Θάνος Ασκητής: «Το παιδί μου θέλει να ντύνεται με ρούχα άλλου φύλου. Τι σημαίνει αυτό;»

Υπάρχουν περιπτώσεις όπου ένα παιδί μπορεί εμφανίσει μη «αναμενόμενες» συμπεριφορές, όπως το να δυσφορεί με τα ρούχα του και να επιθυμεί να ντύνεται με ρούχα του αντίθετου φύλου, να επιλέγει αποκλειστικά να κάνει παρέα με παιδάκια του αντίθετου φύλου, ή ακόμη και τα παιχνίδια που του αρέσουν να είναι του αντίθετου φύλου. Δηλαδή για παράδειγμα, ένα αγόρι μπορεί να επιθυμεί να φοράει κοριτσίστικα ρούχα, να κάνει παρέα μόνο με κορίτσια αλλά και τα παιχνίδια που το ευχαριστούν να είναι κοριτσίστικα.

Υπάρχουν περιπτώσεις που η συμπεριφορά αυτή είναι απλά παροδική και οφείλεται στην παρουσία συγκεκριμένων καταστάσεων. Για παράδειγμα, ένα αγόρι μπορεί σε καθημερινή βάση να περνάει πολύ χρόνο με την αδερφή του. Έτσι είναι αναμενόμενο να μιμείται περιστασιακά κάποιες συμπεριφορές της, όπως το να παίζει με κούκλες ή να φορέσει τα ρούχα της. Άλλες καταστάσεις μπορεί επίσης να συμβάλλουν σε μια «κοριτσίστικη» συμπεριφορά του αγοριού, όπως για παράδειγμα, όταν ένα αγόρι μεγαλώνει και ανατρέφεται σε ένα σπίτι στο οποίο ζουν πολλές γυναίκες, όπως θείες ή γιαγιάδες, και όπου απουσιάζει η πατρική φιγούρα. Το παιδί αυτό που αναπαράγει και ταυτίζεται με τα πρότυπα του περιβάλλοντος του, πιθανώς να μιμηθεί τα κυρίαρχα γυναικεία πρότυπα.

Από την άλλη πλευρά όμως, όταν το παιδί παρουσιάζει συνεχώς και για μεγάλο χρονικό διάστημα συγκεκριμένες συμπεριφορές, όπως το να νιώθει δυσάρεστα συναισθήματα για το βιολογικό του φύλο, να δηλώνει επιθυμία να ανήκει στο αντίθετο φύλο, να προτιμά να ντύνεται με ρούχα, να έχει παρέες και να παίζει με παιχνίδια του αντίθετου φύλου, χωρίς να έχει να κερδίσει δευτερογενή οφέλη, τότε αυτά είναι πιθανό να φανερώνουν την έναρξη διαταραχής ταυτότητας φύλου.

Στα παιδιά η διαταραχή αυτή εκδηλώνεται με ποικίλες συμπεριφορές. Τα αγόρια για παράδειγμα μπορεί να θεωρούν ότι το πέος και οι όρχεις είναι κάτι που τους προκαλεί δυσάρεστα συναισθήματα και δεν επιθυμούν να τα έχουν. Ακόμη, υιοθετούν κοριτσίστικες συμπεριφορές, όπως η καθιστή ούρηση. Επίσης, μπορεί να μην τους αρέσουν τα αγορίστικα παιχνίδια, δραστηριότητες και συμπεριφορές και να προτιμούν τις αντίστοιχες γυναικείες. Αντίστοιχα, τα κορίτσια με διαταραχή ταυτότητας φύλου αισθάνονται αρνητικά συναισθήματα για τα γεννητικά τους όργανα, επιθυμούν να αναπτύξουν πέος και δε θέλουν να αποκτήσουν στήθος ή περίοδο. Επίσης, απαιτούν από τους άλλους να τους συμπεριφέρονται σαν αγόρια και πλήθος άλλων συμπεριφορών.

Σε περίπτωση που οι γονείς έρθουν αντιμέτωποι με τέτοιου είδους συμπεριφορές του παιδιού τους, είναι απαραίτητο να μην αντιδράσουν με πανικό και φόβο. Να μην αντιδράσουν με θυμό και σίγουρα να μη χρεώσουν ο ένας τον άλλο για τις συμπεριφορές αυτές του παιδιού. Είναι σημαντικό να πάρουν την επιστημονική γνώμη αλλά και κατεύθυνση ειδικού παιδοψυχολόγου ή παιδοψυχίατρου. Η διαταραχή ταυτότητας φύλου μπορεί να ξεκινήσει από την παιδική ηλικία αλλά παίρνει την τελική της μορφή κατά την εφηβική και ενήλικη ζωή και είναι πολύ σπάνια στον γενικό πληθυσμό.

Θάνος Ε. Ασκητής

Νευρολόγος - Ψυχίατρος
Πρόεδρος του Ινστιτούτου Ψυχικής κ' Σεξουαλικής Υγείας