Ελληνική Τράπεζα Ομφαλοπλακουντιακού Αίματος- Όλα όσα πρέπει να γνωρίζετε
Το αίμα του ομφαλίου λώρου όπως ο μυελός των οστών και τα περιφερικά κύτταρα, αποτελεί μια πλούσια πηγή αρχέγονων αιμοποιητικών κυττάρων, δηλαδή των κυττάρων τα οποία παράγουν το αίμα και το ανοσοποιητικό σύστημα του ανθρώπου όπως τα ερυθρά αιμοσφαίρια που μεταφέρουν το οξυγόνο στους ιστούς, τα λευκά αιμοσφαίρια τα οποία καταπολεμούν τις λοιμώξεις και τα αιμοπετάλια που βοηθούν στην πήξη του αίματος.
Τα κύτταρα αυτά έχουν τη δυνατότητα να συμβάλλουν στην ίαση σοβαρών απειλητικών για τη ζωή του ανθρώπου ασθενειών όπως π.χ. λευχαιμίες και άλλες αιματολογικές κακοήθεις παθήσεις, ανωμαλίες του αίματος, αιμοσφαιρινοπάθειες, συγγενείς ανωμαλίες του μεταβολισμού, ανοσοανεπάρκειες κ.α.
Κάθε χρόνο πραγματοποιούνται περισσότερες από 2.000 αλλογενείς μεταμοσχεύσεις ομφαλοπλακουντιακού αίματος (ΟΠ.Α.) παγκοσμίως. Μέχρι στιγμής υπάρχουν διαθέσιμες περισσότερες από 450.000 μονάδες Ομφαλιοπλακουντικού αίματος για αλλογενή μεταμόσχευση σε περισσότερες από 50 Τράπεζες, ενώ, έχουν πραγματοποιηθεί συνολικά περισσότερες από 20.000 αλλογενείς μεταμοσχεύσεις με ΟΠ.Α. παγκοσμίως.
Προϋποθέσεις Δωρεάς ΟΠ.Α.
Η προϋποθέσεις για να μπορεί κάποια μητέρα να δωρίσει το αίμα του ομφάλιου λώρου είναι περίπου οι ίδιες με αυτές της αιμοδοσίας. Δηλαδή πρέπει να έχει συμπληρώσει το 18ο έτος της ηλικίας της διότι διαφορετικά δεν μπορεί να υπογράψει τη συναίνεση που απαιτείται για τη δωρεά. Επίσης να μην είναι φορέας μεταδιδόμενου νοσήματος ή μεταβολικού νοσήματος όπως π.χ. διαβήτης. Αν η μητέρα είναι κάτω από οποιαδήποτε φαρμακευτική αγωγή θα πρέπει να αναφερθεί στο ιστορικό το οποίο υποχρεούται να συμπληρώσει αν θέλει να δωρίσει το αίμα του ομφαλίου λώρου.
Πώς πραγματοποιείται η φύλαξη;
Οι μονάδες που ανταποκρίνονται στις προδιαγραφές που περιγράφονται από το Διεθνή Οργανισμό FACT-NetCord επεξεργάζονται και εφόσον κριθούν κατάλληλες, τότε και μόνο τότε, τα κύτταρα φυλάσσονται στους -196°C, σε υγρό άζωτο.
Είναι επιτυχής η απόψυξη των κυττάρων;
Ναι, τα κύτταρα μετά την απόψυξη είναι έτοιμα για μεταμόσχευση.
Κάνοντας δωρεά ομφαλοπλακουντιακού αίματος, έχω προτεραιότητα αν το χρειαστώ;
Η εθελοντική συμμετοχή σε μη συγγενική τράπεζα ομφαλοπλακουντιακού αίματος δεν εξασφαλίζει σε καμία περίπτωση προτεραιότητα στη λήψη μοσχεύματος, καθώς Ιατρικοί λόγοι καταργούν οποιαδήποτε προτεραιότητα. Συγκεκριμένα, η επιλογή του κατάλληλου δότη για τη χορήγηση μοσχεύματος βασίζεται σε γενετικούς παράγοντες και ειδικότερα στη συμβατότητα των αντιγόνων ιστοσυμβατότης (HLA) δότη-λήπτη.
Πόσο πιθανό είναι να βρω ιστοσυμβατή μονάδα, αν νοσήσει το παιδί μου;
Εξαρτάται από τη συχνότητα των αντιγόνων ιστοσυμβατότητας (HLA) του λήπτη στον γενικό πληθυσμό.
Από ποιους φορείς ελέγχεται η Ελληνική Τράπεζα Ομφαλοπλακουντιακού Αίματος;
Η Ελληνική Τράπεζα Ομφαλοπλακουντιακού Αίματος ελέγχεται από το Υπουργείο Παιδείας, δια βίου μάθησης και Θρησκευμάτων, το Υπουργείο Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης και τον Εθνικό Οργανισμό Μεταμοσχεύσεων.
Μπορούν όλες οι μέλλουσες μητέρες να δωρίσουν ομφαλοπλακουντιακό αίμα;
ΔΕ ΓΙΝΕΤΑΙ δωρεά Ομφαλοπλακουντιακού Αίματος στις περιπτώσεις τεχνητής γονιμοποίησης με δανεικό ωάριο ή δωρεά σπέρματος. Σε αυτήν την περίπτωση είναι μόνο δυνατή η οικογενειακή φύλαξη μεσεγχυματικών κυττάρων.
Πότε μπορώ να ενημερωθώ και να παραλάβω τον ασκό συλλογής ομφαλοπλακουντιακού αίματος;
Ο εξοπλισμός συλλογής Ομφαλοπλακουντιακού Αίματος παραδίδεται μετά την 24η εβδομάδα κύησης. Οι μητέρες από την επαρχία πρέπει να επικοινωνήσουν τουλάχιστον 2 εβδομάδες πριν την αναμενόμενη ημερομηνία τοκετού.
1.Για τους κατοίκους εντός Αττικής: Η ενημέρωση και η προμήθεια του ασκού συλλογής ομφαλοπλακουντιακού αίματος πραγματοποιείται στο ισόγειο του Ιδρύματος Ιατροβιολογικών Ερευνών της Ακαδημίας Αθηνών ραντεβού.
2.Για τους κατοίκους εκτός Αττικής: Για όσους αδυνατούν να προσέλθουν στο ΙΙΒΕΑΑ, η ενημέρωση πραγματοποιείται από τηλεφώνου και ο ασκός συλλογής αίματος αποστέλλεται ταχυδρομικώς, με χρέωση του παραλήπτη. Επιπλέον, για την καλύτερη εξυπηρέτηση των κατοίκων της επαρχίας η Ελληνική Τράπεζα Ομφαλοπλακουντιακού Αίματος παρέχει τη δυνατότητα διαδικτυακής ενημέρωσης. Τέλος οι υποψήφιες δότριες από την Κρήτη μπορούν να απευθύνονται στο Κέντρο Ενημέρωσης και Συλλογής Ομφαλοπλακουντιακού Αίματος (Κ.Ε.Σ.ΟΠ.Α.) στο Ηράκλειο Κρήτης.
Τι περιλαμβάνει ο εξοπλισμός που θα παραλάβω;
•Έναν ασκό συλλογής για τη συλλογή ομφαλοπλακουντιακού αίματος (ΟΠ.Α).
•Ένα φιαλίδιο τύπου Falcon στο οποίο θα τοποθετηθεί τμήμα ομφαλίου λώρου (για μοριακή τυποποίηση αντιγόνου ιστοσυμβατότητας).
•Ένα φιαλίδιο συλλογής για Γενική Αίματος της μητέρας.
•Δύο φιαλίδια συλλογής Πήγματος Αίματος της μητέρας.
•Έντυπο υλικό.
Χαρακτηριστικά Αλλογενούς Τράπεζας
Απαιτούμενες προϋποθέσεις για να χαρακτηριστεί μια Τράπεζα ως «Αλλογενής Τράπεζα Ομφαλοπλακουντιακού Αίματος»
("Unrelated Cord Blood Bank"):
1. Η προσφορά του Ομφαλοπλακουντιακού Αίματος (ΟΠ.Α) είναι «ΔΩΡΕΑ» και «ΔΩΡΕΑΝ».
2. Η Τράπεζα πρέπει να επιλέγει για επεξεργασία και κρυοκατάψυξη τις μονάδες ΟΠ.Α που τηρούν τις αναγκαίες προϋποθέσεις για να χρησιμοποιηθούν σε ασθενείς που επιβάλλεται να υποβληθούν σε Μεταμόσχευση Αρχέγονων Αιμοποιητικών Κυττάρων.
3. Να προσδιορίζει τα αντιγόνα ιστοσυμβατότητας (Human Leucocyte Antigen, HLA) των μονάδων ΟΠ.Α που καταψύχονται καθώς και των αντίστοιχων μητέρων.
4. Να χορηγεί τις μονάδες στον Εθνικό Οργανισμό Μεταμοσχεύσεων (Ε.Ο.Μ), καθώς και στην Παγκόσμια Δεξαμενή Δοτών Αιμοποιητικών Κυττάρων.
5. Να διαθέτει αρχείο για τις μονάδες της Τράπεζας που αναζητούνται από την Παγκόσμια Δεξαμενή Δοτών για λογαριασμό των Μεταμοσχευτικών Κέντρων.
6. Να έχει χορηγήσει μονάδες ΟΠ.Α για αλλογενή μεταμόσχευση.
7. Να έχει αναπτύξει μηχανισμό παρακολούθησης (follow-up) και καταγραφής της πορείας των ασθενών μετά τη Μεταμόσχευση μονάδων ΟΠ.Α.
Μία αλλογενής Τράπεζα ΟΠ.Α τηρεί υποχρεωτικά και τους 7 παραπάνω κανόνες.
Πηγή: Ιδρυμα Ιατροβιολογικών Ερευνών Ακαδημίας Aθηνών
