Τα summer camps ενθαρρύνουν έναν υγιή τρόπο ζωής

Όμως η προσωπική μου επαφή με μια σειρά από αυτά, τα τελευταία 6 χρόνια, μόνο ενθαρρυντική με καθιστούν όταν η οργάνωσή τους βασίζεται σε κριτήρια που θα ωφελήσουν τα παιδιά.

Δυστυχώς δεν είναι όλες οι προσπάθειες τόσο ολοκληρωμένες άρα και ωφέλιμες, γι' αυτό οι γονείς οφείλουν να κάνουν μια καλή έρευνα αγοράς πριν καταλήξουν.

Ας μιλήσω όμως πιο πρακτικά για να μπορέσετε να κατανοήσετε τι θα πρέπει να αναζητάτε σε αυτά τα camps πριν γράψετε τα παιδιά σας. Όσες φορές συνεργάστηκα για την δημιουργία του προγράμματος, αυτό που τόνιζα σε εκπαιδευτές και σε όλες τις ειδικότητες, είναι ότι το ένα summer camp πρέπει να έχει στόχο πώς να κάνει τα παιδιά πιο ανθεκτικά στις δυσκολίες της ζωής, συμβάλλοντας στην υγιή ψυχοκοινωνική τους ανάπτυξη. Είναι ευκαιρία για τα παιδιά να αποκτήσουν εμπειρίες που θα τους διευρύνουν τους μηχανισμούς προσαρμογής. Απλές προκλήσεις όπως το να μάθουν πώς να βάλουν μια φωτιά, να ξεπεράσουν εμπόδια αρχικά απροσπέλαστα, να αναρριχηθούν σε διάφορα ύψη. Και πολύ πιο περίπλοκες προκλήσεις όπως να ενταχθούν σε μια νέα παρέα συνομηλίκων, να μάθουν πώς να ζητούν τη βοήθεια των άλλων, ή να διαχειριστούν κάποιον κίνδυνο ή μια σύγκρουση εν απουσία των γονέων τους.

Οι πιο ωφέλιμες εμπειρίες; H δυνατότητα να μάθουν τα παιδιά να ρισκάρουν αλλά και να αναλαμβάνουν ευθύνες. Οι χειρότερες ; Γιατί θεωρώ χρέος μου να αναφέρω κι αυτές προς αποφυγήν, προγράμματα που αντιμετώπιζαν τα παιδιά σαν τα προνομιούχα παιδιά των οποίων οι γονείς πλήρωναν αδρά. Παιδιά που αντιμετωπίζονταν σαν πελάτες. Σε αυτή την περίπτωση απλά δεν δουλεύει η έννοια του summer camp και τα παιδιά δεν πρόκειται να πάρουν τίποτε από αυτή την εμπειρία. Αντιθέτως, λειτουργεί εκπληκτικά όταν τα αντιμετωπίζουν σαν μαθητές των οποίων οι γονείς και κηδεμόνες, οι παιδαγωγοί και σύμβουλοί τους, γνωρίζουν τις ανάγκες τους με γνώμονα την ανάπτυξή τους.

Όσα ακολουθούν αυτή τη λογική και κάνουν τα παιδιά να πετάξουν τα αξεσουάρ τους και τα κινητά, να λερωθούν, ακόμα και να θυμώσουν, ενώ περνούν καλά και κάνουν νέους φίλους, είναι αυτά που προσφέρουν τα μέγιστα. Κοιτάζοντας αυτές τις εμπειρίες από την σκοπιά της έρευνας για το χαρακτηριστικό της ανθεκτικότητας και της προσαρμοστικότητας των παιδιών, τα summer camps μπορούν να βοηθήσουν τα παιδιά να αναπτύξουν εξαιρετικές δεξιότητες διαχείρισης και προσαρμογής.

Συγκεκριμένα, καινούργιες σχέσεις, όχι μόνο με συνομηλίκους αλλά και με έμπιστους ενήλικες εκτός των γονέων τους. Σκεφτείτε πόσο χρήσιμη θα αποδειχθεί αυτή η δεξιότητα. Να μπορεί να διαπραγματευτεί τις ανάγκες του μόνος του με έναν ενήλικα.

Το παιδί μπορεί να νοιώσει πίστη στον εαυτό του – την λεγόμενη αυτοπεποίθηση – όταν έχει έντονη και ξεκάθαρη αίσθηση της ταυτότητάς του. Μπορεί να μην τα καταφέρνει στην αναρρίχηση, να μην είναι ο γρηγορότερος κολυμβητής, ή το επόμενο είδωλο όταν τραγουδάει αλλά οι πιθανότητες να έχει δίπλα του έναν ικανό σύμβουλο που θα τον βοηθήσει να βρει κάτι στο οποίο θα μπορεί να είναι υπερήφανος για τον εαυτό του, είναι μεγάλες.

Μία από τις δεξιότητες που ευχαριστεί τους γονείς να την έχει κατακτήσει το παιδί τους, είναι η αίσθηση ότι έχει τον έλεγχο της δικής του ζωής και ότι είναι ικανός. Τα παιδιά που αισθάνονται ικανά είναι αυτά που αργότερα λύνουν προβλήματα σε νέες καταστάσεις, πολύ καιρό μετά αφού έχουν πλυθεί τα λερωμένα τους ρούχα και το καλοκαίρι έχει μείνει πίσω σαν γλυκιά ανάμνηση.

Η αίσθηση της ισότητας και της δικαιοσύνης είναι από τις βασικότερες αρχές αυτών των προγραμμάτων. Το καταπληκτικό των καταλληλότερων summer camps, είναι ότι κάθε παιδί ξεκινάει χωρίς την «βαλίτσα» του σχολείου του. Μπορεί να είναι ο πρώτος μαθητής ή το παιδί με την μαθησιακή δυσκολία. Στο καλοκαιρινό σχολείο , και οι δύο θα έχουν την ευκαιρία να είναι μόνο παιδιά, πολύτιμα για αυτό που είναι. Σε αυτούς τους χώρους, ο εκφοβισμός δεν ανθίζει, αν υπάρξει αντιμετωπίζεται αμέσως κι αν παρατηρήσετε ότι δεν αντιμετωπίζεται, πάρτε το παιδί σας αμέσως από εκεί. Δεν είναι δική σας η ευθύνη να ανακαλύψετε στο σπίτι όσα βιώνει στο camp αλλά των ενηλίκων που είναι κοντά του. Κι αν δεν έπεσε στην αντίληψή τους, το γεγονός ότι το παιδί δεν είχε την δύναμη να το πει στους παιδαγωγούς, εκπαιδευτικούς, συμβούλους είναι αρνητικό για το πρόγραμμα.

Τα παιδιά έχουν μεγάλη ανάγκη να βλέπουν το σώμα τους να αναπτύσσεται. Και σε ένα summer camp υπάρχουν οι ιδανικές συνθήκες λόγω του καθαρού αέρα, της σωματικής άσκησης, της ισορροπίας ρουτίνας και μη-προγραμματισμένου χρόνου, και του κατάλληλου διατροφολόγιου για τις ανάγκες του παιδικού σώματος. Δεν προσφέρονται τόσο γλυκά και καραμέλες και ο στόχος είναι να βοηθήσουν τα παιδιά να βρουν έναν υγιή τρόπο ζωής.

Ίσως το καλύτερο από όλα, να είναι η ευκαιρία που έχουν να νοιώσουν ότι ανήκουν. Όλες οι δραστηριότητες, η αίσθηση του κοινού σκοπού και η αφοσίωση στην ταυτότητα της παρέας που ενισχύει το σχολείο αυτό, μπορούν να δημιουργήσουν στο παιδί την αίσθηση ότι οι σχέσεις του με τους σημαντικούς του έχουν βαθιές ρίζες.

Και τέλος, ένα ολοκληρωμένο summer camp δίνεi έμφαση στην καλή αίσθηση της κοινωνίας μας. Αφιερώματα σε ειδικές ημέρες, δημιουργία προγραμμάτων που προβάλλουν αξίες της καλής γειτονίας, προβολές ταινιών και παιχνιδιών με στοιχεία του πολιτισμού μας, όλα αυτά και άλλα πολλά αποτελούν μια ευκαιρία για τα παιδιά να κατανοήσουν τον εαυτό τους ακόμα καλύτερα ενώ μαθαίνουν για τους άλλους. Τους προσφέρουν πολιτισμικές ρίζες αλλά και τον ασφαλή χωρόχρονο για να δεχθούν και να καταλάβουν άλλους ανθρώπους με κουλτούρα πολύ διαφορετική από την δική τους.

Σας ανάφερα λοιπόν κάποιες από τις σημαντικότερες παραμέτρους που κάνουν την εμπειρία του summer, ιδανική για τα παιδιά. Είτε είναι ημερήσιο και κοντά στην πόλη είτε μεγαλύτερης διάρκειας και στην εξοχή, τα camps μπορούν να παρέχουν έναν πολυδιάστατο συνδυασμό εμπειριών που θα προετοιμάσουν το παιδί για την επόμενη σχολική περίοδο αλλά και την ζωή του μακροπρόθεσμα. Θα ήθελα να κλείσω το άρθρο μου με τα όσα σημαντικά μου μοιράστηκε ο Μιχάλης Παπαδόπουλος, προπονητής και υπεύθυνος εισαγωγής του παιδιού στον αθλητισμό σε ένα από τα πιο πλήρη summer camps στην Αττική. Άδραξα την ευκαιρία να τον αναζητήσω και να μάθω την δική τους «συνταγή επιτυχίας». Δεν θα σας κρύψω, ότι τον πέτυχα ανάμεσα στους μικρούς μας φίλους.....κι όχι στο γραφείο του υπεύθυνου (το πλέον σύνηθες).

«Μετά την λήξη της σχολικής περιόδου υπάρχει η μετάβαση των παιδιών στην περίοδο των διακοπών και μετέπειτα η προετοιμασία , για την επόμενη σχολική χρονιά. Αύτη η μεταβατική περίοδος ενδείκνυται να πραγματοποιηθεί με τον ομαλότερο καθώς και πιο ωφέλιμο - δημιουργικό τρόπο. Είναι κάτι σαν αυτό που λέμε με τις ομάδες και αθλητές οποιουδήποτε αγωνίσματος, που μετά από μία αγωνιστική σεζόν ακολουθεί μία ήπιων τόνων μεταβατική περίοδος πριν σταματήσουν και όχι η απευθείας απότομη παύση.

Είναι μία ευκαιρία λοιπόν για τα παιδιά να αναπτύξουν τις δεξιότητές τους χωρίς να έχουν το άγχος του σχολείου και της μελέτης, πιθανό σε ένα νέο περιβάλλον , έτοιμο να τα καλωσορίσει και να δώσει το έναυσμα για τις καλοκαιρινές τους διακοπές. Σημαντικό για τα παιδιά είναι το νέο κοινωνικό περιβάλλον , οι νέες παρέες και οι νέοι εκπαιδευτές, που θα τα τροφοδοτήσουν με καινούργια ερεθίσματα πέραν του σχολείου.

Παράγοντες για την επιτυχία καλοκαιρινών προγραμμάτων θεωρώ πάνω απ’ όλα ότι είναι η ασφάλεια, ο σωστός διαχωρισμός των γκρουπ παιδιών ηλικιακά ( χωρίς αυτό να απαγορεύει την συνύπαρξη και γνωριμία όλων των παιδιών μεταξύ τους μικρά – μεγάλα, αγόρια – κορίτσια ) ο σωστός ημερήσιος προγραμματισμός ( γιατί δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι και τα παιδία αισθάνονται πιο ασφαλή όταν υπάρχουν όρια και πρόγραμμα ) , να αφήσουμε τα παιδιά να αισθανθούν ελεύθερα και να αναπτύξουν την φαντασία τους.

Σημαντικός επίσης είναι ο ρόλος των εκπαιδευτών ο οποίος πάνω απ’ όλα είναι παιδαγωγικός. Οι εκπαιδευτές οφείλουν να πιάσουν τον παλμό των παιδιών και να πορευτούν όλοι μαζί στην έναρξη του καλοκαιριού».

Κι αν προσθέσουμε και την ευκαιρία που έχουν οι γονείς του παιδιού να ενισχύσουν στο σπίτι αυτό που ζει το παιδί στο camp, ίσως - λέω ίσως - να μπορέσουμε σιγά σιγά να συναντάμε ολοένα και περισσότερα καταπληκτικά παιδιά στην κοινωνία και στα σχολεία. Παιδιά με ισχυρό χαρακτήρα, που με ανθεκτικότητα, διεκδικητικότητα και σθένος θα λαμβάνουν καλές αποφάσεις σε όλη τους τη ζωή, με γνώμονα το πώς θέλουν να ζήσουν τη δική τους ζωή.

Ιωάννα Θεοδωρακόπουλου, PsyD, MSc
Συμβουλευτικός ψυχολόγος - ψυχοθεραπεύτρια
Σύμβουλος υπογονιμότητας
Επικεφαλής επιστημονικών υπηρεσιών του www.feelwelltoday.com
e-mail: ioanna.thps@gmail.com / itheodorakopoulou@feelwelltoday.com