Γιατί τα αδέρφια είναι τόσο διαφορετικά;

Διαφορές στο χαρακτήρα, στις προσδοκίες, στις πεποιθήσεις, στις αξίες, στον επαγγελματικό προσανατολισμό και πάει λέγοντας... Είναι επιστημονικά αποδεδειγμένο ότι οι γενετικές επιδράσεις διαδραματίζουν σημαντικά ρόλο στη διαμόρφωση του χαρακτήρα ενός παιδιού. Επιπλέον γνωρίζουμε ότι τα αδέλφια είναι κατά μέσο όρο 50% γενετικά όμοια.

Επομένως, τι είναι αυτό που μπορεί να κάνει τα αδέλφια να διαφέρουν τόσο πολύ;

Και όμως! Συνήθως, αν προσέξετε τα αδέλφια, θα δείτε πως το δεύτερο παιδί για παράδειγμα, είναι διαφορετικό από το πρώτο. Αν για παράδειγμα, το πρώτο είναι ήσυχο, το δεύτερο θα κάνει περισσότερη φασαρία, αν το πρώτο είναι πιο καλός μαθητής, το δεύτερο ίσως να μην τα πηγαίνει και τόσο καλά στα μαθήματα αλλά σε κάτι άλλο ή θα προσπαθεί να ξεπεράσει το πρώτο και θα το ανταγωνίζεται. Ο λόγος που συμβαίνει αυτό; Η ανάγκη δημιουργίας μιας μοναδικής ταυτότητας και η απόκτηση μιας διαφορετικής επίσης θέσης στην οικογένειά τους. Τα παιδιά προσπαθούν να προσελκύσουν τη προσοχή και τον έπαινο των γονιών τους.

Πολλές έρευνες υποστηρίζουν ότι η σειρά γέννησης των παιδιών παίζει σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση συγκεκριμένων χαρακτηριστικών της προσωπικότητάς τους. Τα πρωτότοκα παιδιά είναι αυτά που συνήθως δέχονται τη μεγαλύτερη προσοχή. Οι γονείς που φέρνουν στο κόσμο το πρωτότοκο παιδί τους, ζουν τα πάντα για πρώτη φορά, με αποτέλεσμα και η χαρά να είναι πρωτόγνωρη αλλά και οι ανησυχίες για το μεγάλωμά του, ακόμα και σε απλά πράγματα, για παράδειγμα πως θα το πλύνουν, πως θα το ταΐσουν, πότε πρέπει να κάνει τα πρώτα του βήματα ή να πει τα πρώτα του λογάκια.

Δεύτερο παιδί: τον «εκθρονισμό του βασιλιά» μόνο τα πρώτα παιδιά τον νιώθουν

Η αγωνία για το «αν το φροντίζουν σωστά» είναι αυτή που κυριαρχεί, ενώ πολλές φορές τους βλέπουμε να γίνονται υπερπροστατευτικοί απέναντί του. Ως αποτέλεσμα όλοι ασχολούνται συνέχεια μαζί του, κάτι που φυσικά δεν το αφήνει ανεπηρέαστο. Όταν όμως φτάσει η στιγμή που θα έρθει το αδελφάκι του, εκεί που το πρώτο παιδί έχει μάθει να έχει όλη τη προσοχή στραμμένη πάνω του και νιώθει πως είναι ο αρχηγός, ξαφνικά χάνει τον μέχρι τώρα ρόλο του, νιώθει ότι απειλείται η «βασιλεία» του εφόσον ένα άλλο μικρό πλασματάκι είναι αυτό που του κλέβει τα πρωτεία και την φροντίδα των γονιών του.

Καλείται λοιπόν να γίνει ο μεγάλος αδελφός που ταυτόχρονα πρέπει να μοιραστεί την αγάπη των γονιών του με το καινούριο μέλος της οικογένειας. Στις μικρές ηλικίες το μοίρασμα, όπως γνωρίζουμε, δεν είναι και τόσο εύκολο-βλέπετε να μοιράζεται εύκολα τα παιχνίδια του; Πως θα το κάνει αυτό με την γονική αγάπη και προσοχή; Έτσι, στη προσπάθειά του να προσελκύσει το ενδιαφέρον των γονιών του, μπορεί να προσπαθεί να είναι καλός μαθητής στο σχολείο, στα αθλήματα και σε οτιδήποτε άλλο μπορεί να εκτιμούν οι γονείς.

Αντίστοιχα, τα μικρότερα παιδιά της οικογένειας τείνουν να είναι πιο απελευθερωμένα, κάτι που προκύπτει και από τη πιο χαλαρή στάση που επιδεικνύουν οι γονείς στο μεγάλωμά τους. Ας μην ξεχνάμε πως το πρώτο παιδί είναι αυτό που «στρώνει» το δρόμο για τα υπόλοιπα που θα ακολουθήσουν. Είναι αυτό που θα δώσει τις μάχες για την γονική φροντίδα που ξαφνικά την χάνει, τις μάχες για τη βραδινή του έξοδο αργότερα και το ωράριο... Το δεύτερο παιδί – και τα υπόλοιπα – αν υπάρχουν, απλά βρίσκουν το δρόμο έτοιμο και στρωμένο, εφόσον οι γονείς δεν ανησυχούν πλέον τόσο πολύ και έχουν μάθει από το πρώτο παιδί...

Άρα λοιπόν, θα λέγαμε, πως σίγουρα έχει να κάνει με τα χαρακτηριολογικά χαρακτηριστικά του κάθε παιδιού, αλλά σίγουρα εμπλέκεται και ο τρόπος που μεγαλώνει. Μπορεί να φαίνεται ο ίδιος για όλα τα αδέλφια, παρόλα αυτά, διαφέρει κατά πολύ, όπως διαφέρει και ο τρόπος που οι γονείς αντιμετωπίζουν το κάθε παιδί τους, όσο και αν δεν το αντιλαμβάνονται...

Μαρίνα Μόσχα
Ψυχοθεραπεύτρια, Συνεργάτης του Ινστιτούτου Ψυχικής και Σεξουαλικής Υγείας του Θάνου Ασκητή