Μικρομέγαλα παιδιά: γεννιούνται ή «φτιάχνονται»;

Παιδιά που μπορεί να φαντάζουν περίεργα, χωρίς την παιδικότητα και την αθωότητα της ηλικίας τους, παιδιά που μιλούν πολύ σοβαρά ή με «τόνο», παιδιά που νιώθεις ότι έχεις ενήλικα μπροστά σου και όχι παιδί!

Ξέρουμε βέβαια, πως πολλά παιδιά βιάζονται να μεγαλώσουν, αναζητώντας την «ισότητα» με τους μεγάλους! Λογικό, εφόσον γνωρίζουμε πως η μίμηση παίζει πρωταρχικό ρόλο στη μικρή ηλικία. Ακόμα θυμάμαι τον ανιψιό μου που ήθελε να γίνει «μπαμπάς» όταν μεγαλώσει, ευτυχώς τουλάχιστον, δεν βιαζόταν, όπως θυμάμαι και την ανιψιά μου στα τρία της χρόνια να φοράει σερβιέτες γιατί «είμαι μεγάλη και έχω πείοδο!», καθώς δεν μπορούσε να πει ακόμα το «ρ». Τα αγόρια μιμούνται τον μπαμπά και τις κινήσεις του και τα κορίτσια αντιγράφουν τη μαμά και κάπως έτσι γίνεται η ταύτιση του φύλου και του όμοιου! Δεν είναι αυτά τα μικρομέγαλα παιδιά όμως, αλλά εκείνα που υιοθετούν συνήθειες και συμπεριφορές ενηλίκων, γίνονται μικροί κύριοι και μικρές κυρίες, χωρίς όμως να απολαμβάνουν την παιδική τους ηλικία.

Θα αναρωτηθείτε φαντάζομαι, «πως γίνεται αυτό;» Και όμως, γίνεται όταν το πρότυπό τους, που δεν είναι άλλος από τον γονιό, από τη μία, που προσπαθεί να τα μυήσει – συνειδητά ή και ασυνείδητα ακόμα – στο κόσμο των μεγάλων και στις συμπεριφορές τους. Με πιο απλά λόγια, τα σπρώχνει να βρουν «τις κλίσεις τους», τα ενισχύουν να συμπεριφέρονται μικρομέγαλα, τα μαθαίνουν «ευγενείς τρόπους», να είναι σοβαρά, να μην μιλάνε πολύ, να «στέκονται και να κάθονται» με συγκεκριμένο τρόπο, να μιλάνε με συγκεκριμένο τρόπο... Οι γονείς που χαίρονται όταν κάποιος τους πει πως το παιδί τους «φαίνεται σαν μεγάλος», νιώθοντας πως εκείνο θα εκπληρώσει τις προσδοκίες και τα δικά τους όνειρα-θα είναι η συνέχειά τους. Οι ανώριμοι γονείς που δεν μπορούν να καταλάβουν, πως η κάθε ηλικία έχει τη χάρη της, έτσι και η παιδική ηλικία είναι απαραίτητη στο παιδί να την ζήσει για να μπορέσει να πειραματιστεί και να βρει τι του αρέσει (έστω και προσωρινά), να ζήσει στο φανταστικό του κόσμο, να βιώσει τη χαρά και τα έντονα συναισθήματα, να μάθει να παίζει και να μοιράζεται, να γνωρίσει την ομαδικότητα και άλλες δεξιότητες που θα του φανούν χρήσιμες στην πορεία της ζωής του...

Από την άλλη, το παιδί σήμερα βομβαρδίζεται από τα μέσα ενημέρωσης και κοινωνικής δικτύωσης. Για παράδειγμα, δεν είναι πλέον σπάνιο το τρίχρονο να παίζει με το κινητό του γονιού και εκείνος να υπερηφανεύεται μέσα στην αφέλειά του, για το πόσο έξυπνο είναι το παιδί του! Η μίμηση δεν ακολουθεί πλέον την εικόνα του γονιού, αλλά και των «ινδαλμάτων» που το παιδί έρχεται σε επαφή μέσω της τεχνολογίας, από την μικρή του ηλικία πια. Αποτέλεσμα, να αντιγράφει και πάλι αυτό που βλέπει, όπως για παράδειγμα, εκπομπές ριάλιτι και talent shows για μικρούς μάγειρες ή μικρούς τραγουδιστές, που προωθούν ένα πρότυπο που απέχει αρκετά από το φυσιολογικό γι αυτές τις ηλικίες. Και ο χαζομπαμπάς ή η χαζομαμά, τρέχουν να αγοράσουν στο παιδί τους το «τάδε» συνολάκι που είδαν εχθές να φοράει το «αστέρι» στο show, ενισχύοντας την παιδική τάση του παιδιού να μιμείται, όχι όμως εκείνους αλλά άλλα παιδάκια, που κάθε άλλο ως παιδάκια φέρονται...

Η έλλειψη οριοθέτησης ή η δυσκολία αυτής – για να μην είμαι τόσο σκληρή – είναι αυτή που δημιουργεί τα μικρομέγαλα παιδιά, που δυστυχώς χάνουν την παιδική αθωότητα και την παιδική ξενοιασιά και ανεμελιά, το παιδικό παιχνίδι, που φτάνοντας στα πρώτα χρόνια του δημοτικού, δεν έχουν πλέον τον απαραίτητο χρόνο για να απολαύσουν. Γιατί ναι, τα μικρομέγαλα, δεν γεννιούνται, αλλά «φτιάχνονται!»

Μαρίνα Μόσχα
Ψυχοθεραπεύτρια, Συνεργάτης του Ινστιτούτου Ψυχικής και Σεξουαλικής Υγείας του Θάνου Ασκητή