Νευρική ανορεξία στην εφηβεία: Αναγνωρίστε τα συμπτώματα

Γίνεται καθημερινή κατάχρηση του όρου από περιοδικά, τηλεοπτικές εκπομπές και μαμάδες. Πόσες φορές δεν έχουμε ακούσει από μια γυναίκα: «Κοίτα πόσο αδύνατη είναι...η κακομοίρα έχει ανορεξία»...

Σκοπός του σημερινού άρθρου, λοιπόν, είναι να εξηγήσει συνοπτικά τι είναι ακριβώς η νευρική ανορεξία και πώς εκδηλώνεται. Εάν κάποιος θεραπευόμενος περάσει το κατώφλι του γραφείου και σκεφτώ ότι ίσως πάσχει από νευρική ανορεξία, είναι αυτονόητο ότι δεν θα «κολλήσω» την ταμπέλα της διατροφικής αυτής διαταραχής έτσι εύκολα...υπάρχουν αυτά τα 4 συμπτώματα που πρέπει να υπάρχουν; Και ποια είναι αυτά; Ας ρίξουμε μια ματιά:

#1. Το πιο εμφανές κριτήριο είναι ότι το άτομο αρνείται να διατηρήσει το σωματικό του βάρος: αυτό το σύμπτωμα περνάει απαρατήρητο όταν ο έφηβος για παράδειγμα είναι «στρουμπουλός» και αποφασίζει να κάνει δίαιτα...Ωστόσο, εάν ένας έφηβος έχει κανονικό βάρος και συνεχώς χάνει κιλά το παρατηρούμε πιο εύκολα. Και στις δύο περιπτώσεις ωστόσο όταν δηλαδή το άτομο δεν μοιάζει ικανοποιημένο με το βάρος του παρόλο που χάνει κιλά, πρέπει να είμαστε πιο προσεκτικοί. Αυτό το σύμπτωμα εμφανίζεται με δύο τρόπους: α. Το άτομο ΔΕΝ ΤΡΩΕΙ καθόλου για κάποιες ώρες ή μέρες ή αποφασίζει να κόψει κάποιες τροφές, και β. Το άτομο καταναλώνει πολύ φαγητό και στη συνέχεια το «βγάζει» είτε με τη χρήση καθαρκτικών/διουρητικών χαπιών είτε προκαλώντας εμετό.

#2. Το δεύτερο σύμπτωμα που δεν μπορεί κανείς να παρατηρήσει στον έφηβο αλλά είναι πολύ ισχυρό στην νευρική ανορεξία είναι ο υπερβολικός φόβος πρόσληψης βάρους. Όταν λέμε «υπερβολικός» φόβος είναι σημαντικό να ξεκαθαρίσουμε ότι εννοούμε πάρα πολύ έντονο φόβο πρόσληψης βάρους, σε σημείο που το άτομο να απασχολείται όλη μέρα κάθε μέρα με αυτό το θέμα. Υπάρχουν περιπτώσεις, για παράδειγμα όπου μια έφηβη κοπέλα με ανορεξία δεν έπλενε τα πιάτα διότι θεωρούσε ότι θα παχύνει εάν κατά λάθος πεταχτούν λάδια από το πιάτο στο χέρι της. Ναι...είναι ακραίο αλλά αληθινό περιστατικό! Άλλα παραδείγματα είναι η συνεχής παρατήρηση στον καθρέφτη, το μέτρημα με μεζούρα και το συνεχές ζύγισμα.

#3. Έχουν παραμορφωμένη εικόνα εαυτού: το έχουμε ακούσει πολλές φορές ίσως και πράγματι είναι ένα πολύ σημαντικό σύμπτωμα για να μιλήσουμε για διατροφική διαταραχή. Το άτομο που πάσχει από νευρική ανορεξία δεν έχει συναίσθηση του πώς φαίνεται στους έξω...Για παράδειγμα ένας έφηβος με νευρική ανορεξία είναι υπερβολικά αδύνατος και στον καθρέφτη κοιτάζοντας το σώμα του (κάτι που κάνουν πολύ συχνά όπως είπαμε) βλέπει ένα άτομο «χοντρό». Τα άτομα αυτά δεν πείθονται από τα σχόλια των γύρω τους ότι είναι πολύ αδύνατοι ή ότι έχουν αδυνατήσει υπερβολικά γιατί «βλέπουν» μια άλλη εικόνα με τα ίδια τους τα μάτια, έτσι δεν σταματούν τις εξαντλητικές δίαιτες ή τη συνεχή γυμναστική ή την χρήση καθαρκτικών μέχρι να αλλάξει αυτό που βλέπουν στον καθρέφτη...

#4. Το τελευταίο σύμπτωμα (αναφέρεται στις γυναίκες) είναι εάν το άτομο βρίσκεται σε αναπαραγωγική ηλικία (δηλαδή έχει περίοδο) ξαφνικά να μην έχει περίοδο. Το 4ο αυτό σύμπτωμα εάν το άτομο είναι μικρότερης ηλικίας και δεν έχει αδιαθετήσει ποτέ, προφανώς δεν χρειάζεται να υπάρχει για να μιλήσουμε για νευρική ανορεξία.

Είναι πολύ σημαντικό να τονίσουμε ότι τα συμπτώματα αυτά πρέπει να συνυπάρχουν και να επιμένουν για κάποιο χρονικό διάστημα. Το άτομο με νευρική ανορεξία είναι εύκολο να ξεγλιστρήσει από το παρατηρητικό βλέμμα των δικών του ανθρώπων στην αρχή και γι’ αυτό το λόγο στην εφηβεία είναι πολύ σημαντικό για τους γονείς να παρατηρούν τον έφηβό τους και να φροντίζουν να συζητούν εάν παρατηρήσουν τυχόν αλλαγές στις διατροφικές συνήθειες του.

Η υγιεινή διατροφή είναι κάτι που μαθαίνεται και γι’ αυτό είναι καλό να τη διδάσκουμε στα παιδιά μας από τη νεαρή ηλικία αλλά το βασικότερο είναι να τους μάθουμε να αγαπούν το σώμα τους και να το αποδέχονται με τις όποιες ατέλειές του. Ας είμαστε λίγο παραπάνω ευαίσθητοι με θέματα βάρους και αποδοχής στην εφηβεία που ο ψυχικός κόσμος του παιδιού είναι τόσο ντελικάτος και ευαίσθητος. Είναι καλό να μάθουμε στο παιδί μας ότι είναι όμορφο σε όλες του τις εκδοχές και ότι φυσικά δεν θα αγαπηθεί ή δεν θα μισηθεί από την εξωτερική του εικόνα αλλά από τα εσωτερικά του χαρίσματα. Περάστε χρόνο με το παιδί σας, προστατεύστε το όσο μπορείτε από τον ψεύτικο κόσμο της τηλεόρασης και μάθετέ το να αγαπάει τον εαυτό του. Και επειδή ως παιδί μαθαίνει μέσα από εσάς δείξτε του την αγάπη σας και, βεβαίως, δείξτε του ότι αγαπάτε τον εαυτό σας και αποδέχεστε όλο τον κόσμο ανεξάρτητα από την εξωτερική του εμφάνιση. Είμαστε οι καθρέφτες των παιδιών μας...ας μην το ξεχνάμε αυτό...

Παπακυργιάκη Χρύσα
Ψυχολόγος-Ψυχοθεραπεύτρια Ενηλίκων & Εφήβων
Email: chrysapapakirgiaki@yahoo.gr
Ιστοσελίδα: Psyxis-logos@blogspot.gr