Ψυχολογία παιδιού: Συμβουλές για παιδιά χωρίς στρες
«Το παιδί μου έχει στρες. Τι να κάνω; Πώς να το βοηθήσω;»
Ενθαρρύνω το παιδί μου να αντιμετωπίσει το αγχογόνο ερέθισμα και αυτό που φοβάται:
Εφόσον έχω μιλήσει μαζί του και γνωρίζω τι είναι αυτό με το οποίο αγχώνεται, προσπαθώ να του δώσω να καταλάβει πως όταν αρχίσει και εξοικειώνεται με το ερέθισμα, θα αρχίσει σιγά σιγά να νιώθει καλύτερα. Όσο αποφεύγουμε μία κατάσταση που μας στρεσάρει, τόσο περισσότερο προκαλούμε και διατηρούμε το άγχος μας…
Επιβραβεύω τις θετικές συμπεριφορές του:
Μάθετε να επιβραβεύετε τις θετικές του συμπεριφορές, όταν για παράδειγμα το βλέπετε να αντιμετωπίζει μία φοβία του ή κάτι που το αγχώνει.
Εστιάζω στα θετικά του και το μαθαίνω και εκείνο να το κάνει:
Πολλές φορές το παιδικό άγχος πηγάζει από αρνητικές σκέψεις και αρνητική αυτοκριτική. Χρειάζεται λοιπόν να μάθουμε το παιδί μας να μάθει να αναγνωρίζει το θετικό στην κάθε κατάσταση αλλά και στον εαυτό του τον ίδιο. Άρα, όσο περισσότερο εστιάζουμε στα θετικά χαρακτηριστικά του παιδιού μας και στην θετική πλευρά μιας κατάστασης, τόσο περισσότερο δείχνουμε και στο παιδί μας να κάνει και εκείνο το ίδιο, του μαθαίνουμε δηλαδή τον τρόπο με τον οποίο θα αντιμετωπίσει τη ζωή γενικότερα…
Του δείχνω ότι κανείς μας δεν είναι τέλειος:
Βέβαια αυτό έρχεται σε αντίθεση με τις σημερινές επιταγές που το παιδί χρειάζεται να κάνει πάρα πολλά σε λίγο χρόνο και να τα κάνει και καλά! Το σπρώχνουμε να πετύχει τις σχολικές αλλά και εξωσχολικές επιδόσεις και δραστηριότητες για ένα καλύτερο αύριο. Μάθετε λοιπόν στο παιδί σας ότι χρειάζεται να δουλέψει για να πετύχει τους στόχους του και πως η προσπάθεια είναι σημαντική, όπως σημαντικό είναι εξίσου να αποδεχθεί και να αγκαλιάσει τα λάθη και τις ατέλειές του, όπως και εσείς άλλωστε μαζί του! Κανείς μας δεν είναι τέλειος, δεν υπάρχει τελειότητα όσον αφορά εμάς τους ανθρώπους…
Το αφήνω να παίξει και να χαλαρώσει:
Τα παιδιά είναι και χρειάζεται να παραμείνουν παιδιά στην παιδική τους ηλικία, να χαλαρώσουν, να παίξουν, να την ευχαριστηθούν... Δυστυχώς όμως, όπως προανέφερα λόγω της βαθμοθηρίας που επικρατεί στην εποχή μας, ακόμα και ευχάριστες δραστηριότητες που σε άλλες εποχές θα αποτελούσαν παιδικό παιχνίδι, όπως πχ. το ποδόσφαιρο, γίνονται με στόχο την επιτυχία και όχι την διασκέδαση. Χρειάζεται λοιπόν, πρώτα εσείς – οι γονείς – να αντιληφθείτε πως δεν είναι το παν η βαθμοθηρία – πόσο μάλλον όταν πρόκειται για εξωσχολικές δραστηριότητες - αλλά η διασκέδαση και η απόλαυση αυτού που κάνουν. Δεν είναι μόνο να είναι καλός στο ποδόσφαιρο ο γιος αλλά και να ευχαριστιέται που παίζει, να λειτουργήσει ως παιχνίδι και όχι ως άλλη μία υποχρέωση που «πρέπει» να φέρει εις πέρας!
Καθημερινό παιχνίδι:
Το παιδί σας έχει ανάγκη από καθημερινό παιχνίδι που μπορεί να το έχει μέσα από διάφορα σπορ (χωρίς να είναι ανταγωνιστικά όμως), να ζωγραφίζει, να πάει σε πάρτι, να παίξει ένα ομαδικό παιχνίδι ή ακόμα και μόνο του...
Γίνομαι μοντέλο μίμησης:
Το παιδί σας θα κάνει ό, τι κάνετε. Έτσι, αν αποφύγετε καταστάσεις που προκαλούν άγχος, το ίδιο θα μάθει να κάνει και το παιδί σας. Εάν αντιμετωπίζετε τους φόβους σας, το ίδιο θα κάνει και το παιδί σας. Εάν φροντίζετε τον εαυτό σας και προγραμματίζετε το χρόνο για τις δικές σας ανάγκες, το παιδί σας θα μάθει ότι η αυτο-φροντίδα είναι ένα σημαντικό μέρος της ζωής του. Αν ψάχνετε για τα θετικά σε καταστάσεις, το ίδιο και το παιδί σας. Τα παιδιά μαθαίνουν τις συμπεριφορές από το να παρακολουθούν τις προσευχές τους. Έτσι, όταν σκέφτεστε την ψυχική ευεξία του παιδιού σας, σκεφτείτε και τη δική σας…
Παραμένω ήρεμη/ος:
Είναι η συνέχεια της παραπάνω συμβουλής αλλά με έμφαση στην ηρεμία. Εφόσον το παιδί παίρνει παραδείγματα και μιμείται τη συμπεριφορά των γονιών του, θα καθορίσει ανάλογα και τον τρόπο αντίδρασης. Για παράδειγμα, αν ανησυχείτε, το παιδί σας θα αισθανθεί το άγχος και θα βιώσει αύξηση του δικού του άγχους. Για να μειώσετε το άγχος του παιδιού σας, πρέπει πρώτα να διαχειριστείτε το δικό σας άγχος, όπως σκόπιμη επιβράδυνση της ομιλίας σας και σε χαμηλότερο τόνο, αν μιλάτε γρήγορα και δυνατά, παίρνοντας μερικές βαθιές αναπνοές για να χαλαρώσετε και δουλεύοντας την έκφραση του προσώπου σας έτσι ώστε να εκπέμπει ηρεμία (όσο είναι δυνατόν βέβαια).
Σταθερότητα στον ύπνο:
Είναι σημαντικό όχι μόνο για το παιδί αλλά και για εμάς τους μεγάλους να έχουμε έναν καλό και ποιοτικό ύπνο. Διαφορετικά, πέφτουν οι άμυνες, το ανοσοποιητικό μας, αρρωσταίνει το σώμα αλλά και η ψυχή μας, εφόσον ο οργανισμός μας νιώθει ευάλωτος λόγω της κούρασης και δεν μπορεί να αυτοπροστατευτεί…
Το ενθαρρύνω να μου εκφράσει το άγχος του:
Εάν το παιδί σας λέει ότι ανησυχεί ή φοβάται, μην πείτε "Όχι, δεν είναι έτσι!" ή "Λες βλακείες, υπερβάλλεις, μια χαρά είσαι". Δεν το βοηθάτε με αυτόν τον τρόπο, αντίθετα μάλιστα, πιστεύει ότι δεν ενδιαφέρεστε, δεν το καταλαβαίνετε, δεν του δίνετε σημασία. Αναγνωρίστε αυτό που σας λέει ότι του συμβαίνει, αποδεχτείτε το: "Ναι, φαίνεσαι αγχωμένο, τι σε ανησυχεί;" Στη συνέχεια, συζητήστε σχετικά με τα συναισθήματα και τους φόβους του…
Το βοηθάω να λύσει το πρόβλημα:
Μόλις επικυρώσετε τα συναισθήματα του παιδιού σας, δείξετε ότι τα καταλαβαίνετε και ακούτε τι έχει να σας πει, βοηθήστε το να λύσει το πρόβλημα, με το να εντοπίσει πιθανές λύσεις. Μάθετέ το να βρίσκει εναλλακτικές, να ψάχνει να βρει «τι άλλο μπορεί να κάνει» για να νιώθει καλά. Αν δεν μπορεί από μόνο του, δείξτε του εσείς πιθανές λύσεις και ζητήστε του να επιλέξει αυτήν που νιώθει ότι του ταιριάζει καλύτερα.
Μαθαίνουμε να αναπνέουμε σωστά και να χαλαρώνουμε:
Έχετε ακούσει για τις ασκήσεις χαλάρωσης και τη σωστή αναπνοή που βοηθά στην καταπολέμηση του άγχους και βοηθούν τον οργανισμό να ηρεμήσει. Κάντε το και σαν παιχνίδι: πάρτε μερικές αργές, βαθιές αναπνοές (προσέξτε να ταιριάξουν οι ρυθμοί σας), κλείστε τα μάτια, φανταστείτε ότι είστε σε ένα όμορφο και ήρεμο μέρος που αρέσει και στους δύο. Προσπαθήστε «να ακούσετε, να μυρίσετε, να νιώσετε ήχους, μυρωδιές, αισθήσεις από αυτό το μέρος που έχετε στο μυαλό σας». Το παιδί σας μπορεί και μόνο του να κάνει αυτές τις τεχνικές όταν νιώθει πως βρίσκεται σε μία κατάσταση που του προκαλεί άγχος…
Δεν κουράζομαι και δεν εγκαταλείπω την προσπάθεια:
Σίγουρα δεν είναι εύκολο και πολλές φορές μπορεί να απογοητεύεστε και εσείς και το παιδί σας από τον τρόπο αντιμετώπισης του άγχους, χρειάζεται όμως να το μάθετε να μην το βάζει κάτω και να συνεχίσει να προσπαθεί. Άλλωστε, αν παραιτηθεί, γνωρίζετε καλά και οι δύο τι θα συμβεί. Γιατί να μην προσπαθήσετε λοιπόν για κάτι καλύτερο, με τα πάνω και τα κάτω του; Όπως είπαμε και παραπάνω, άνθρωποι είμαστε, που σημαίνει πως δεν είμαστε τέλειοι. Άρα, και θα κουραστούμε και θα απογοητευτούμε και θα κάνουμε και λάθη… σημαντικό είναι να αποδεχτούμε το ανθρώπινο κομμάτι μας και να συνεχίσουμε, εφόσον το άγχος και το στρες μπορεί να είναι ένας χρόνιος αγώνας και συχνά η πηγή του άγχους μπορεί να αλλάξει με την πάροδο του χρόνου, με αποτέλεσμα να νιώθετε και να νιώθει ότι …βρίσκεται παντού! Με την επανάληψη όμως των τεχνικών διαχείρισης του άγχους, την επιμονή και την υπομονή, το παιδί σας θα μάθει πώς να μειώνει τα επίπεδα του άγχους του και πώς να αντιμετωπίζει τις αγχογόνες καταστάσεις…
Μαρίνα Μόσχα
Ψυχοθεραπεύτρια, Συνεργάτης του Ινστιτούτου Ψυχικής και Σεξουαλικής Υγείας του Θάνου Ασκητή
Διαβάστε επίσης:
