Βελτίωση της γονιμότητας - Όλα όσα πρέπει να γνωρίζετε

Οι επιλογές που κάνουν τόσο η γυναίκα όσο και ο άνδρας στην καθημερινή τους ζωή μπορούν να επιδράσουν θετικά ή αρνητικά στη γονιμότητά τους.

Υπάρχουν ισχυρές ενδείξεις ότι ανθυγιεινές συνήθειες, όπως το κάπνισμα και η κατάχρηση αλκοόλ μπορούν να βλάψουν τη γονιμότητα. Αντίθετα, η υιοθέτηση ενός υγιεινού τρόπου ζωής φαίνεται ότι αυξάνει τις πιθανότητες σύλληψης. Ο αριθμός, αλλά και η ποιότητα παραγωγής ωαρίων και σπερματοζωαρίων είναι δυνατό να βελτιωθούν, εφόσον ακολουθείτε ορισμένους απλούς κανόνες:

Βελτίωση γονιμότητας - Τι να αποφεύγετε

^{Photo by Brooke Cagle on Unsplash}

Ελαττώστε το άγχος

Αναφερόμαστε εδώ στο υπερβολικό στρες κι όχι στο συνηθισμένο άγχος που νιώθουν οι περισσότεροι άνθρωποι όταν αντιμετωπίζουν καθημερινά προβλήματα. Όταν το άγχος είναι ιδιαίτερα αυξημένο μπορεί να επηρεάσει αρνητικά τη γονιμότητα, διαταράσσοντας την ορμονική ισορροπία στο γεννητικό σύστημα ανδρών και γυναικών. Ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια μιας προσπάθειας για εξωσωματική γονιμοποίηση, είναι σύνηθες για ένα ζευγάρι να ανησυχεί για το αποτέλεσμα. Ωστόσο, αξίζει να προσπαθήσει να ελέγξει το επίπεδο του άγχους που νιώθει, καθώς υπάρχουν ενδείξεις ότι μια αισιόδοξη στάση βοηθά στην επίτευξη του στόχου.

Ελέγξτε το βάρος σας - Τραφείτε υγιεινά

Τόσο το αυξημένο όσο και το ιδιαίτερα ελαττωμένο σωματικό βάρος μπορεί να επηρεάσουν τη γονιμότητα και στα δύο φύλα. Είναι γνωστό, για παράδειγμα, ότι παχύσαρκες γυναίκες που δεν κάνουν ωορρηξία μπορεί, χάνοντας βάρος, να βελτιώσουν τον κύκλο τους και να συλλάβουν φυσικά. Η επαναφορά στα φυσιολογικά για κάθε σωματότυπο επίπεδα μπορεί να οδηγήσει σε φυσική σύλληψη και να αυξήσει τα ποσοστά επιτυχίας μιας προσπάθειας εξωσωματικής.

Η υγιεινή διατροφή, δηλαδή μια δίαιτα μεσογειακού τύπου, πλούσια σε φρούτα και λαχανικά, με χαμηλά λιπαρά και αυξημένα όσπρια, ψάρια και λευκό κρέας, καθώς και η αποφυγή τηγανητών βοηθά τόσο τη σύλληψη όσο και την εγκυμοσύνη.

^{Photo by Jason Briscoe on Unsplash}

Σταματήστε το κάπνισμα

Η αρνητική επίδραση της νικοτίνης και των άλλων ουσιών του καπνού στο DNA των ωαρίων και των σπερματοζωαρίων είναι αποδεδειγμένη. Επιπλέον, η συνήθεια του καπνίσματος ενδέχεται να επισπεύσει την εμμηνόπαυση και, κατ’επέκταση, την ευχέρεια με την οποία επιτυγχάνεται μια σύλληψη, καθώς η γονιμότητα μειώνεται σταδιακά με την ηλικία. Η διακοπή του καπνίσματος μπορεί να βελτιώσει τη γονιμότητα, τόσο με τη φυσική σύλληψη όσο και με τις διαδικασίες της υποβοηθούμενης αναπαραγωγής. Τα ποσοστά επιτυχίας της εξωσωματικής είναι σημαντικά καλύτερα σε ζευγάρια που δεν καπνίζουν, συγκριτικά με ζευγάρια καπνιστών.

Αθληθείτε

Η σωματική άσκηση βοηθά στην απώλεια βάρους, στον έλεγχο του στρες, στην πτώση της αρτηριακής πίεσης και των επιπέδων ινσουλίνης στο αίμα. Αν και δεν είναι αποδεδειγμένο ότι η γυμναστική συνδέεται απευθείας με τη βελτίωση της γονιμότητας, η θετική της επίδραση στην επίτευξη καλής υγείας προσφέρει έμμεσα οφέλη στη σχέση του ζευγαριού, στην ποιότητα και τη συχνότητα των σεξουαλικών επαφών και, επομένως, αυξάνει τις πιθανότητες σύλληψης. Αντιθέτως, η εντατική άθληση που δοκιμάζει τις αντοχές του οργανισμού ενδέχεται να διαταράξει την ωορρηξία στις γυναίκες και την παραγωγή σπέρματος στους άνδρες.

Περιορίστε το αλκοόλ

Η επίδραση του αλκοόλ στη γονιμότητα ανδρών και γυναικών έχει ευθεία σχέση με την ποσότητα που καταναλώνεται. Πολλές μελέτες έχουν δείξει ότι το κόκκινο κρασί σε περιορισμένη ποσότητα (ένα ή το πολύ δύο μικρά ποτήρια ημερησίως) μπορεί να βελτιώσει την καρδιαγγειακή λειτουργία. Ωστόσο, η μεγαλύτερη κατανάλωση αλκοόλ έχει αρνητική επίπτωση στην υγεία, με τον κίνδυνο να πολλαπλασιάζεται όσο αυξάνει η ποσότητα. Πιθανές βλάβες στο συκώτι, λόγω κατάχρησης οινοπνευματωδών, μπορούν να επηρεάσουν αρνητικά τη γονιμότητα και των δύο φύλων, ενώ ειδικά στη γυναίκα η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ αυξάνει τις πιθανότητες αποβολής.

^{Photo by Tamara Bellis on Unsplash}

Μειώστε την καφεϊνη

Αισθάνεστε ότι ο καφές σας τονώνει και ενισχύει την απόδοσή σας; Κανένα πρόβλημα, εφόσον δεν το παρακάνετε. Δύο ή τρεις κούπες καφέ ημερησίως δεν φαίνεται να βλάπτουν τον οργανισμό και ειδικότερα το αναπαραγωγικό σύστημα. Είναι χρήσιμο, όμως, να γνωρίζετε ότι καφεΐνη δεν περιέχει μόνο ο καφές, αλλά και το τσάι, η σοκολάτα και τα αναψυκτικά τύπου κόλα. Όλα τα παραπάνω αθροίζουν καφεΐνη στον οργανισμό και συνεπώς πρέπει να καταναλώνονται με μέτρο, καθώς η πρόσληψη της ουσίας σε μεγάλη ποσότητα έχει βρεθεί ότι επιδρά αρνητικά -μεταξύ άλλων- και στην αναπαραγωγική ικανότητα.

Μείνετε μακριά από τις "ουσίες"

Η εξάρτηση από τις ναρκωτικές ουσίες είναι πρόβλημα του οποίου οι συνέπειες -κοινωνικές, σε επίπεδο υγείας, εργασίας κλπ- δεν περιορίζονται στη μείωση της πιθανότητας σύλληψης. Σχετικές έρευνες, πάντως, έχουν δείξει ότι η χρήση ουσιών ενδέχεται να επηρεάσει και τη γονιμότητα.

Άλλοι παράγοντες που επηρεάζουν τη γονιμότητα

^{Photo by Bermix Studio on Unsplash}

Ορισμένα φάρμακα, όπως τα αντικαταθλιπτικά, κάποια παυσίπονα και αντιφλεγμονώδη είναι δυνατό να προκαλέσουν προβλήματα γονιμότητας. Σε κάθε περίπτωση, κατά την περίοδο της προσπάθειας για σύλληψη είναι καλό να επικοινωνείτε με το γιατρό σας πριν από τη λήψη οποιουδήποτε φαρμάκου.

Με διαταραχές στο αναπαραγωγικό σύστημα έχουν συνδεθεί και τα φυτοφάρμακα. Για αυτό το λόγο είναι επιβεβλημένο το προσεκτικό πλύσιμο φρούτων και λαχανικών πριν από την κατανάλωσή τους.

Προβλήματα γονιμότητας μπορεί να δημιουργηθούν και από την επαφή με χημικούς παράγοντες – μεταξύ άλλων, βαφές, καθαριστικά, διαλύτες και ορισμένα χημικά, όπως οι φθαλάτες που συνδέονται με πτώση στην ποιότητα του σπέρματος, αλλά και με πρόωρη εμμηνόπαυση.

_{Βιογραφικό}

_{Ο Γιώργος Νικολόπουλος γεννήθηκε στην Αθήνα το 1970. Αποφοίτησε από το Γαλλο-Ελληνικό σχολείο «Λεόντειο Λύκειο Πατησίων» το 1988, και µε πανελλήνιες εξετάσεις εισήχθη την ίδια χρονιά στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστηµίου Αθηνών. Αποφοίτησε το 1994 µε βαθµό «Λίαν Καλώς». Μετά την εξάσκηση της υπηρεσίας υπαίθρου στα Ιωάννινα και την υποχρεωτική στρατιωτική θητεία, έγινε δεκτός να ασκήσει την ειδικότητα Γυναικολογίας Μαιευτικής στην Μεγάλη Βρετανία.}

_{Κατά την διάρκεια της ειδικότητας εργάστηκε σε 6 νοσοκοµεία της Αγγλίας και της Σκωτίας, κερδίζοντας εµπειρία σε όλους τους τοµείς της ειδικότητας, όπως µαιευτική και κύηση υψηλού κινδύνου, σύγχρονη λαπαροσκοπική και υστεροσκοπική χειρουργική, µαιευτικός και γυναικολογικός υπέρηχος, κολποσκόπηση και παθολογία τραχήλου, υπογονιµότητα και εξωσωµατική γονιµοποίηση.}

_{Μετά την ολοκλήρωση της ειδικότητας ο Δρ Νικολόπουλος εργάστηκε για 3 χρόνια ως επιµελητής στην Μεγάλη Βρετανία και εξειδικεύτηκε στη Λαπαροσκοπική και Υστεροσκοπική χειρουργική, καθώς και στην Υπογονιµότητα και Eξωσωµατική γονιµοποίηση, ασχολούµενος µε όλο το φάσµα περίθαλψης ζευγαριών µε υπογονιµότητα και τις σύγχρονες µεθόδους εξωσωµατικής γονιµοποίησης και υποβοηθούµενης αναπαραγωγής.}

_{Το 2004, έπειτα από 6 χρόνια παραµονής στο εξωτερικό, επέστρεψε στην Ελλάδα. Εργάστηκε έως το 2010 στις µονάδες εξωσωµατικής «Embio» και «Διάγνωση» και, από το 2010 έως το Δεκέµβριο του 2015, στη µονάδα υποβοηθούµενης αναπαραγωγής «Κέντρο Εξωσωµατικής Αθηνών». Από το 2004 έως το 2021, συνεργάστηκε µε το Ιασώ, στο τµήµα Κολποσκοπήσεων και Παθολογίας τραχήλου από το 2006, στο τµήµα Λαπαροσκοπικής και Υστεροσκοπικής Χειρουργικής από το 2009, και στη µονάδα εξωσωµατικής “IOL-Institute of Life” από το 2015. Παράλληλα διατηρεί ιδιωτικό ιατρείο και, από το Φεβρουάριο του 2021 εντάσσεται στο δυναµικό του µαιευτηρίου ΜΗΤΕΡΑ, που ανήκει στον όµιλο Υγεία, τον µεγαλύτερο ιατρικό όµιλο της χώρας. Η ένταξή του στο δυναµικό του νέου οµίλου περιλαµβάνει και συνεργασία µε τη Μονάδα Υποβοηθούµενης Αναπαραγωγής ΜΗΤΕΡΑ IVF. O Δρ Νικολόπουλος είναι µέλος των Ευρωπαϊκής Εταιρίας Αναπαραγωγικής Ιατρικής (ESHRE), της Ευρωπαϊκής Εταιρίας Γυναικολογικής Ενδοσκόπησης (ESGE), της Ένωσης Κολποσκόπων Μεγάλης Βρετανίας (BSCCP), της Ένωσης Αναπαραγωγικής υγείας και Οικογενειακού προγραµµατισµού Μεγάλης Βρετανίας (DFFP), της Πανελλήνιας Ένωσης Ιατρών Υποβοηθούµενης Αναπαραγωγής καθώς και του Ιατρικού Συλλόγου Μεγάλης Βρετανίας (GMC).}