Παγκόσμια Ημέρα Εξάλειψης της Βίας κατά των Γυναικών: Ας σταματήσουμε να ρωτάμε «γιατί δεν έφυγε;»

Η 25η Νοεμβρίου, Παγκόσμια Ημέρα για την Εξάλειψη της Βίας Κατά των Γυναικών, υπενθυμίζει ότι δεν μπορούμε να αγνοούμε τις φωνές που κραυγάζουν για βοήθεια.

Η έκθεση των Ηνωμένων Εθνών δείχνει ότι κατά μέσο όρο, 140 γυναίκες χάνουν τη ζωή τους καθημερινά από ανθρώπους που κάποτε εμπιστεύθηκαν. Οι δράστες είναι συχνά σύντροφοι ή συγγενείς

Το μήνυμα του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ

Το μήνυμα του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες (António Guterres), είναι ξεκάθαρο: Η βία κατά των γυναικών αποτελεί προσβολή των θεμελιωδών ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Προγράμματα όπως το Orange the World αποδεικνύουν ότι η παγκόσμια κινητοποίηση μπορεί να φέρει αλλαγή. Αλλά αυτή η αλλαγή πρέπει να συνοδεύεται από επαρκή χρηματοδότηση, κρατικές υποδομές και εξειδικευμένο προσωπικό για την υποστήριξη των θυμάτων.

Η Ένωση Γυναικών Λάρισας και άλλοι οργανισμοί προτάσσουν τον αγώνα για δικαιοσύνη και ασφάλεια. Καλούν όλες τις γυναίκες να σπάσουν τη σιωπή, να διεκδικήσουν τη ζωή που τους αξίζει. Παράλληλα, επισημαίνουν τη σύνδεση της έμφυλης βίας με τις κοινωνικές ανισότητες, υπογραμμίζοντας ότι η καταπολέμηση της βίας απαιτεί την αλλαγή της ίδιας της κοινωνίας. Η βία κατά των γυναικών δεν είναι μία «κανονικότητα» που μπορούμε να αποδεχθούμε.

Η πατριαρχία οπλίζει το χέρι των δραστών

Σταθερά επαναλαμβανόμενα σεξιστικά κλισέ όπως «τα ήθελε» ή «πήγαινε γυρεύοντας» συνεχίζουν να αναπαράγονται εν έτει 2024, κρύβοντας την ανοχή της κοινωνίας προς τη βία.

Η περίπτωση της Ελένης Τοπαλούδη φανερώνει ότι μια γυναίκα όχι μόνο δεν έχει δικαίωμα να πει «όχι», αλλά αν δεν συμμορφώνεται με τα πουριτανικά «πρέπει» της μικροαστικής ηθικής, μπορεί να βρεθεί υπόλογη ακόμα και για τη δική της δολοφονία.

Μεγαλώνοντας αγόρια με πρότυπα τοξικής ματσίλας και μαθαίνοντας στα κορίτσια να είναι πειθήνια, το μόνο που καταφέρνουμε είναι να θρηνούμε υποκριτικά τις δολοφονημένες γυναίκες.

Απλοϊκές φράσεις όπως «ας έφευγε» αγνοούν την πολυπλοκότητα της κακοποιητικής σχέσης. Γυναίκες που αποπειρώνται να φύγουν ή να καταγγείλουν τον κακοποιητή τους συχνά γίνονται στόχοι θανάσιμης βίας. Η έλλειψη κατάλληλων δομών και υπηρεσιών ενισχύει αυτόν τον φαύλο κύκλο .

Η κακοποίηση βασίζεται στη χειραγώγηση, την απομόνωση, και την καταρράκωση της αυτοεκτίμησης του θύματος, δημιουργώντας έναν φαύλο κύκλο από τον οποίο είναι σχεδόν αδύνατο να διαφύγει.

Σε πολλές χώρες, οι καταγγελίες δεν αντιμετωπίζονται με τη σοβαρότητα που απαιτείται, ενώ η πρόσβαση στη δικαιοσύνη είναι συχνά χρονοβόρα και δαπανηρή.

Με άλλα λόγια, η πατριαρχική κοινωνία που για γενιές δίδασκε στις γυναίκες ότι πρέπει να ανέχονται τη βία χωρίς επιλογές, σήμερα τις οδηγεί στο θάνατο όταν διεκδικούν την ελευθερία τους.

Η βία ως πολιτικό ζήτημα

Η βία κατά των γυναικών δεν είναι απλώς ένα μεμονωμένο κοινωνικό φαινόμενο, αλλά συνδέεται βαθιά με ζητήματα εξουσίας και ελέγχου . Σ' έναν κόσμο όπου οι γυναίκες συνεχίζουν να αντιμετωπίζουν πολλαπλές ανισότητες, η βία αντικατοπτρίζει τις παθογένειες ενός συστήματος που ενισχύει την εκμετάλλευση και την υποτίμηση.

Όπως επεσήμανε και ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ, η εξάλειψη της βίας απαιτεί τη ριζική αλλαγή νοοτροπιών και την ενίσχυση της ισότητας σε όλα τα επίπεδα της κοινωνίας.

Είμαστε όλοι υπεύθυνοι να στηρίξουμε τις επιζώσες και να μη μένουμε αμέτοχοι γιατί έτσι παραμένουμε συνένοχοι.

^{Panic button: Εάν διατρέχετε σοβαρό κίνδυνο, με το πάτημα ενός κουμπιού στο κινητό σας τηλέφωνο, μπορείτε να ενημερώσετε άμεσα και με ασφάλεια την Αστυνομία. Μάθετε περισσότερα εδώ.}

^{Εάν είστε επιζώσα ενδο-οικογενειακής ή άλλου είδους έμφυλης βίας, τηλεφωνήστε για βοήθεια και συμβουλευτική στην υπηρεσία Εθνικής Εμβέλειας «Γραμμή SOS»: 15900. Μπορείτε επίσης να αποστείλετε mail στο sos15900@isotita.gr}

^{Πηγές: unwomen.org, who.int, unodc.org, apnews.com}