Το τεστ Παπ «βλέπει» μόνο τον καρκίνο του τραχήλου ή και άλλα είδη γυναικολογικού καρκίνου;
Ας δούμε τι συμβαίνει με τον καρκίνο του ενδομητρίου.
Ένα συνηθισμένο είδος γυναικολογικού καρκίνου είναι ο καρκίνος του ενδομητρίου. Το είδος αυτό νεοπλασίας εμφανίζεται – όπως άλλωστε υποδηλώνει και το όνομά του – στο ενδομήτριο, δηλαδή στον ιστό, που καλύπτει εσωτερικά την κοιλότητα της μήτρας.
Με το test Παπανικολάου δεν είμαστε σε θέση να διαγνώσουμε την ύπαρξη καρκίνου του ενδομητρίου. Εντούτοις, ευρήματα του test Παπανικολάου ενίοτε υποδηλώνουν παθολογία του ενδομητρίου.
Τέτοιου είδους ευρήματα είναι:
- η εύρεση στο δείγμα καλοηθών («φυσιολογικών») κυττάρων προερχόμενων από το ενδομήτριο
- η εύρεση στο δείγμα κυττάρων, που ονομάζονται άτυπα αδενικά κύτταρα (atypical glandular cells – ACG)
- η εύρεση στο δείγμα άτυπων κυττάρων του ενδομητρίου, δηλαδή κυττάρων του ενδομητρίου, των οποίων η μορφολογία διαφέρει από αυτή των φυσιολογικών κυττάρων του ενδομητρίου
Φυσιολογικά κύτταρα του ενδομητρίου αναφέρονται συχνά σε tests Παπανικολάου γυναικών 40 ετών ή και μεγαλυτέρων. Συνήθως, το εύρημα αυτό είναι μάλλον απίθανο να συνδέεται με κάποιου είδους παθολογία του ενδομητρίου, αν πρόκειται για προ – εμμηνοπαυσιακή γυναίκα, εκ του ιστορικού της οποίας δεν προκύπτουν παράγοντες κινδύνου, που να αυξάνουν την πιθανότητα για καρκίνο του ενδομητρίου.
Εντούτοις, η ανεύρεση ακόμα και φυσιολογικών κυττάρων του ενδομητρίου στο test Παπανικολάου μετά την εμμηνόπαυση συνιστά σημείο ανησυχίας. Η σύσταση προς τις γυναίκες αυτές είναι η περαιτέρω διερεύνηση καταρχάς με υστεροσκόπηση ή απόξεση του ενδομητρίου, ώστε να αξιολογηθεί η πιθανότητα ύπαρξης νεοπλασίας του ενδομητρίου.
Περαιτέρω διερεύνηση με εκτομή τμήματος του τραχήλου (επέμβαση, που ονομάζεται Loop ή Leep) με ταυτόχρονη απόξεση του ενδομητρίου και του ενδοτραχήλου συνιστάται πάντα, όταν στο test Παπανικολάου ανευρεθούν άτυπα αδενικά κύτταρα ή άτυπα κύτταρα του ενδομητρίου, ώστε να αξιολογηθεί η πιθανότητα ύπαρξης νεοπλασίας τόσο επί του τραχήλου, όσο και επί του ενδομητρίου.
Στο σημείο αυτό θα πρέπει να τονίσουμε, πως – σύμφωνα με τη διεθνή βιβλιογραφία – άτυπα αδενικά κύτταρα, που ενδεχομένως να συνδέονται με καρκίνο του ενδομητρίου ανευρίσκονται μόνον στο 41% με 71% των tests Παπανικολάου γυναικών, οι οποίες τελικά διαγιγνώσκονται με καρκίνο του ενδομητρίου. Για το λόγο αυτό και το test Παπανικολάου δεν είναι αξιόπιστο, σε ό,τι αφορά τη διάγνωση του καρκίνου του ενδομητρίου.
Ας δούμε τι συμβαίνει με τον καρκίνο των ωοθηκών
Για να μπορέσει ο κυτταρολόγος με το μικροσκόπιό του να θέσει την υποψία για ύπαρξη καρκίνου των ωοθηκών, θα πρέπει στο δείγμα, που θα του σταλεί προς εξέτασιν, να υπάρχουν κύτταρα, τα οποία εντοπίζονται σε αυτό το είδος της νεοπλασίας.
Κατά τη διαδικασία λήψης του test Παπανικολάου, λαμβάνουμε επίχρισμα (έτσι λέγεται το δείγμα μας) από τον αυλό (το εσωτερικό) του τραχήλου. Ας υποθέσουμε τώρα, πως υφίσταται νεοπλασία στις ωοθήκες μίας γυναίκας. Για να ανευρεθούν καρκινικά κύτταρα των ωοθηκών στο βουρτσάκι, που θα εισάγουμε εντός του τραχήλου, είναι απαραίτητο αυτά να έχουν «ταξιδέψει» από τις ωοθήκες, μέσω των σαλπίγγων και της ενδομητρικής κοιλότητας, προκειμένου να φθάσουν στον τράχηλο.
Το «ταξίδι» αυτό είναι πολύ μακρύ για τα μικροσκοπικά κύτταρα. Επομένως, είναι εξαιρετικά απίθανο στο επίχρισμα, που λαμβάνουμε για το test Παπανικολάου, να περιέχει τέτοιου είδους κύτταρα. Για το λόγο αυτόν, το test Παπανικολάου θεωρείται παντελώς αναξιόπιστο στη διάγνωση του καρκίνου των ωοθηκών.
Εντούτοις, το 2018 δημοσιεύθηκε μελέτη, στην οποία περιγραφόταν μία νέα μέθοδος ελέγχου του δείγματος, που λαμβάνεται με το test Παπανικολάου, η οποία μπορεί να εφαρμοστεί παράλληλα με το κλασσικό Παπανικολάου. Οπότε, πρακτικά, η γυναίκα δεν καταλαβαίνει διαφορά, σε σχέση με την «τυπική» γυναικολογική εξέταση
Η μέθοδος αυτή ονομάζεται PapSEEK και «υπόσχεται» τον εντοπισμό του του 81% των καρκίνων του ενδομητρίου και του 33% των καρκίνων των ωοθηκών. Βέβαια, θα πρέπει να τονίσουμε, πως το PapSEEK βρίσκεται ακόμα σε πειραματικό στάδιο και σε καμία περίπτωση δεν έχει ενσωματωθεί στην πάγια κλινική πρακτική. Εντούτοις, φαίνεται πως είναι μία «καλή αρχή» και στο μέλλον ίσως αποκτήσουμε ακόμα ένα όπλο στην έγκαιρη διάγνωση του γυναικολογικού καρκίνου!
Διαβάστε ΕΔΩ όσα χρειάζεται να γνωρίζετε για το test Παπανικολάου
Δείτε ΕΔΩ πότε είναι οι γόνιμες ημέρες σας!
Δρ ΜΕΝΕΛΑΟΣ ΚΩΝ. ΛΥΓΝΟΣ, MSc, PhD
ΜΑΙΕΥΤΗΡ ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΟΣ
Master of Science University College London
Διδάκτωρ Μαιευτικής Γυναικολογίας
www.eleftheia.gr
