Νέο εμβόλιο για τη θεραπεία του καρκίνου του μαστού - Πόσο αποτελεσματικό είναι;

Καταρχήν, καίτοι ο καρκίνος του μαστού θεωρείται μια αμιγώς «θηλυκή» νόσος, αυτός εμφανίζεται σπανιότατα και στους άνδρες.

Ο καρκίνος του μαστού είναι η πιο συχνή μορφή καρκίνου, που εμφανίζεται στις γυναίκες και αντιπροσωπεύει περίπου το ένα τρίτο των «γυναικείων» καρκίνων.

Υπολογίζεται, πως περίπου το 12% των γυναικών σε παγκόσμιο επίπεδο, θα εμφανίσει κάποια στιγμή στη ζωή του καρκίνο του μαστού.

Η συχνότητά του είναι υψηλότερη στις χώρες του ανεπτυγμένου κόσμου, στις οποίες μάλιστα η συχνότητα αυτή έχει αυξηθεί σε σχέση με τη δεκαετία του ’70. Η αύξηση αυτή αποδίδεται στις αλλαγές του τρόπου ζωής.

Το ευχάριστο όμως είναι, πως η έχει επιτευχθεί σαφής μείωση των θανάτων από καρκίνο του μαστού. Χαρακτηριστικά αναφέρουμε, πως η θνησιμότητα από τη νόσο αυτή έχει μειωθεί κατά 39% μεταξύ των ετών 1989 και 2015. Αυτή η τάση μείωσης συνεχίζεται και οφείλεται κατά κύριο λόγο στα προγράμματα πρόληψης, που οδηγούν στην έγκαιρη διάγνωση.

Στην Ελλάδα σε ετήσια βάση διαγιγνώσκονται περίπου 4.500 νέες περιπτώσεις καρκίνου του μαστού.

Η θεραπεία του καρκίνου του μαστού εξαρτάται τόσο από το είδος της νόσου, όσο και από την εξάπλωσή της.

Τι ορίζουμε ως εμβόλιο;

Με βάση τον ορισμό, που δίδεται από το λεξικό Merriam – Webster, εμβόλιο καλείται οποιοδήποτε σκεύασμα χορηγείται (συνήθως σε ενέσιμη μορφή), προκειμένου να ενεργοποιηθεί το ανοσοποιητικό σύστημα του σώματος είτε έναντι ενός συγκεκριμένου λοιμώδους παράγοντος ή νόσου, είτε έναντι ενός μη λοιμώδους παθογόνου παράγοντος ή νόσου.

Το ανοσοποιητικό σύστημα είναι το σύστημα αυτό του σώματος, το οποίο είναι «επιφορτισμένο» με την άμυνα του οργανισμού έναντι παθογόνων μικροβίων και ιών, ενώ δια αυτού καταστρέφονται και καρκινικά κύτταρα.

Τα εμβόλια στην συνείδηση του κόσμου έχουν «καταχωρηθεί» ως «μέσα πρόληψης» μίας νόσου. Βάσει των διαφόρων εθνικών προγραμμάτων εμβολιασμού, ήδη από τα νηπιακά χρόνια στην πλειοψηφία του πληθυσμού χορηγούνται εμβόλια έναντι ποικιλίας νόσων. Έτσι προλαμβάνεται η εκδήλωση των συγκεκριμένων νόσων.

Εντούτοις, εμβόλια είναι δυνατόν να χορηγηθούν και στα πλαίσια αντιμετώπισης ήδη εκδηλωθείσας νόσου. Το «εμβόλιο» για τον καρκίνο του μαστού είναι ακριβώς τέτοιου είδους εμβόλιο. Επομένως, το σκεύασμα, το οποίο θα παρουσιασθεί στο παρόν πόνημα δεν χορηγείται προληπτικά με απώτερο σκοπό τη μείωση των πιθανοτήτων εκδήλωσης καρκίνου του μαστού, αλλά στα πλαίσια της θεραπείας ήδη εκδηλωθείσας νεοπλασίας.

Λίγα λόγια για το εμβόλιο έναντι του καρκίνου του μαστού

Το συγκεκριμένο εμβόλιο «ανέβηκε» στην επικαιρότητα στα τέλη του 2022 μέσω άρθρων στον Τύπο. Αναφέρουμε ενδεικτικά ένα εκ των άρθρων αυτών, το οποίο δημοσιεύθηκε στις 2 Δεκεμβρίου 2022, και ένα έτερο άρθρο, που δημοσιεύθηκε στις 11 Νοεμβρίου 2022. Στα άρθρα αυτά περιγράφεται η ιστορία μίας συγγραφέως ονόματι Stephanie Gangi.

Η εν λόγω κυρία ήταν την εποχή συγγραφής των άρθρων 66 ετών και είχε διαγνωσθεί με καρκίνο του μαστού το 1999, οπότε έλαβε και την ενδεδειγμένη για την περίπτωσή της θεραπεία. Το 2014 διαπιστώθηκε μεταστατική νόσος στο στέρνο της και το 2021 εντοπίσθηκε όγκος στο μέγεθος πορτοκαλιού επί ενός από τα επινεφρίδιά της (επινεφρίδια είναι μικροί αδένες, που βρίσκονται στην κορυφή των νεφρών).

Η κυρία Gangi για διάστημα 20 και πλέον ετών υπεβλήθη σε πολλαπλές χειρουργικές επεμβάσεις, αλλά και κύκλους ακτινοθεραπείας και χημειοθεραπείας (αναφέρθηκαν 12 κύκλοι θεραπείας). Μετά όμως τη διαπίστωση ύπαρξης και του τελευταίου όγκου επέλεξε να μην υποβληθεί σε περαιτέρω «τυπική» θεραπεία, αλλά να της χορηγηθεί πειραματική θεραπεία δια εμβολιασμού της έναντι του όγκου.

Στα πλαίσια της πειραματικής αυτής θεραπείας της χορηγήθηκαν σειρά ουσιών, που είναι γνωστό, ότι «ενεργοποιούν» το ανοσοποιητικό έναντι καρκινικών όγκων. Οι ουσίες αυτές χορηγήθηκαν σε ενέσιμη μορφή βάσει συγκεκριμένου προγράμματος, ενώ η ασθενής υπεβλήθη και σε ακτινοθεραπεία.

Στην περίπτωση της κυρίας Gangi η θεραπεία είχε επιτυχία, αφού η νόσος παρουσίασε πλήρη ύφεση.

Πόσο αποτελεσματικό είναι το εμβόλιο αυτό έναντι του καρκίνου του μαστού;

Όπως αναφέρει σε συνέντευξή του και ο Dr Tom Marron, ο οποίος είναι και υπεύθυνος της μελέτης, που διεξάγεται στο Αντικαρκινικό Ίδρυμα Tisch του νοσοκομείου Mount Sinai στη Νέα Υόρκη, η κυρία Gangi είναι μία εκ των 3 ασθενών, που υπεβλήθησαν στη συγκεκριμένη θεραπεία και παρουσίασαν πλήρη ή μερική ύφεση της νόσου. Στη συγκεκριμένη μελέτη συμμετείχαν 10 ασθενείς με διάφορα είδη μεταστατικών καρκίνων.

Παρόμοιες αντικαρκινικές θεραπείες έχουν χορηγηθεί και στο παρελθόν με μεικτά αποτελέσματα επιτυχίας. Στα πλαίσια της συγκεκριμένης θεραπείας δεν χρησιμοποιήθηκαν «νέες» ουσίες, αλλά παλαιότερες, η χορήγηση των οποίων είχε ικανοποιητικά αποτελέσματα, σε ό,τι αφορά την αντιμετώπιση καρκίνων. Νέος ήταν όμως ο συνδυασμός των ουσιών αυτών.

Επιπροσθέτως, σε άλλες αντινεοπλασματικές θεραπείες, οι οποίες βασίζονται στην «ενεργοποίηση» του ανοσοποιητικού έναντι του καρκίνου, χρησιμοποιούνται ουσίες, οι οποίες είναι «εξατομικευμένες». Χρησιμοποιούνται δηλαδή ουσίες, οι οποίες παρασκευάζονται για το συγκεκριμένο ασθενή. Αντίθετα, στην παρούσα θεραπεία χορηγήθηκαν σε όλους του ασθενείς οι ίδιες ουσίες. Έτσι, αν αποδειχθεί η αποτελεσματικότητα της συγκεκριμένης θεραπείας, όλοι οι ασθενείς, για τους οποίους ενδείκνυται, θα υποβάλλονται στο ίδιο πρωτόκολλο. Συνεπώς, η εφαρμογή της θα είναι ευκολότερη, ενώ και οι ουσίες, που χρησιμοποιήθηκαν, δεν έχουν ιδιαίτερα υψηλό κόστος.

Βρέθηκε επομένως νέα θεραπεία για μεταστατικό καρκίνο του μαστού;

Αλίμονο, η απάντηση στο ερώτημα αυτό δεν μπορεί αν είναι παρά αρνητική!

Το συγκεκριμένο πρόγραμμα, όπως φαίνεται σήμερα (4/1/2023) στον ιστότοπο του Εθνικού Ιδρύματος Υγείας (National Institute of Health/ NIH), είναι πειραματικό. Επομένως, σε καμία περίπτωση δεν έχει ενσωματωθεί στην πάγια κλινική πρακτική.

Εντούτοις, τέτοιες μελέτες καταδεικνύουν την ένταση της έρευνας πάνω στη συγκεκριμένη παθολογία, αλλά και τα ελπιδοφόρα μηνύματα, που σίγουρα προκύπτουν από την έρευνα αυτή!

Δρ ΜΕΝΕΛΑΟΣ ΚΩΝ. ΛΥΓΝΟΣ, MSc, PhD
ΜΑΙΕΥΤΗΡ ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΟΣ
Master of Science University College London
Διδάκτωρ Μαιευτικής Γυναικολογίας
www.eleftheia.gr