Ο ρόλος του πατέρα στη σημερινή οικογένεια

Όσο απαραίτητη είναι η συμμετοχή του μπαμπά στο να έρθει στον κόσμο ένα παιδί, τόσο σημαντική είναι η συμμετοχή του και στην ανατροφή αυτού.

Ο ρόλος που διαδραματίζει ένας πατέρας στο μεγάλωμα ενός παιδιού, είναι συνάρτηση τόσο του χρόνου του όσο και της διάθεσής του να συμμετέχει ενεργά στην ανατροφή των παιδιών. Ο πατρικός ρόλος είναι πιο περιορισμένος από τον μητρικό στην ανατροφή των παιδιών, είτε λόγω στερεοτυπικών αντιλήψεων είτε λόγω αυξημένων υποχρεώσεων.

Παρ' λαυτά, σήμερα, οι μπαμπάδες, όλο και περισσότερο συμμετέχουν στην ανατροφή των παιδιών, και ακόμη κι αν λόγω δουλειάς τα βλέπουν το Σαββατοκύριακο, προσπαθούν να περνάνε χρόνο μαζί τους και μάλιστα ποιοτικό.

Αυτά που χρειάζεται για να εδραιωθεί η εικόνα του πατέρα τόσο στη ζωή όσο και στην ψυχή ενός παιδιού, σήμερα στο μεγαλύτερο μέρος τους συμβαίνουν: Ανοιχτό μυαλό, επικοινωνία, συνεννόηση και παιχνίδι, πολύ, πολύ παιχνίδι : Αυτά οδηγούν στην εμπιστοσύνη και στην ασφάλεια που νιώθει ένα παιδί για τον μπαμπά του. Ο πατέρας πρέπει να είναι ο πρώτος φίλος του παιδιού από τον πρώτο χρόνο της ηλικίας του. Για να γίνει αυτό δεν πρέπει το παιδί να τον φοβάται, αλλά να τον σέβεται και να τον αγαπά. Ο πατέρας που συμπεριφέρεται απέναντι στο παιδί του όχι μόνο σαν δυνατός αλλά και με στοργή κρατάει στα χέρια του το κλειδί της ευτυχίας και της ψυχικής ισορροπίας του παιδιού του. Στο πέρασμα των χρόνων, αυτό γίνεται όλο και καλύτερο.

Ο ρόλος του πατέρα στην ανατροφή του παιδιού

Οι μπαμπάδες σήμερα όλο και περισσότερο συμμετέχουν ενεργά στην ανατροφή των παιδιών τους: παίζουν μαζί τους, τα αγκαλιάζουν, είναι τρυφεροί, τα φροντίζουν και τα απολαμβάνουν όλες τις ώρες που μπορούν. Οι προηγούμενες γενιές (όχι πολύ πίσω) γνώρισαν αυστηρούς πατεράδες (η μαμά μου μιλούσε τον μπαμπά της και παππού μου στον πληθυντικό) που ποτέ δεν είχαν να θυμούνται μια στοργική στιγμή. Ο λόγος του μπαμπά ήταν τελειωτικός και δεν σήκωνε κουβέντα. Σήμερα, ο μπαμπάς είναι εκεί για να ακούσει, να συμβουλέψει, να συζητήσει. Ενίοτε και για να παραδεχτεί το λάθος του. Ο σύγχρονος πατέρας έχει να καλύψει μια σειρά από ανάγκες του παιδιού και βέβαια της συζυγικής σχέσης. Όπως σε όλη μας τη ζωή τα πράγματα έχουν γίνει πιο πολύπλοκα, έτσι και οι ρόλοι που καλούμαστε να παίξουμε στην οικογένεια είναι πια πολυεπίπεδοι και σύνθετοι. Παλαιότερα ήταν πιο δεδομένες και ξακάθαρες οι απαιτήσεις που υπήρχαν για τον ρόλο του πατέρα και της μητέρας στην οικογένεια. Ενώ σήμερα, κυρίως μετά την έξοδο των γυναικών στην αγορά εργασία, και οι απαιτήσεις προς τον πατρικό ρόλο έχουν αντίστοιχα αυξηθεί και έχουν γίνει συνθετότερες.

Σχέση μπαμπά και παιδιού

Σε γενικές γραμμές, οι ψυχολόγοι συμφωνούν ότι γύρω στην ηλικία των 5 ετών το παιδί δείχνει μεγάλο ενδιαφέρον για τον πατέρα του. Είναι μια φυσιολογική εκδήλωση που πρέπει να ενισχυθεί και από τους δύο γονείς και όχι να την βλέπει η μητέρα σαν ταπείνωση ή παραμερισμό της. Η εικόνα του 'άνδρα' μέσα στο σπίτι θα αποτελέσει τον πρώτο σύντροφο των αγοριών, τον πρώτο των κοριτσιών. Ο γιος διδάσκεται πώς να γίνει πατέρας από τον ίδιο του τον πατέρα. Γνωρίζει τις σχέσεις του πατέρα του με τα άλλα αδέρφια του και παρακολουθεί προσεκτικά τον τρόπο που αντιδρά ο πατέρας απέναντι στον ίδιο. Το κορίτσι μαθαίνει πώς είναι ο άνδρας και πώς συμπεριφέρεται ο πατέρας. Παράλληλα, οι σχέσεις του πατέρα με την μητέρα προσφέρουν στα παιδιά την ευκαιρία να παρατηρούν όλες τις πλευρές της συμπεριφοράς τους σαν συζύγων. Ειδικά για το αγόρι ο πατέρας αποτελεί το πρότυπο που σαν μικρός το μιμείται και σαν μεγάλος θέλει να ταυτιστεί μαζί του.

Σύμφωνα με την Ευρώπη Ευθυμιάδου, Ψυχολόγο, ο πατέρας είναι σημαντικό να εδραιώσει μια σχέση εμπιστοσύνης με το παιδί του εστιάζοντας στα ακόλουθα:

• Να κατανοεί τα συναισθήματα του παιδιού του και να προσπαθεί να βοηθήσει στην επίλυση των προβλημάτων του. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί με το να προτρέψει το παιδί να ονομάσει αυτό που αισθάνεται και αν αυτό δυσκολεύεται να το διευκολύνει με ερωτήσεις.
• Να δείχνει σεβασμό στα συναισθήματα του παιδιού του, να ακούει όχι μόνο τα λόγια αλλά και τα συναισθήματα του παιδιού του. Όταν αναγνωρίζονται και γίνονται αποδεκτά όλα τα συναισθήματα και δεν αποκρύβονται ή αγνοούνται, το παιδί και ο πατέρας έρχονται πιο κοντά.
• Να μοιράζεται τα δικά του συναισθήματα με το παιδί.
• Να παίζει με το παιδί. Το παιχνίδι γίνεται ακόμη πιο σημαντικό όταν συμμετέχουν οι γονείς σε αυτό και ιδιαίτερα οι πατέρες, αν και εφόσον αυτό γίνεται σε χαλαρό και όχι σε αυστηρό κατευθυντικό ή ανταγωνιστικό κλίμα, ώστε να προωθείται ο σεβασμός και η άσκηση της συναισθηματικής αγωγής. Όταν οι μπαμπάδες παίζουν με τα παιδιά, δεν τα διασκεδάζουν μόνο, αλλά συμβάλλουν στην ανάπτυξή τους, προσφέροντάς τους ένα ασφαλές περιβάλλον γεμάτο προκλήσεις που τα βοηθά να μάθουν πώς να αλληλεπιδρούν με τους άλλους.
• Να επιδιώκει συχνή και καλή επικοινωνία με το παιδί και να είναι ενήμερος για όσα συμβαίνουν και ενδιαφέρουν το παιδί, π.χ. να γνωρίζει τους ανθρώπους που έχουν συχνή επαφή με το παιδί και τα περιβάλλοντα στα οποία βρίσκεται (φίλοι, δάσκαλοι, γιατροί, αθλητικοί χώροι).

Ο ισχυρός ρόλος του μπαμπά

Ο ρόλος των μπαμπάδων λοιπόν, εκτός από πιο πολύπλοκος, πλέον είναι και πολύ πιο ισχυρός από το παρελθόν. Οι νέοι μπαμπάδες ασχολούνται αλλά και το χαίρονται αφάνταστα. Και πάνες αλλάζουν, και μπάνιο τα κάνουν, και βόλτες τα πάνε, και video games παίζουν μαζί. Και στα πάρτυ τους βλέπουμε, και στις παιδικές χαρές και στις σχολικές γιορτές. Λόγω εποχής, τους χαιρόμαστε και στο Instagram και στα υπόλοιπα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, να ασχολούνται με τα κορίτσια και τα αγόρια τους, να τα ταΐζουν, να τα κουρεύουν, να τους μαγειρεύουν, να κάνουν πράγματα που οι παππούδες μας μπορεί και να θεωρούσαν ότι είναι ντροπή για έναν άντρα. Καμιά φορά κλαίνε κι όλας και τους αγαπάμε ακόμη πιο πολύ γι αυτό!

Μπαμπάδες, να θυμάστε ότι πρόσφατες μελέτες έχουν δείξει ότι ακόμα και από τη βρεφική ηλικία, τα παιδιά που έχουν πατέρες που συμμετέχουν ενεργά στην ανατροφή του παιδιού, είναι πιο πιθανό να είναι συναισθηματικά ασφαλή, να νιώθουν περισσότερη σιγουριά και αυτοπεποίθηση καθώς μεγαλώνουν! Στη σχολική περίοδο να θυμάστε ότι η ποιοτική ενασχόληση σας με το παιδί, είναι κρίσιμος παράγοντας που θα καθορίσει την εμπιστοσύνη του για τον εαυτό του, και την ικανότητά του να ανταποκρίνεται στις νέες προκλήσεις. Όσο για την εκπληκτική-τρομακτική εφηβεία, που συχνά είναι μια περίοδος αυξημένων συγκρούσεων μεταξύ των παιδιών και των γονιών, οι έφηβοι τείνουν να εμπιστεύονται περισσότερο τους πατεράδες τους για συζητήσεις και συμβουλές και έχουν ανάγκη να ξέρουν ότι είναι άμεσα διαθέσιμοι. Ιδιαίτερα για τα αγόρια αυτής της ηλικίας ο πατέρας λειτουργεί ως ισχυρό πρότυπο και έχει άμεση επιρροή στη συμπεριφορά, στην προσωπικότητα, στις επιλογές και στις συνήθειές τους.

Κανείς από τους δύο γονείς δεν μπορεί να αναπληρώσει τα καθήκοντα του άλλου. Το περιεχόμενο του ρόλου τους είναι ξεχωριστό και απαραίτητο για την ανάπτυξη του παιδιού. Η πατρότητα είναι το ίδιο ευχάριστη και απαραίτητη στο παιδί με τη μητρότητα. Απολαύστε τη και χαρείτε τη άφοβα!

Δώστε αγάπη για να την πάρετε διπλή!

Μπαμπάδες του καιρού μας, συνεχίστε ακάθεκτοι. Η αγάπη νικάει τα πάντα. Μοιράστε τη χωρίς δισταγμό.

^{Επιμέλεια Κειμένου: Εβελίνα Σαρρή}

^{*πρώτη δημοσίευση: 19/6/2016}