Δίαιτα Atkins: είναι ασφαλής εκτός από αποτελεσματική στην απώλεια βάρους;

Πιο συγκεκριμένα πρόκειται για μία πρωτεϊνική δίαιτα που επιστημονικές μελέτες έχουν δείξει ότι μπορεί να είναι αρκετά αποτελεσματική στην απώλεια βάρους χωρίς ωστόσο να υπάρχουν στοιχεία που να επιβεβαιώνουν για την ασφάλειά της.

Βασίζεται στο γεγονός ότι ο οργανισμός μην έχοντας διαθέσιμα ως «καύσιμα» τους υδατάνθρακες, στρέφεται στην κινητοποίηση λίπους και μυών.

Τί περιλαμβάνει;

Επικεντρώνεται σε πρωτεΐνες και λίπη όπως κρέας, πουλερικά, θαλασσινά, αυγά, βούτυρο, έλαια, τυρί, ενώ θα πρέπει να αποφεύγετε τα αμυλούχα και πλούσια σε υδατάνθρακες τρόφιμα, όπως το ψωμί, τα ζυμαρικά, οι πατάτες, τα μπισκότα και τα σφολιατοειδή. Η μόνη πηγή υδατανθράκων αρχικά είναι τα λαχανικά, ενώ σταδιακά θα προσθέτετε και άλλα τρόφιμα, όπως όσπρια, φρούτα και δημητριακά ολικής αλέσεως. Οι πρωτεΐνες αποτελούν περίπου το 27% της προσλαμβανόμενης ενέργειας, τα λίπη το 68% και οι υδατάνθρακες το 5%.

Αποτελείται από 4 φάσεις.

Φάση 1η

Είναι η φάση της ενεργοποίησης κατά την οποία ο οργανισμός στρέφεται από την καύση υδατανθράκων στο λίπος, μια διαδικασία που ονομάζεται κέτωση και θα παρατηρήσετε γρήγορα απώλεια βάρους. Μπορείτε να καταναλώνετε πρωτεΐνες (ψάρια, πουλερικά, κρέας, τυριά και αυγά μαγειρεμένα όπως επιθυμείτε), λίπη (ελαιόλαδο, όλα τα φυτικά έλαια και φυτικά αλείμματα και το βούτυρο) και μόνο 20 γραμμάρια υδατανθράκων σε μορφή λαχανικών καθημερινά (περίπου 2-3 φλιτζάνια).

Φάση 2η

Είναι η φάση κατά την οποία προσθέτετε τρόφιμα που περιέχουν υδατάνθρακες ακόμα και φρούτα (5 γρ αύξηση ανά εβδομάδα), ενώ ακόμα χάνετε βάρος.

Φάση 3η

Είναι η φάση της προ-συντήρησης όταν ήδη έχετε χάσει περίπου 10 κιλά και θα μάθετε πώς να διατηρείτε την απώλεια βάρους και να χάσετε τα τελευταία κιλά. Μπορείτε να προσθέσετε ακόμη περισσότερους υδατάνθρακες ακόμα και πατάτες και όσπρια (έως 10 γραμμάρια την εβδομάδα).

Φάση 4η

Είναι η φάση της συντήρησης που θα πρέπει να διατηρήσετε σταθερό το βάρος σας.

Είναι αποτελεσματική στην απώλεια βάρους;

Ακολουθώντας τη δίαιτα Atkins θα παρατηρήσετε μία αρκετά γρήγορη απώλεια βάρους αρχικά. Ωστόσο, όπως συμβαίνει με όλες τις χημικές δίαιτες, ο κίνδυνος επαναπρόσληψης βάρους μετά την επανεισαγωγή των «απαγορευμένων» τροφίμων είναι μεγάλος.

Επιστημονικές μελέτες έχουν διερευνήσει την αποτελεσματικότητα αυτού του τύπου διατροφής σε σχέση με δίαιτες που περιλαμβάνουν τη συνιστώμενη ποσότητα υδατανθράκων (50-55%).

Φαίνεται ότι η απώλεια βάρους ίσως δε σχετίζεται μόνο με το χαμηλό περιεχόμενο της δίαιτας Atkins σε υδατάνθρακες αλλά κυρίως με την κατανάλωση λιγότερων θερμίδων και τη διάρκεια της δίαιτας.

Είναι ασφαλής;

Παρά την αποτελεσματικότητα της δίαιτας Atkins στην απώλεια βάρους υπάρχουν αρκετοί κίνδυνοι για την υγεία.

• Λόγω της ζωικής πρωτεΐνης είναι πλούσια σε λίπος και κυρίως κορεσμένο, που είναι επιβλαβές για τα επίπεδα της χοληστερόλης στο αίμα και την υγεία της καρδιάς. Φαίνεται ότι άτομα που ακολουθούν για μεγάλο διάστημα τη δίαιτα Άτκινς παρουσιάζουν υψηλότερες τιμές χοληστερόλης και κατά συνέπεια αυξημένο κίνδυνο καρδιαγγειακής νόσου.
• Μπορεί να επιβαρύνουν τη νεφρική λειτουργία λόγω της υψηλής περιεκτικότητας σε πρωτεΐνη, και δεν ενδείκνυται για ασθενείς που πάσχουν ήδη από νεφρική νόσο.
• Μπορεί να οδηγήσει σε αυξημένες τιμές ουρικού οξέος καθώς τροφές που περιλαμβάνει όπως το κρέας, τα θαλασσινά, το αυγό είναι πλούσιες σε πουρίνες και προκαλούν αύξηση του ουρικού οξέος.
• Ο αποκλεισμός τροφών όπως όσπρια, δημητριακά ολικής άλεσης, φρούτα και ορισμένα λαχανικά εκτός από άλλες διατροφικές ελλείψεις μειώνουν την πρόσληψη φυτικών ινών σε 5-10 γραμμάρια/ημέρα σε σχέση με τα συνιστώμενα 20-25 γραμμάρια/ημέρα. Έτσι οι γαστρεντερικές διαταραχές, όπως η δυσκοιλιότητα, δεν είναι σπάνιο φαινόμενο.

Συμπερασματικά, η δίαιτα Atkins είναι ένα διατροφικό πλάνο που ενώ προκαλεί γρήγορη και θεαματική απώλεια βάρους αρχικά μπορεί να οδηγήσει σε σημαντικά προβλήματα υγείας μακροπρόθεσμα. Σύμφωνα με τις διεθνείς συστάσεις των φορέων υγείας, η απώλεια βάρους θα πρέπει να προέρχεται μόνο μέσα από το συνδυασμό της ισορροπημένης διατροφής με την άσκηση και όχι με ακραίες δίαιτες.

Περιμένω τις ερωτήσεις σας εδώ!

Ευσταθία Παπαδά
Διαιτολόγος-Διατροφολόγος, MSc, PhD
Πτυχιούχος Χαροκοπείου Πανεπιστημίου &
University College London (UCL)
Διδάκτωρ Χαροκοπείου Πανεπιστημίου
e-mail: efpapada@gmail.com