Είμαι χωρισμένη και το παιδί μου δεν θέλει να πάει στις γιορτές με τον πατέρα του. Τι να κάνω;

Σύμφωνα μάλιστα με το νόμο, έχουν δοθεί συγκεκριμένες μέρες που θα περνάει χρόνο το παιδί με τον γονιό που έχει φύγει από το σπίτι και δεν έχει την επιμέλειά του.

Τι γίνεται όμως όταν το παιδί δεν θέλει να πάει;

Όταν αρχίζουν τα κλάματα, οι φωνές και τα παρακάλια για να μείνει στο σπίτι μαζί με τον γονιό που έχει την επιμέλεια και που συνήθως είναι η μητέρα; Είναι γεγονός ότι το παιδί φορτίζεται περισσότερο συναισθηματικά τις γιορτινές μέρες, καθώς η έλλειψη του άλλου γονιού είναι πιο φανερή. Κυρίως όταν είχε μάθει από προηγούμενες χρονιές να περνούν οικογενειακά τις μέρες αυτές ή όταν βλέπει τους φίλους του να κάνουν σχέδια για τις οικογενειακές διακοπές τους.

Συνήθως όταν το παιδί αρνείται να περάσει τις γιορτές με τον άλλον γονιό, αμέσως το μυαλό πηγαίνει στο ότι δεν περνάει καλά μαζί του ή είναι αυστηρός μαζί του, το ταλαιπωρεί..., αποτέλεσμα να δημιουργούνται νέες εντάσεις στους πρώην συντρόφους, καθώς ο ένας σπεύδει να ζητήσει "τον λόγο της κακής συμπεριφοράς", που απομακρύνει το παιδί...

Ας έχουμε στο μυαλό μας πως η άρνηση του παιδιού δεν αποτελεί ένδειξη της "κακής συμπεριφοράς" που οδηγεί στην αποξένωσή του από τον άλλο γονιό. Πολλές φορές οι αιτίες μπορεί να βρίσκονται και στη δική μας "καλή συμπεριφορά".

Όταν λοιπόν το παιδί σας αρνείται να περάσει τις γιορτές με τον άλλο γονιό, καλό θα είναι να αναρωτηθείτε για τη δική σας συμπεριφορά:

• Μήπως μεταφέρω στο παιδί μου ένταση προς τον άλλον γονιό;
• Μήπως τον κατηγορώ ή μιλάω με άλλους ανθρώπους άσχημα για εκείνον μπροστά του;
• Μήπως με φοβάται και δεν μου λέει πως αισθάνεται; Φοβάται τις αντιδράσεις μου;
• Μήπως με βλέπει θλιμμένη ή και να κλαίω πολλές φορές και θεωρεί ότι δεν πρέπει να πάει στον άλλο γονιό;
• Μήπως του μεταφέρω την απογοήτευσή μου για τον γάμο που δεν πέτυχε;
• Μήπως το κάνω να θυμώνει και να έχει μία πιο αποστασιοποιημένη ή και εχθρική ακόμα στάση απέναντι στον πατέρα του;
• Μήπως ζητάω διαρκώς την επιβεβαίωση της αγάπης του, την επιβεβαίωση ότι με αγαπάει περισσότερο από τον πατέρα του;
• Μήπως το εκβιάζω έμμεσα με δώρα ή του κάνω τα χατίρια για να είμαι ο αγαπημένος του γονιός;
• Μήπως αισθάνεται ότι πρέπει να με "φροντίσει" και δεν θέλει να με αφήσει "μόνη";
• Μήπως νιώθει υπεύθυνο για τον χωρισμό μας;
• Μήπως του αναθέτω ευθύνες που δεν είναι για την ηλικία του;
• Μήπως του δίνω το δικαίωμα να αποφασίσει εκείνο τι θα κάνουμε;
• Μήπως δεν του έχω βάλει καθόλου όρια και κάνει ότι αυτό θέλει;

Αν μετά από ειλικρινή ενδοσκόπηση θεωρώ ότι δεν υπάρχει κάποιος από τους παραπάνω λόγους που το παιδί απλά ανταποκρίνεται στη δική μου αντίδραση, τότε χρειάζεται να εξετάσω και τη σχέση με τον άλλο γονιό:

• Φοβάται τον άλλο γονιό;
• Δεν περνάει καλά μαζί του;
• Είναι αυστηρός μαζί του;
• Έχει κάνει νέα σχέση ή γάμο ο άλλος γονιός και δεν αισθάνεται άνετα;
• Απέκτησε αδελφάκι από τον πατέρα του, που παντρεύτηκε με άλλη γυναίκα;
• Δεν περνάει αρκετό χρόνο μαζί του ή ο χρόνος που βρίσκονται είναι αρκετά ποιοτικός;
• Τι μπορώ να κάνω;

Να συζητήσω με το παιδί μου με ήρεμο τρόπο και χωρίς να του φωνάξω, πως αισθάνεται, να το ενθαρρύνω να μου πει τι του συμβαίνει, τους λόγους που δεν θέλει να πάει. Πώς αισθάνεται με τις αλλαγές που έχουν συμβεί; Πώς αισθάνεται με το χωρισμό μας, με το ότι οι γονείς του δεν είναι πλέον μαζί, με το ότι "πρέπει να μοιράζεται" σε δύο σπίτια, να κάνει ξεχωριστά πράγματα με τον καθένα μας.

Να το αφήσω να μου μιλήσει χωρίς να κάνω κριτική, ούτε στα λόγια του, ούτε στο τι λέει ή κάνει με τον άλλον γονιό. Επίσης, να προσέξω και τις εκφράσεις του προσώπου μου αλλά και τον τόνο της φωνής μου. Τα παιδιά έχουν ευαίσθητες κεραίες που "πιάνουν" σήματα και σημάδια που εμείς οι μεγάλοι δεν μπορούμε πολλές φορές να αντιληφθούμε. Για παράδειγμα μπορεί να μην κρίνω τι μου λέει αλλά η φωνή μου να αλλάξει, να γίνει πιο ειρωνική ή να "ξινίζω" και το πρόσωπό μου όταν αναφέρεται σε εκείνον...

Να το πληροφορήσω ότι θα πρέπει το ίδιο να το πει στον μπαμπά του και ότι μάλιστα αυτό είναι κάτι που χρειάζεται να το κάνει μόνο του, καθώς και να συζητήσει μαζί του για το τι θέλει να κάνει. Καλό είναι να μην υπάρχουν στεγανά αλλά και να μην χρησιμοποιούμε ως "ιδανικές" συνθήκες τέτοιου είδους καταστάσεις για να εκδικηθούμε τον πρώην σύντροφο.

Τέλος, μπορώ να συζητήσω μαζί με τον πρώην σύντροφό μου το πώς αισθάνεται το παιδί μας και να μπορέσουμε να αντιμετωπίσουμε μαζί αυτή την κατάσταση. Βέβαια, αυτό προϋποθέτει μία καλή γενικότερα σχέση, όπου μπορούμε να μιλήσουμε και να συνεννοηθούμε, χωρίς να τσακωνόμαστε και να κατηγορεί ο ένας τον άλλον ότι αυτός φταίει και γι αυτό! Αν παρόλα αυτά, δεν καταφέρουμε να βρούμε λύση και το παιδί είναι ακόμα αρνητικό, η βοήθεια του ειδικού μάλλον είναι απαραίτητη.

Μην ξεχνάμε πως αυτό που μπορεί να γίνεται σήμερα με εκείνον, αύριο μπορεί να αντιστραφεί και η αποφυγή να έχει στόχο εμάς!

Αν το παιδί παραπονεθεί για κακή συμπεριφορά του άλλου γονιού ή από τον/την σύντροφό του, χρειάζεται να παραμείνω ψύχραιμη, να μην δείξω την ταραχή μου και να μην κάνω παρορμητικές κινήσεις, παρά να διαπιστώσω αν τα όσα μου λέει είναι αλήθεια.

Ας μην ξεχνάμε ότι τα παιδιά εκτός του ότι έχουν πολύ μεγάλη φαντασία είναι και πολύ χειριστικά, γεγονός που σημαίνει ότι μπορεί να επινοήσουν μία ιστορία από το μυαλουδάκι τους, επειδή απλά ο άλλος γονιός ή ο/η σύντροφός του τα μάλωσε ή δεν τους έκανε κάποιο χατίρι... Αν βέβαια εξακριβώσουμε ότι μας λέει την αλήθεια, εννοείτε ότι θα πάρουμε τις κατάλληλες προφυλάξεις ακόμα και με την νόμιμη οδό!

Μαρίνα Μόσχα
Ψυχοθεραπεύτρια, Συνεργάτης του Ινστιτούτου Ψυχικής και Σεξουαλικής Υγείας του Θάνου Ασκητή