«Διαβάζω» την κόρη μου, Ιστορία… Και ντρέπομαι ( * που ξέρω ή θυμάμαι τόσα λίγα)

Της Σόνιας Χαϊμαντά

Τελικά ο λόγος που βοηθάω την 11χρονη κόρη μου να διαβάσει το μάθημα της Ιστορίας, δεν έχει να κάνει μόνο με το καθήκον μιας μάνας να βοηθήσει.... Εχω δεύτερες σκέψεις: Θέλω εγώ να μάθω περισσότερα, έστω τώρα στα στερνά που ίσως τιμήσουν τα πρώτα. Θέλω να γίνω μηχανή της έμπνευσής της, να γνωρίσει την ιστορία των νικητών και των νικημένων, από μια ψύχραιμη απόσταση, αυτή που δημιουργείται από την τρυφερή ηλικία της και την ψυχραιμία των γονιών της. «Μα γιατί μαμά να μαθαίνω τι έκανε ο Μεθόδιος, ποιος τον ξέρει τον Μεθόδιο;», και γιατί «να πρέπει να λέω μάθημα χαμογελαστή όπως κάνουν όλα τα παιδιά στην τάξη, ενώ μιλάμε για σκοτωμούς και πεθαμένους; Δεν μ΄ αρέσει». Ευαίσθητο παιδί ή προφάσεις εν αμαρτίαις επειδή βαριέται να αποστηθίζει; (δυστυχώς το εκπαιδευτικό σύστημα δεν ξεμπερδεύει ποτέ με την παπαγαλία). Ωραίες απορίες πάντως – δεν λέω. Πρωτότυπες, παιδικές, ίσως παιδιάστικες.

«Σ’ αρέσει να βλέπεις παλιές οικογενειακές φωτογραφίες της λέω;», «Φυσικά μου απαντάει», «Ε, κι αυτό ιστορία σου είναι, ιστορία της οικογένειάς σου, να! εδώ που είσαι καμένη και σε πήγαμε στο φαρμακείο της Αντιπάρου από εγκαύματα επειδή έκατσες στον ήλιο, μια σελίδα της ιστορίας σου είναι κι αυτή! Και μάλιστα σημαντική γιατί τώρα, 6 χρόνια μετά που στο εξηγώ – γιατί είσαι κόκκινη σαν παντζάρι – ξέρεις ότι πρέπει να βάζεις αντηλιακό – σου φώναζα τότε δεν άκουγες φταίω κι εγώ δεν λέω – τώρα όμως το πάθημα ελπίζω να σου έγινε μάθημα, τώρα ξέρεις τι να κάνεις και τι να μην κάνεις. Ε, αυτή τη χρησιμότητα έχει η Ιστορία. Είναι πέρα από διασκεδαστική, εκπαιδευτική και διδακτική.

Αν ξέρεις την Ιστορία, γνωρίζεις που θα είναι ενδιαφέρον και συναρπαστικό να ταξιδέψεις, τι να απαντήσεις στους ξένους όταν σε κακολογούν για τα χρέη και τα δάνεια, κυρίως πως και τι να ψηφίζεις (αν και για αυτό δεν είμαι τόσο σίγουρη καθώς υπεισέρχεται και ο παράγων τζόγος – συχνά τα φαινόμενα απατούν). «Θυμάσαι, της αναφέρω, πόσο όμορφα κοιμόσουν μικρή όταν διάλεγα κάθε εβδομάδα ένα καλό βιβλίο Ιστορίας από τα Public ( http://www.public.gr/cat/books/paidika/biblia-gnoseon/istoria ) για να σε νανουρίζω; Στην αρχή βαριόσουν, άλλοτε ξυπνούσες γιατί το story είχε πλοκή, άλλοτε σε ξαγρυπνούσα γιατί σου κινούσα το ενδιαφέρον με τον ενθουσιασμό μου. Όμως μικρή μου πριγκίπισσα, η ιστορία δεν έχει γραφεί για πρίγκιπες αλλά για τις επόμενες γενιές, για όλον τον κόσμο.

Και η ιστορία ενός έθνους ή και άλλων εθνών είναι ιδιαίτερα συνυφασμένη με τις αξίες του αλλά και την πορεία που μπορεί να ακολουθήσει τα επόμενα χρόνια και το ρόλο που θα διαδραματίσει. Η Ιστορία είναι ένα απ’ τα πιο «δυνατά» χαρτιά στα χέρια ενός κράτους του οποίου οι πολίτες γνωρίζουν την ιστορία του καθώς η ιστορία αποτελεί την μνήμη της ανθρωπότητας και με τη μνήμη μπορούν να γεννηθούν νέες ιδέες και δημιουργήματα.

Οπως υποστήριξε ο Γάλλος φιλόσοφος και ιστορικός Ερνέστο Ρενάν «οι αληθινοί άνθρωποι της προόδου είναι αυτοί που τρέφουν ένα βαθύ σεβασμό στο παρελθόν». Η δική σου μικρή και ταπεινή ιστορία αγάπη μου, είμαι εγώ και ο μπαμπάς σου. Ο παππούς και ο προπάππους, που πολέμησαν στον Α’ και τον Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο, αντίστοιχα. Είναι η γιαγιά σου η μοναδική που στα 95 της όσο έχει ακόμη τα λογικά της σε κάνει κι απορείς ακόμη που κρατά πάντα ένα βιβλίο ιστορίας στα αποκαμωμένα της χέρια....». Θα φύγει αργά ή γρήγορα, αλλά θα έχει φύγει με τη συνείδησή της ήσυχη. Ότι έζησε, διάβασε, γνώρισε. Ίσως αυτό να σε επηρεάσει λιγάκι.