Παιδί στην κατασκήνωση: Όλα όσα πρέπει να γνωρίζουν οι γονείς πριν στείλουν τα παιδιά τους

Είναι όμως τα παιδιά έτοιμα; Σε ποια ηλικία ένα παιδί μπορεί να πάει στην κατασκήνωση; Κι αν φοβάται; Και αν θέλει να επιστρέψει; Τι προβλήματα μπορεί να δημιουργήσει σε ένα παιδί η κατασκήνωση;

Σε αυτά τα ερωτήματα δίνει απαντήσεις μέσα από το βιβλίο του «Παιδικοί Φόβοι», ο Αθανάσιος Αλεξανδρίτης, ψυχίατρος, παιδοψυχίατρος και διδάσκων ψυχαναλυτής της Association Psychanalytique de France και της Ελληνικής Ψυχαναλυτικής Εταιρίας και διδάκτωρ της Ιατρικής και της Φιλοσοφικής.

«Λοιπόν, κατ' αρχάς έχω την αίσθηση ότι τα παιδιά είναι τόσο κουρασμένα από το σχολείο και από όλες τις άλλες δραστηριότητες ώστε πολλά από αυτά για ένα μεγάλο μέρος των καλοκαιρινών αλλά και των χριστουγεννιάτικων ή πασχαλινών διακοπών δεν θέλουν να κάνουν τίποτα, απλώς να κάθονται στο σπίτι. Αυτό, βέβαια, γεννά μια σειρά από προβλήματα, με βασικότερο το ποιος θα κρατήσει τα παιδιά για να μείνουν και οι γονείς λίγο μόνοι, να ιδωθούν με την ησυχία τους, να βγουν, να πάνε καμιά βόλτα. Είναι κάτι που πρέπει να το καταλάβουμε: πολλά παιδιά επιθυμούν να μην πάνε κατασκήνωση, όπως επιθυμούν και να μην κάνουν τίποτα ή να κάνουν αυτά που εμείς θεωρούμε τίποτα...

Είναι πολύ καλό να πηγαίνουν τα παιδιά στην κατασκήνωση. Το θέμα όμως είναι σε ποια ηλικία πηγαίνουν τα παιδιά στην κατασκήνωση και πόσο προετοιμασμένα είναι για αυτό. Στο παράδειγμα με τον προσκοπισμό τα πράγματα είναι πολύ διαφορετικά. Ένα λυκόπουλο επτά χρονών πηγαίνει για κατασκήνωση επί δεκαπέντε μέρες μακριά από το σπίτι του, και μάλιστα σε μια εποχή που δεν μπορεί να επικοινωνήσει τηλεφωνικά με τους γονείς του, αλλά πηγαίνει με την ίδια ομάδα που γνωρίζει από τον προσκοπισμό. Οι δεσμοί μεταξύ των μελών αυτής της ομάδας είναι πολύ ισχυροί, υπάρχουν πολλές ηλικίες, και η δομή της παραμένει ίδια, για παράδειγμα ο ομαδάρχης, ο αρχηγός, απλώς μεταφέρεται σε έναν άλλο χώρο, στην κατασκήνωση.

Το να πάω όμως σε έναν άλλο χώρο μαζί με την ομάδα μου και με προετοιμασμένες δραστηριότητες είναι τελείως διαφορετικό από το να πάω σε ένα μέρος άγνωστο, με όλα τα παιδιά άγνωστα, άντε μαζί με κανέναν φίλο ή συμμαθητή μου. Η προσκοπική κατασκήνωση είναι η απόλαυση ύστερα από προετοιμασία μιας ολόκληρης χρονιάς. Αντίστοιχες μπορεί να είναι και οι κατασκηνώσεις αθλητικών σωματείων ή καλλιτεχνικών εργαστηρίων, όπου πηγαίνουν παιδιά τα οποία συνήθως γνωρίζονται μεταξύ τους και δεν ενδιαφέρονται για το αντικείμενο της κατασκήνωσης.

Τα ημερήσια προγράμματα των σχολείων είναι ένας τρόπος εξοικείωσης των παιδιών με ένα πλαίσιο που μοιάζει με κατασκήνωση. Συγχρόνως έχουν την ασφάλεια της καθημερινής επιστροφής στο σπίτι για να ησυχάζουν αυτά ή οι γονείς τους. Εγώ θα έλεγα ότι ένα παιδί θα έπρεπε να ξεκινήσει κάπως έτσι.

Καλό είναι, λοιπόν, να πάει το παιδί στην κατασκήνωση με μια ομάδα -μόνο του θα είναι πολύ πιο ευάλωτο- και οι γονείς να λάβουν υπόψη τους την ηλικία του σε σχέση με το διάστημα που θα μείνει εκεί, όπως και τη δυνατότητα επικοινωνίας του μαζί τους. Οι θεματικές κατασκηνώσεις ίσως παρουσιάζουν ενδιαφέρον για τα παιδιά που έχουν μεγαλώσει κάπως και έχουν επενδύσει στο συγκεκριμένο αντικείμενο που προσφέρει η κατασκήνωση, για παράδειγμα το μπάσκετ. Αλλιώς, οι κατασκηνώσεις θα πρέπει να προσφέρουν ένα πρόγραμμα λίγο αθλητικό και λίγο ψυχαγωγικό, ώστε να μπορούν όλα τα παιδιά να έχουν κάπου να πατήσουν.

Τώρα, πρέπει να πούμε και τα πολύ δύσκολα προβλήματα που ενδέχεται να προκύψουν σε μια κατασκήνωση. Ξέρω παιδιά που πήγαν σε κατασκήνωση, έμειναν εκεί για δεκαπέντε μέρες και δεν πήγαν στην τουαλέτα για όλο αυτό το διάστημα. Γύρισαν με τέτοια δυσκοιλιότητα, που οι γονείς τους τα πήγαν στο νοσοκομείο για να μπορέσουν να αφοδεύσουν. Επίσης, παρατηρούνται ανορεξίες, άγχη και διάφορα άλλα.

Πάντως παιδιά που είναι ανέτοιμα να πάνε στην κατασκήνωση αντιμετωπίζουν πολλά προβλήματα και κάνουν ένα είδος απόσυρσης. Οι γονείς πρέπει να είναι πολύ προσεκτικοί. Μπορεί ένα παιδί να πήγε στην κατασκήνωση σε μικρή ηλικία και να του άρεσε, αλλά σε μεγαλύτερη ηλικία να μην ήθελε να πάει. Πρέπει να είμαστε ανοιχτοί και σε ενδεχόμενες αλλαγές από τη μεριά των παιδιών».

*απόσπασμα από το βιβλίο Παιδικοί Φόβοι - Σχολή Ανήσυχων Γονέων, θα το βρείτε από στις εκδόσεις Ίκαρος