο καλός και ποιοτικός ύπνος βοηθάει πάντα και την ψυχική σου κατάσταση, άρα σε ηρεμεί.
• Φρόντισε να δώσεις την ευκαιρία στον εαυτό σου να ασκηθεί μέσα από τρόπους που νιώθεις ότι σε βοηθούν, πχ. μία βόλτα με το ποδήλατο, περπάτημα, ότι νιώθεις ότι μπορεί να σε βοηθήσει να εκτονωθείς και να χαλαρώσεις, όχι όμως δύσκολη και βαριά γυμναστική που θα σε κουράσει και θα σε εξαντλήσει.
• Κάνε πράγματα που σε ευχαριστούν, όπως να ακούσεις τη μουσική που σου αρέσει, να μιλήσει ςμε τους φίλους σου και για άλλα θέματα και όχι μόνο για τις εξετάσεις, να πας μία βόλτα…
• Μίλησε στους γονείς σου για το πώς αισθάνεσαι και ζήτησέ τους να μην σου μεταδίδουν το δικό τους άγχος αν τους νιώθεις και εκείνους σε ένταση. Ξέρω ότι δεν είναι εύκολο, είναι κάτι όμως που χρειάζεται και αυτό διαχείριση.
• Αναζήτησε βοήθεια ειδικού αν νιώθεις ότι δεν μπορείς να διαχειριστείς την κατάσταση, δεν είναι ντροπή, ούτε αργά. Πολλές φορές το να μιλήσουμε και μόνο γι αυτό που μας δημιουργεί ένταση, είναι αρκετό.
• Θέλω να ξέρεις πως ασχέτως από την απόδοσή σου στις εξετάσεις, κανείς δεν χάθηκε. Πάντα υπάρχει λύση ακόμα και αν αυτή η λύση δεν μας αρέσει, είναι όμως μία εναλλακτική που ίσως χρειαστεί και να εξετάσουμε, μία εναλλακτική που μας δίνει πάντα μία δεύτερη ευκαιρία. Να ξέρεις ότι το να νιώθουμε ότι έχουμε εναλλακτικές στη ζωή μας γενικότερα μας δίνει μία αίσθηση ελευθερίας και μεγαλύτερης εμπιστοσύνης στον εαυτό μας.
• Η αισιόδοξη διάθεση – όχι ψεύτικη διάθεση – επίσης βοηθά, καθώς σου δίνει άλλη εικόνα και δύναμη.
• Τέλος, το ταξίδι της ζωή σου δεν τελειώνει στις εξετάσεις. Για την ακρίβεια – αν και δεν θα σου αρέσει αυτό που θα σου πω – θα συναντήσεις πολλές εξετάσεις στη ζωή σου, και όχι μόνο σχολικές. Η εξοικείωση είναι αυτή που θα σου δώσει τη δύναμη να τις αντιμετωπίσεις όλες με επιτυχία!
• Ακόμα και αν δεν νιώθεις ότι προετοιμάστηκες σωστά, η δεύτερη ευκαιρία είναι εκεί, μην την αγνοήσεις! Έχε εμπιστοσύνη σε εσένα και στις ικανότητές σου και όλα θα πάνε καλά!
• Δώσε χρόνο και φροντίδα στον εαυτό σου, εστίασε στο παρόν και θα δεις, θα περάσει και αυτό.

Σου εύχομαι καλή επιτυχία!

Μαρίνα Μόσχα

Ψυχολόγος-Ψυχοθεραπεύτρια, μέλος της Ελληνικής Εταιρείας Αγωγής Ψυχικής και Σεξουαλικής Υγείας