Γιατί τις υποσχέσεις που δίνουμε στον εαυτό μας κάθε Πρωτοχρονιά σπάνια τις τηρούμε;

Αρκούν μόνο μερικές ημέρες για να συνειδητοποιήσουμε ότι δεν είμαστε τελικά αρκετά αποφασισμένοι για να προχωρήσουμε σε αλλαγές που θέλουμε. Ανεξάρτητα όμως από το τι επιδιώκει ο καθένας από εμάς οι έρευνες δείχνουν πως παρόλο πως οι περισσότεροι άνθρωποι φαίνονται αποφασισμένοι να αλλάξουν με οποιοδήποτε κόστος, συχνά αποτυγχάνουν.

«Η ανακοίνωση των προσωπικών στόχων μοιάζει με έναν όρκο που δίνουμε στον εαυτό μας, έναν όρκο που μπορεί να αλλάξει τη ζωή μας», αναφέρει ο κλινικός ψυχολόγος Γιακί Σαγκί, κάνοντας έναν παραλληλισμό με το μυστήριο του γάμου: «Σκεφτείτε τη στιγμή που λέει κάποιος “Δέχομαι” σε έναν γάμο. Αυτή η συμβολική δήλωση δεν αλλάζει τη νύφη ή το γαμπρό, παρά μόνο σε ένα ηθικό και ψυχολογικό επίπεδο».Για τον Γιακί Σαγκί αυτή η συμβολική δέσμευση είναι που μπορεί να φέρει την αλλαγή. Κάτι αντίστοιχο συμβαίνει με τις αποφάσεις που παίρνουμε κάθε Πρωτοχρονιά. «Οι περισσότερες από αυτές τις αποφάσεις κινούνται στο επίπεδο του αυτοπεριορισμού και της εγκράτειας ως προς το φαγητό, ως προς κάποιες συνήθειες ή συμπεριφορές». Η διαδικασία αυτή θυμίζει τη μετάβαση από την παιδική ηλικία στην ενηλικίωση.

Ο Richard Wiseman, ψυχολόγος στο πανεπιστήμιο του Hertfordshire, είπε πως ο ίδιος και η ομάδα του ζήτησαν από 700 άτομα τις στρατηγικές τους για την επίτευξη των στόχων τους για τη νέα χρονιά. Οι στόχοι τους κυμαίνονταν από την απώλεια βάρους ή τη διακοπή του καπνίσματος μέχρι την απόκτηση ενός πτυχίου και την έναρξη μιας καλύτερης σχέσης. Από το 78% που απέτυχαν, πολλοί είχαν επικεντρωθεί στα μειονεκτήματα της μη επίτευξης των στόχων! Κατέστειλαν τις επιθυμίες τους, χρησιμοποίησαν την φαντασία τους και επικαλέστηκαν τη δύναμη της θέλησης, χωρίς να τη χρησιμοποιήσουν και στη πράξη.

"Πολλές από τις πιο επιτυχημένες τεχνικές περιλαμβάνουν ένα σχέδιο και πολλή βοήθεια για να το ακολουθήσετε", προτείνει ο Wiseman.
Mάλιστα όπως προειδοποιεί ο ίδιος το να παίρνει κανείς αποφάσεις για αλλαγή την τελευταία στιγμή μπορεί να οδηγήσουν στην αποτυχία, λόγω της έλλειψης πραγματικών κινήτρων. "Αν το κάνετε γιατί έχετε κάποιο βραχυπρόθεσμο κίνητρο, αυτό πιθανότατα δεν σημαίνει και πολλά για εσάς και συνεπώς δεν θα έχει αποτελέσματα. Σε περίπτωση που υλοποιηθούν οι φιλοδοξίες σας μπορεί να είναι συχνά ψυχολογικά επιβλαβείς επειδή θα σας στερήσουν το αίσθημα του αυτοέλεγχου."

Άλλες στρατηγικές που βοήθησαν τους ανθρώπους να πετύχουν τους στόχους τους περιλαμβάνουν την λήψη μόνο μιας απόφασης και την αντιμετώπιση των ενδεχόμενων προβλημάτων στο σχέδιο, απλώς σαν προσωρινές αποτυχίες.

Σε τελική ανάλυση, εκτιμά ο Γιακί Σαγκί, όλα έχουν να κάνουν με το πόσο πολύ θέλουμε κάτι αλλά και πόσο έτοιμοι είμαστε να πληρώσουμε το τίμημα των επιλογών μας πχ. κόβοντας το κάπνισμα ή ξεκινώντας δίαιτα. «Το σημαντικότερο απ' όλα είναι η εσωτερική κατάσταση του ατόμου που παίρνει μια τέτοια απόφαση. Πόσο μεγάλη είναι η επιθυμία μας να σταματήσουμε κάποιες απολαύσεις; Κάποιος που δεν είναι πρόθυμος να πληρώσει κανένα τίμημα είναι πολύ πιθανό να παραβεί τις προσωπικές του δεσμεύσεις».