Πώς θα αποφύγουμε την υπερκατανάλωση φαγητού ελέγχοντας το μέγεθος των μερίδων;

Είναι εύκολο όμως να καταλάβουμε γιατί η βιομηχανία τροφίμων αλλά και οι επιχειρήσεις εστίασης τείνουν να μεγαλώνουν τις μερίδες των τροφίμων και να τις προωθούν με οικονομικές προσφορές.

Ο πελάτης θέλει να αισθάνεται ότι με μεγαλύτερη ποσότητα προϊόντος παίρνουν μεγαλύτερη αξία τα χρήματα που επενδύει για την αγορά του. Το οικονομικό όφελος όμως δε μεταφράζεται και σε οφέλη για την υγεία.

Πώς επηρεάζουν οι μεγάλες μερίδες την υγεία μας;

Η κατανάλωση μεγάλων μερίδων συχνά συνδέεται με το υπέρβαρο και την παχυσαρκία, ενώ μακροπρόθεσμα συμβάλλει σημαντικά στην εμφάνιση υπέρτασης, σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2, μυοσκελετικών και καρδιοαναπνευστικών προβλημάτων.

Πώς πρέπει να ερμηνεύουμε τις ετικέτες τροφίμων σε ό,τι αφορά τη συνιστώμενη μερίδα;

Το μέγεθος της μερίδας σε μια ετικέτα τροφίμων δε σημαίνει ότι είναι και η ποσότητα που πρέπει να καταναλώσουμε. Το μέγεθος των μερίδων είναι ένας οδηγός που μας βοηθά να καταλάβουμε πόσες θερμίδες και θρεπτικά συστατικά - καθώς και πόσο λίπος, ζάχαρη και αλάτι - περιέχονται στη συγκεκριμένη ποσότητα. Σε κάποιες περιπτώσεις το συνιστώμενο μέγεθος της μερίδας θα είναι πολύ μικρότερο από όσο συνηθίζουμε να καταναλώνουμε.

Σε άλλες περιπτώσεις, το συνιστώμενο μέγεθος της μερίδας είναι ικανοποιητικό και μπορούμε να καταναλώνουμε και περισσότερο αν πρόκειται για τρόφιμα χαμηλά σε θερμίδες και λίπος, με υψηλή περιεκτικότητα σε θρεπτικά συστατικά, όπως για παράδειγμα τα κατεψυγμένα λαχανικά. Αλλά όταν πρόκειται για τρόφιμα που έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε θερμίδες, ζάχαρη ή λίπος, το μέγεθος της μερίδας είναι ένας χρήσιμος οδηγός για να μας προειδοποιήσει ότι η ποσότητα που καταναλώνουμε είναι επιζήμια για την υγεία μας.

Τί πρέπει να προσέχουμε για να σερβίρουμε επαρκείς μερίδες που δε θα επιβαρύνουν την υγεία μας;

Ένας πολύ καλός τρόπος για να σερβίρουμε το φαγητό είναι ο “κανόνας του πιάτου”. Σκεφτόμαστε λοιπόν το πιάτο μας χωρισμένο σε τέσσερα ίσα μέρη. Ένα μέρος θα πρέπει να περιλαμβάνει την πρωτεΐνη, ένα μέρος τους υδατάνθρακες- κατά προτίμηση ολικής άλεσης- και τα υπόλοιπα δύο τμήματα θα πρέπει να περιλαμβάνουν λαχανικά.

Συμβουλές για τον έλεγχο της μερίδας

• Σερβίρουμε το φαγητό σε μικρότερα πιάτα, ώστε η ποσότητα που θα καταναλώσουμε να μας ικανοποιεί και οπτικά.
• Όταν μαγειρεύουμε μεγάλες ποσότητες και θέλουμε να αποθηκεύσουμε ό,τι απομένει, τότε τις χωρίζουμε σε μικρότερες μερίδες πριν τις τοποθετήσουμε στο ψυγείο ή την κατάψυξη.
• Δεν αφήνουμε τα παιδιά να τρώνε φαγητό από την κατσαρόλα ή μεγάλα δοχεία φαγητού. Σερβίρουμε μεμονωμένες μερίδες και εφαρμόζουμε τον κανόνα να τρώμε στην κουζίνα.
• Θέτουμε ως στόχο την κατανάλωση τριών κυρίως γευμάτων και δύο υγιεινών σνακ καθ' όλη τη διάρκεια της ημέρας. Η παράλειψη ενός γεύματος μπορεί να οδηγήσει στην κατανάλωση μεγάλης μερίδας στο επόμενο γεύμα.
• Προσθέτουμε περισσότερες σαλάτες και φρούτα στη διατροφή της οικογένειάς μας, κάτι που μπορεί να βοηθήσει στον έλεγχο της πείνας και στη μείωση των μερίδων των κυρίως γευμάτων.
• Δεν πιέζουμε τα παιδιά να τελειώσουν το φαγητό που τους έχουμε σερβίρει αλλά τα ενθαρρύνουμε να σταματήσουν να τρώνε όταν αισθάνονται χορτάτα.
• Όταν τρώμε σε ένα εστιατόριο ή παραγγέλνουμε έτοιμο φαγητό, μοιραζόμαστε τις μεγάλες μερίδες, ενώ παραγγέλνουμε παιδικά μενού για τα παιδιά.

Τέλος, δεν ξεχνάμε ότι είναι σημαντικό να εμπλέκουμε και τα παιδιά στο σερβίρισμα του φαγητού έτσι ώστε να εξοικειώνονται με τις ποσότητες φαγητού που πρέπει να καταναλώνουν.

Περιμένω τις ερωτήσεις σας εδώ!

Ευσταθία Παπαδά
Διαιτολόγος-Διατροφολόγος, MSc, PhD
Πτυχιούχος Χαροκοπείου Πανεπιστημίου &
University College London (UCL)
Διδάκτωρ Χαροκοπείου Πανεπιστημίου
e-mail: efpapada@gmail.com