Επιλόχειος κατάθλιψη: Όλα όσα πρέπει να γνωρίζετε

Πώς μπορεί να νιώθει μια γυναίκα με επιλόχειο κατάθλιψη;

Η επιλόχειος κατάθλιψη φαίνεται να επηρεάζει περισσότερο τις φρεσκογεννημένες γυναίκες σε ποσοστό περίπου 80%. Ίσως το θεωρήσετε λογικό εν μέρει – κυρίως για τις νέες μανούλες – που έρχονται αντιμέτωπες με τη νέα κατάσταση νιώθοντας άγχος και αγωνία γύρω από το μητρικό τους ρόλο. Μάλιστα πολλές φορές μπορεί να νιώθουν και ενοχικά για τα αρνητικά συναισθήματα που βιώνουν εφόσον ο ερχομός του μικρού τους στερεοτυπικά «πρέπει» να είναι το ευτυχέστερο γεγονός στη ζωή τους. Γενικότερα, τα κυριότερα χαρακτηριστικά της επιλόχειας κατάθλιψης είναι η συναισθηματική αστάθεια, το κλάμα, η θλίψη, απελπισία, το άγχος, θυμό, απώλεια ενδιαφέροντος για καθημερινές δραστηριότητες, αίσθημα ενοχής ή αναξιότητας, δυσκολία ή έλλειψη συγκέντρωσης, αδιαφορία για το μικρό της. Υπάρχουν και σωματικές εκδηλώσεις, όπως υπερβολική κούραση, δυσκολία στον ύπνο, αλλαγές στην όρεξη για φαγητό.

Υπάρχει περίπτωση μια μαμά με επιλόχειο κατάθλιψη να βλάψει το μωρό της;

Κάποιες φορές μπορεί να εμφανιστούν σκέψεις πρόκλησης βλάβης στο βρέφος, αν και δεν είναι και τόσο συχνές και δεν σημαίνει απαραίτητα ότι θα πραγματοποιηθούν. Παρόλα αυτά, χρειάζεται άμεσα επίσκεψη σε ειδικό ψυχικής υγείας ώστε να γίνει η διάγνωση και να δοθεί η κατάλληλη θεραπεία.

Είναι η επιλόχειος κατάθλιψη φυσικό επόμενο του τοκετού;

Όχι, απαραίτητα. Ασφαλώς και πυροδοτείται από τις ορμονικές αλλαγές που συμβαίνουν κυρίως, δεν σημαίνει ότι όλες οι γυναίκες θα αποκτήσουν μετά την γέννα. Κάποιες νιώθουν μια μελαγχολία που περνάει σχετικά γρήγορα, ενώ η επιλόχειος κατάθλιψη είναι πιο σοβαρή και διαρκεί περισσότερο.

Ποιες αιτίες κρύβονται πίσω από την επιλόχειο κατάθλιψη;

Οι ορμονικές αλλαγές θεωρούνται ο κύριος παράγοντας. Άλλα αίτια μπορεί να είναι το στρες για το πώς θα είναι καλή μητέρα, η αϋπνία, η σωματική κούραση, η σχέση με το σύντροφο, κοινωνικές αλλαγές, προϋπάρχουσα κατάθλιψη ή ψυχική διαταραχή.

Πώς θα αναγνωρίσει μια γυναίκα ότι έχει επιλόχειο κατάθλιψη;

Αναγνωρίζοντας τα παραπάνω συμπτώματα τα οποία επηρεάζουν την καθημερινή της λειτουργικότητα, νιώθει δηλαδή ότι δεν μπορεί να ανταπεξέλθει, με διάρκεια περισσότερη από δύο τουλάχιστον εβδομάδες.

Πώς θα αναγνωρίσουν οι άλλοι που βρίσκονται κοντά της ότι έχει επιλόχειο;

Αν παρατηρήσετε αλλαγές στη συμπεριφορά και στη διάθεση, κλάμα, θλίψη, έντονη στενοχώρια, άγχος, παραίτηση, αδιαφορία για το μωρό, έντονα ξεσπάσματα, κλπ. Επειδή εκείνη μπορεί να μην καταλαβαίνει ότι πρόκειται για επιλόχεια κατάθλιψη ή να ντρέπεται να το πει, είναι πολύ σημαντικό το περιβάλλον να καταλάβει ότι «κάτι συμβαίνει», να την στηρίξει και να ζητήσει τη βοήθεια ειδικού.

Γιατί είναι σημαντική η βοήθεια;

Μα πολύ απλά επειδή όταν υπάρχει πρόβλημα, χρειάζεται αντιμετώπιση. Πόσο μάλλον όταν πρόκειται για το συγκεκριμένο πρόβλημα που επηρεάζει και τη μητέρα και το μωρό αλλά και τη σχέση της γενικότερα με τον εαυτό της και τους γύρω της. Άλλωστε όσο πιο γρήγορα αναζητήσει θεραπεία, τόσο πιο πιθανό είναι να προληφθούν πιο σοβαρές επιπτώσεις.

Ποιος μπορεί να βοηθήσει (ειδικός/οικογένεια) και με ποιους τρόπους;

Οποιοσδήποτε βρίσκεται κοντά της, όπως ο σύζυγος, η οικογένεια, φίλοι, συνεργάτες, όλοι όσοι έρχονται σε επαφή μαζί της μετά τη γέννα, όπου μπορούν να την στηρίξουν και να την βοηθήσουν με οποιοδήποτε τρόπο μπορούν: βοήθεια στις καθημερινές δουλειές, στα ψώνια, στη φροτνίδα του μωρού αλλά και ψυχική στήριξη. Ο ειδικός επίσης θα αναγνωρίσει το πρόβλημα και θα συστήσει την κατάλληλη θεραπεία.

Επιλόχειος κατάθλιψη στους μπαμπάδες

Και όμως, περνούν και οι μπαμπάδες επιλόχεια κατάθλιψη και με παρόμοια συμπτώματα, αν και όχι τόσο συχνά με τις μαμάδες.

Μαρίνα Μόσχα

Ψυχολόγος-Ψυχοθεραπεύτρια, μέλος της Ελληνικής Εταιρείας Αγωγής Ψυχικής και Σεξουαλικής Υγείας