Ο ανθρώπινος έρωτας στην Πασχαλιάτικη κατάνυξη

Χαρακτηριστικά μου έλεγε ότι, η αγάπη γεφυρώνει τη ψυχή του ανθρώπου με την ελπίδα και την καθαρότητα, έτσι ώστε το αποτέλεσμα να είναι η δύναμη που ο καθένας κουβαλάει μέσα του. Άλλωστε, η δύναμη της αγάπης και ο έρωτας ολοκληρώνουν έναν άνθρωπο δημιουργικό και τον οδηγούν στην απεραντοσύνη του, όπως άλλωστε υποστηρίζει και η θρησκευτική μας πίστη.

Βέβαια, όλες αυτές οι απλές θεωρίες που μια μάνα λέει στο παιδί της, ουσιαστικά τρέφουν τη ζωή και αναπτύσσουν σε ένα παιδί τη φαντασία αλλά και την πίστη για ένα αύριο που έρχεται, πιο καλό και αισιόδοξο. Κάθε παιδί μεγαλώνει με αυτή τη φαντασία, για να μπορέσει να παλέψει και να αναπτυχθεί.

Οι γιορτές που κρύβουν μέσα τους τον άνθρωπο, συνειδητό, καθαρό και μαχητή, δημιουργούν μια πιο υγιή και ολοκληρωμένη κοινωνία. Η αγάπη είναι η πιο σπουδαία τροφή της ύπαρξης των ανθρωπίνων σχέσεων, με τα Χριστούγεννα και το Πάσχα να σηματοδοτούν αυτή την ανάγκη. «Αγαπάτε αλλήλους», λέει ο Χριστός στο κήρυγμά του, ενώ ο Άγιος Διονύσιος στην «περί έρωτος» διδασκαλία του, πρεσβεύει ότι ο Χριστός είναι το πρόσωπο του έρωτα, είναι ο ίδιος ο έρωτας. Μέσα από αυτή τη διάσταση δύο πλευρές του ανθρώπου μάχονται για την ισορροπία της πραγματικότητάς του. Το πνεύμα και το σώμα. Οι πλευρές που ο Χριστός ως άνθρωπος και Θεός οδηγήθηκε στη σταύρωση για να πεθάνει μπροστά στην ανθρώπινη διάστασή του, αλλά και για να αναστηθεί, καταδεικνύοντας το πνευματικό του γίγνεσθαι που είναι και η θεϊκή του υπόσταση. Θα μπορούσαμε να πούμε έτσι, πως η ερωτικότητα, ο έρωτας, αποτελεί προϋπόθεση αλλά και αποτέλεσμα της σάρκωσης. Αλλά πίσω από τη διαπίστωση αυτή κρύβεται και ο φόβος του θανάτου. Ο Χριστός αναστήθηκε, ο άνθρωπος πεθαίνει. Έτσι, ο κύκλος της ζωής του μέσα στη συνεχή φθορά της σάρκας αλλά και του πνεύματος, οδηγεί τη ζωή ως πολύτιμο αγαθό, στην εκπλήρωση επιθυμιών και αναγκών.

Βασικός ρόλος αυτής της πορείας είναι η συνείδηση και η ενσυναίσθηση της ανθρώπινης αδυναμίας. Η αρχή και το τέλος δομούν την ύπαρξή μας στο ταξίδι που δείχνει το δρόμο γεμάτο νευρώσεις, συγκρούσεις, μίση και καταστροφές. Ο έρωτας οπλίζεται με όπλα πολέμου και μπροστά στο δίκαιο του καθενός, γεννιέται η αδικία του άλλου. Προσωπικά πάθη και εγωκεντρικές συμπεριφορές γεμίζουν το ανθρώπινο μυαλό με δηλητήρια, ξοδεύοντας την πραγματική αλήθεια σε φτηνούς και ρηχούς υποκειμενισμούς. Η ζωώδης φύση μας, αχόρταγη και αδηφάγα, ορμάει στην επιβίωσή της, ξεχνώντας το καλό, το αγαθό μπροστά στην κατάκτηση και την ικανοποίηση.

Η ανθρώπινη ζωή επισκιάζεται από πάθη και πρόσκαιρες ηδονές που δεν ικανοποιούν τους αληθινούς σκοπούς της ύπαρξής μας. Φοβίες, ενοχές, ψυχικές διαταραχές ταράζουν το μυαλό μας, γκρεμίζουν τα όνειρά μας, δεν μας αφήνουν να αγαπήσουμε και να απελευθερωθούμε ψυχικά και σωματικά. Γιατί εκεί ουσιαστικά είναι η πραγματική εικόνα του έρωτα. Εκεί βρίσκεται το ζευγάρωμα, η συντροφικότητα, η σεξουαλικότητα και η αναπαραγωγή.

Η θρησκευτική κατάνυξη του Πάσχα, δεν πρέπει να παγιδευτεί από θρησκοληψίες και φοβίες τιμωρίας του Θεού. Ο λόγος του, βαθιά ερωτικός αγγίζει την ανθρώπινη εικόνα, μακριά από απειλές και δοξασίες. Ο άνθρωπος με ψυχή, συνείδηση, βούληση και κρίση, αναζητά το ιδανικό που ουσιαστικά είναι βρίσκεται του, από τη γέννηση μέχρι το θάνατό του. Ήταν Μεγάλο Σάββατο στα 12 μου χρόνια όταν πήγα στην εκκλησία να κοινωνήσω, ένας επιφωτισμένος παπάς, μου είπε μια φράση που την ακούω μέχρι σήμερα και πιστεύω ότι την ακολουθώ πιστά: «Μη φοβάσαι την αμαρτία που δεν ξέρεις και που ομολογείς, αλλά εκείνη που φωλιάζει μέσα σου και γίνεται μίσος και εχθρός του εαυτού σου!»

Η ζωή είναι μικρή και λίγη, όπως όλοι ξέρουμε. Ζούμε την πραγματικότητά μας. Ο Χριστός κουβάλησε το σταυρό του μαρτυρίου για την ανθρώπινη αδυναμία. Όλοι μας είμαστε τρωτοί και ευάλωτοι, γιατί αυτή είναι η φύση μας. Κανείς δε μπορεί να πει με αλήθειες ότι δεν έχει κάνει λάθη, ότι δεν έχει αμαρτήσει συνειδητά ή ασυνείδητα. Νομίζω όμως ότι η έννοια της αγάπης, του έρωτα, της σχέσης και της ηδονής ως ψυχική και σωματική ολοκλήρωση, ανήκει σε όλους μας. Ας δούμε αυτές τις ημέρες από «μέσα μας», το «έξω μας»...

Ας σκεφτούμε, έστω και για λίγο, ότι ο χρόνος της ζωής μας, είναι μικρός μπροστά σ’ αυτά που θέλουμε να κάνουμε και δεν προλαβαίνουμε. Μου έρχεται στο νου, γράφοντας αυτές τις λέξεις, η φράση του Ρολάν Μπαρτ, που μιλάει για τον ερωτικό χρόνο: «Η αρχή (κεραυνοβόλος έρωτας) και το τέλος (μαρασμός, εγκατάλειψη) διαρκούν σε ένα ταξίδι πόθων, βιωμάτων και εμπλοκών. Όλα αυτά κρύβουν ένα τεράστιο κίνδυνο: την υποδούλωση, μια άγνωστη εικόνα που με σβήνει, μια άγνοια που με σκοτώνει...»

Χρόνια πολλά, φίλοι μου αναγνώστες αυτής της στήλης. Πάσχα, τσουγκρίστε τα κόκκινα αυγά σας, φιλήστε αυτούς που αγαπάτε, αγκαλιάστε το σύντροφό σας, κάντε έρωτα μαζί του, γιατί η αγάπη είναι ο φάρος της ζωής και η συντροφικότητα το καλύτερο λιμάνι.

Χριστός ανέστη!
Θάνος Ε. Ασκητής
Νευρολόγος - Ψυχίατρος
Πρόεδρος του Ινστιτούτου Ψυχικής και Σεξουαλικής Υγείας