Η γονεϊκότητα στην ψηφιακή εποχή

Κανείς δεν μπορεί να αρνηθεί σήμερα ότι ζούμε σε μία ψηφιακή εποχή η οποία φέρνει αδιαμφισβήτητα πρωτόγνωρες δυνατότητες στην καθημερινότητα, δημιουργώντας όμως και νέες, βαθιές προκλήσεις μέσα από έναν αόρατο τοίχο στις οικογενειακές σχέσεις. Αν όχι όλοι, οι περισσότεροι-μικροί μεγάλοι, βρίσκονται με μία ηλεκτρονική συσκευή στο χέρι που μοιάζουν σχεδόν να έχουν γίνει προέκταση του εαυτού και αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής μας. Αποτέλεσμα, οι οικογενειακοί δεσμοί αρχίζουν να μετατρέπονται σε ψηφιακές σκιές, καθώς ο χρόνος, που κάποτε ήταν γεμάτος αμεσότητα και γέλια, τώρα «χάνεται» πίσω από τις οθόνες. Η τεχνολογία «κλέβει» πολύτιμες στιγμές αμεσότητας, καταστρέφοντας τη φυσική επικοινωνία και γεννώντας απομόνωση και μοναξιά ακόμα και μέσα στην ίδια την οικογένεια.

Όσο αυξάνεται η τεχνολογική εξάρτηση τόσο αυξάνονται τα περιστατικά αποξένωσης

Η προσκόλληση στις οθόνες δεν υποκαθιστά μόνο τις οικογενειακές συζητήσεις· τις μετατρέπει σε σύντομα, βιαστικά μηνύματα, ενώ το βλέμμα των παιδιών χάνεται στα είδωλα της ψηφιακής πραγματικότητας και απομακρύνεται όλο και πιο πολύ από τα πρόσωπα των γονιών τους. Όσο αυξάνεται η τεχνολογική εξάρτηση τόσο αυξάνονται τα περιστατικά αποξένωσης αλλά και οι συγκρούσεις με τα παιδιά και κυρίως τους εφήβους, όπου προτιμούν την διαδικτυακή επαφή και δυσκολεύονται να επιστρέψουν στις ζωντανές συζητήσεις.

Δυστυχώς υπάρχει και αρνητικός αντίκτυπος στα παιδιά, καθώς ο κόσμος του διαδικτύου μπορεί να είναι ιδιαίτερα παραπλανητικός. Εκτός από την παγίδα των συγκρίσεων, που μπορεί να οδηγήσει σε χαμηλή αυτοεκτίμηση, η έντονη έκθεση στις οθόνες επιδρά αρνητικά στις κοινωνικές δεξιότητες και τη συγκέντρωσή τους, αποξενώνοντάς τα από πραγματικές αλληλεπιδράσεις. Χωρίς τις άμεσες ανθρώπινες αλληλεπιδράσεις, οι κοινωνικές τους δεξιότητες φθίνουν, και τα παιδιά απομονώνονται.

Χτίζοντας ισχυρές οικογενειακές σχέσεις με το έφηβο παιδί σας

Οι γονείς, πολλές φορές χαμένοι κι εκείνοι στον ψηφιακό κόσμο, καλούνται να ισορροπήσουν αυτή την κατάσταση και να ανακτήσουν την άμεση επικοινωνία με τα παιδιά τους. Και όμως, είναι αναγκαίο να βρουν τρόπους που θα επιτρέψουν και πάλι την ζωντανή επικοινωνία. Με απλά, καθημερινά βήματα – όπως για παράδειγμα η θέσπιση χρόνου χωρίς συσκευές, η απουσία κινητών κατά τη διάρκεια των γευμάτων – μπορεί να επέλθει μια κοινή «ψηφιακή αποτοξίνωση» που θα δώσει χώρο στην αληθινή, ζωντανή επικοινωνία. Με αυτόν τον τρόπο, η οικογένεια μπορεί να βρει ξανά τον ρυθμό της, μετατρέποντας την τεχνολογία από εμπόδιο σε εργαλείο που ενδυναμώνει τις σχέσεις.

Μαρίνα Μόσχα

Ψυχολόγος-Ψυχοθεραπεύτρια, μέλος της Ελληνικής Εταιρείας Αγωγής Ψυχικής και Σεξουαλικής Υγείας